Ông băn khoăn ‘nếu chỉ biện pháp thuyết phục không, cần xem có hiệu quả không? Vấn đề giáo dục trong trường học không thành công, sau này ra đời, ra ngoài xã hội sẽ có những tác động xã hội’.
Nên có biện pháp xử lý với học sinh 'lệch chuẩn quá lớn'
Sáng 23/9, tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các thành viên Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước đã báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV và khóa XV liên quan đến giám sát chuyên đề và chất vấn.
Trong báo cáo tóm tắt tổng hợp nội dung thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình cho biết chất lượng, trình độ giáo dục ở các cấp học thời gian qua đã được cải thiện. Mạng lưới cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp được sắp xếp lại, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý phát triển về cả số lượng và chất lượng.
Tuy nhiên, ông Bình thẳng thắn nhìn nhận, chất lượng giáo dục chưa đồng đều giữa các vùng miền; tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ vẫn diễn ra phổ biến, đặc biệt ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học ở nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu.
Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, lĩnh vực giáo dục - đào tạo luôn được dư luận quan tâm và thời gian qua cũng “nổi lên nhiều vấn đề”.
Ông ghi nhận Bộ Giáo dục và Đào tạo đã kịp thời đưa ra giải pháp, trong đó có việc xử lý các vụ bạo lực học đường, tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh; Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành chỉ thị riêng về vấn đề này. Tuy nhiên, ông Vinh cho rằng cần tiếp cận rộng hơn, toàn diện hơn trong việc xây dựng văn hóa học đường.
Dẫn ví dụ Thông tư 19 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh theo hướng bỏ hình thức phạt, chỉ còn “nhắc nhở”, thuyết phục, ông Vinh bày tỏ một số băn khoăn.
“Trong một xã hội luôn có người này người kia, biện pháp chỉ có thuyết phục có hiệu quả không? Vấn đề giáo dục trong trường học không thành công sẽ tác động tiêu cực đến xã hội sau này”, ông nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cũng đồng tình với nguyên tắc bảo vệ, ứng xử phù hợp với học sinh, nhưng cho rằng cần nghiên cứu kỹ hơn cách xử lý, nhất là với trường hợp "lệch chuẩn lớn", bởi chỉ nhắc nhở hay kiểm điểm thì quá nhẹ, khó tạo tác động giáo dục.
“Tôi thấy có những việc học sinh đã có sự lệch chuẩn rất lớn như thế mà chúng ta chỉ dùng những biện pháp nhẹ nhàng thông thường, sợ sẽ rất khó. Nội dung này về chuyên môn giáo dục nên cần nghiên cứu thêm”, ông thẳng thắn.
Vụ việc gây xôn xao dư luận ở trường THCS Đại Kim
Phát biểu của ông Nguyễn Đắc Vinh càng gây chú ý khi mới đây, sự việc một học sinh lớp 7 đã giật tóc, ghì đầu và kéo ngã cô giáo chủ nhiệm chỉ vì bị cô yêu cầu nộp món đồ chơi sắc nhọn.
Trong clip được chia sẻ suốt nhiều ngày qua trên mạng xã hội, sự việc kéo dài khoảng hai phút, sau đó em giành lại được đồ chơi, cả lớp đóng cửa, kéo rèm, không ai dám đứng ra can ngăn.
Nhà trường làm việc với phụ huynh, yêu cầu học sinh xin lỗi cô giáo trước lớp; gia đình tự nguyện cho con nghỉ học 10 ngày để răn dạy thêm. Được biết, cô giáo đã tha thứ, trường và địa phương đang phối hợp để ổn định tâm lý học sinh. Vụ việc chưa dừng lại khi hiệu trưởng trường THCS Đại Kim lại đề nghị công an vào cuộc điều tra ai là người phát tán clip.
Ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ GD-ĐT sáng 20/9 đã lên tiếng vụ học sinh lớp 7 túm tóc, ấn đầu cô giáo tại tại Trường THCS Đại Kim, phường Định Công, Hà Nội.
Bộ GD-ĐT cũng khẳng định đây là vụ việc nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự an toàn, sức khỏe của nhà giáo; ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục và truyền thống "tôn sư, trọng đạo" của dân tộc Việt Nam; trái với những quy định của Chính phủ, của Bộ GD-ĐT về xây dựng môi trường sư phạm an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường.
Vì vậy, mọi hành vi sai trái đều phải được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Mặt khác, trong việc xử lý học sinh, nhất là đối với các trường hợp đặc biệt, cần cân nhắc các biện pháp phù hợp để vừa đảm bảo tính giáo dục, vừa đảm bảo tính răn đe và tạo điều kiện cho học sinh sửa sai.
Cũng theo Vụ trưởng Hoàng Đức Minh, các hình thức đình chỉ, đuổi học mang tính hành chính, có thể khiến học sinh mất đi sự giáo dục từ nhà trường và gia đình, làm tăng nguy cơ vi phạm pháp luật.
Đối với lo ngại quy định mới quá nhẹ, ông Minh nhấn mạnh mọi hành vi vi phạm vẫn chịu sự điều chỉnh của hệ thống pháp luật.
“Tùy mức độ, hậu quả, mỗi cá nhân đều có thể bị xử lý theo luật hình sự, luật tư pháp người chưa thành niên và các quy định khác”, ông nói.
Thông tư 19/2025/TT-BGDĐT ngày 15-9-2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh, có hiệu lực từ 31/10-2025, quy định mức kỷ luật cao nhất với học sinh là viết bản tự kiểm điểm, thay cho đình chỉ học như trước.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh Thông tư 19 thể hiện chủ trương tách bạch giữa kỷ luật học đường với các biện pháp xử lý hành chính hay hình sự, vốn thuộc phạm vi của pháp luật. Theo đó, kỷ luật trong nhà trường được định hướng mang tính giáo dục, nhằm giúp học sinh nhận ra sai lầm, tự giác sửa chữa và rèn luyện lối sống tích cực.
Dạy thêm, học thêm đã chuyển từ hình thức này sang hình thức khác
Cũng tại phiên làm việc hôm nay, đề cập đến tình trạng thiếu giáo viên, ông Nguyễn Đắc Vinh cho rằng trước đây thường được lý giải do “vướng về thể chế”. Nhưng hiện nay, Luật Nhà giáo cùng với ba luật liên quan đến giáo dục đã được ban hành và sửa đổi, trao quyền về nhân sự cho ngành giáo dục.
“Bây giờ giải quyết không được thì không thể nói vướng thể chế nữa. Việc này đã có cơ chế rồi, cần tập trung xử lý”, ông nhấn mạnh.
Về vấn đề dạy thêm, học thêm, ông Vinh cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành thông tư riêng, năm đầu tiên triển khai đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động này vẫn tồn tại, “chuyển từ hình thức này sang hình thức khác”.
“Hiện nay đã đỡ đi nhưng lại chuyển sang dạng khác. Chúng ta tiếp tục quan tâm xử lý việc này cho tốt”, ông đề nghị.
Về các kỳ thi, ông Nguyễn Đắc Vinh đánh giá báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo rất chi tiết, đầy đủ. Ông cho rằng kỳ thi không chỉ là bước đánh giá kết quả đào tạo của học sinh mà còn phản ánh chất lượng của các cơ sở giáo dục.
“Việc này rất quan trọng. Từ kết quả kỳ thi, chúng ta nhìn ra được điểm tốt, đồng thời kiến nghị những giải pháp để khắc phục, xử lý. Chúng tôi mong tiếp tục nghiên cứu”, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết.