Tuy nhiên, tăng trưởng dự kiến sẽ giảm nhịp so với sự bứt phá mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2025. Các mức thuế đối ứng của Mỹ đối với Việt Nam - 20% đối với hàng nhập khẩu và 40% đối với hàng trung chuyển được dự báo có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng ngắn hạn, song các chính sách kích thích kinh tế được kỳ vọng sẽ giảm nhẹ tác động này.
Đặc biệt, với tỷ lệ nợ công dưới 34% GDP, mức thấp hơn nhiều so với mức trần 60% theo quy định, Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa tài khóa cho các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng.
Triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trước áp lực thuế quan
Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cùng một số tổ chức tài chính quốc tế vừa công bố điều chỉnh dự báo kinh tế Việt Nam cho giai đoạn 2025–2026.
Dù những thách thức từ môi trường toàn cầu và chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đang gia tăng, nền kinh tế Việt Nam vẫn được đánh giá duy trì sức chống chịu, với triển vọng tăng trưởng đáng khích lệ trong năm 2025.
Trong báo cáo Triển vọng phát triển châu Á tháng 9/2025, ADB ghi nhận sự bứt phá rõ rệt của kinh tế Việt Nam trong nửa đầu năm, chủ yếu nhờ làn sóng gia tăng xuất khẩu trước thời điểm Mỹ áp dụng thuế quan mới.
Đây là một hiện tượng mang tính “chạy đà”, khi các doanh nghiệp tận dụng khoảng thời gian ngắn ngủi để đẩy mạnh giao hàng sang thị trường chủ lực. Cùng lúc đó, các chính sách kích thích của Chính phủ, từ nới lỏng tiền tệ, gia tăng chi tiêu công đến các gói hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, đã tạo nên nền tảng ổn định giúp nền kinh tế giữ được nhịp tăng trưởng cao hơn dự kiến.
Tuy nhiên, kể từ tháng 8, bức tranh đã có sự thay đổi. Các mức thuế đối ứng của Mỹ – 20% đối với hàng nhập khẩu trực tiếp từ Việt Nam và 40% với hàng trung chuyển – bắt đầu tác động rõ nét đến hoạt động thương mại.
“Dù nền kinh tế trong nước vẫn ổn định, tăng trưởng dự kiến sẽ giảm nhịp so với sự bứt phá mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2025”, Ngân hàng Phát triển châu Á lưu ý.
Sự chững lại trong nửa cuối năm là điều được dự báo, phản ánh sức ép từ bên ngoài đối với một nền kinh tế vốn có độ mở cao như Việt Nam.
Trong bối cảnh này, ADB đã nâng dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 của Việt Nam lên 6,7%, cao hơn 0,4 điểm phần trăm so với báo cáo hồi tháng 7. Sự điều chỉnh tích cực này chủ yếu đến từ cầu nội địa vẫn duy trì ở mức cao, bù đắp một phần suy giảm từ xuất khẩu.
Song song đó, ADB lại hạ nhẹ triển vọng 2026 xuống 6,0%, phản ánh lo ngại rằng những tác động kéo dài của thuế quan, cùng với sự suy yếu của kinh tế toàn cầu và bất ổn địa chính trị, sẽ tạo ra áp lực lớn hơn trong trung hạn.
Về lạm phát, triển vọng lại tương đối thuận lợi. ADB dự báo chỉ số giá tiêu dùng năm 2025 ở mức 3,9% và giảm xuống 3,8% trong năm 2026. Xu hướng giảm giá năng lượng toàn cầu đã góp phần hạ chi phí vận tải – yếu tố chiếm tỷ trọng lớn trong rổ hàng hóa tiêu dùng – từ đó làm dịu áp lực giá cả trong nước. Điều này tạo điều kiện cho Chính phủ tiếp tục duy trì các chính sách kích cầu mà không quá lo ngại về rủi ro lạm phát.
Dư địa tài khoá vẫn còn
Một điểm sáng quan trọng trong phân tích của ADB là dư địa tài khóa mà Việt Nam vẫn còn. Với nợ công mới ở mức dưới 34% GDP, thấp hơn đáng kể so với trần 60%, Việt Nam có không gian để triển khai các gói hỗ trợ kinh tế.
Chuyên gia Kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, ông Nguyễn Bá Hùng, nhấn mạnh rằng đầu tư công hiệu quả chính là “yếu tố then chốt” duy trì tăng trưởng và giải quyết các nút thắt hạ tầng.
Trong bối cảnh này, Chính phủ có thể sử dụng nhiều công cụ tài khóa như cắt giảm thuế có chọn lọc, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và gia tăng chi tiêu xã hội cho các nhóm yếu thế.
Các biện pháp này không chỉ duy trì đà tăng trưởng mà còn góp phần củng cố niềm tin thị trường, tạo hiệu ứng lan tỏa đối với tiêu dùng và sản xuất trong nước. ADB dự báo thâm hụt ngân sách năm 2025 khoảng 3,8% GDP – mức được coi là chấp nhận được trong bối cảnh nền kinh tế cần tiếp tục kích thích.
Bên cạnh đầu tư công, tiêu dùng nội địa đang nổi lên như một trụ cột quan trọng. Nhu cầu của người dân được thúc đẩy bởi các biện pháp hỗ trợ tài khóa, cùng với sự mở rộng mạnh mẽ của hệ thống bán lẻ, thương mại điện tử và sự phục hồi của du lịch.
ADB nhấn mạnh, nếu xuất khẩu tiếp tục đối mặt với thách thức, tiêu dùng và dịch vụ sẽ đóng vai trò “tấm đệm” giảm sốc cho nền kinh tế, giúp duy trì ổn định trong giai đoạn khó khăn.
Dù triển vọng tích cực, ADB cảnh báo nhiều rủi ro có thể tác động tới Việt Nam. Nếu kinh tế toàn cầu xấu đi – do suy giảm tăng trưởng ở các đối tác thương mại chủ chốt hoặc biến động tài chính quốc tế – áp lực sẽ lan rộng sang Việt Nam.
Trong nước, tiến độ cải cách đầu tư công, hiệu quả phối hợp chính sách tài khóa – tiền tệ và rủi ro tài chính gia tăng cũng là những yếu tố có thể hạn chế hiệu quả của các gói kích thích.
Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam, ông Shantanu Chakraborty, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp chính sách: nếu thiếu sự đồng bộ, việc lạm dụng công cụ tiền tệ có thể tạo áp lực lớn, trong khi tài khóa chưa phát huy tối đa hiệu quả.
Ông cũng lưu ý rằng về dài hạn, Việt Nam cần kiên trì theo đuổi các cải cách cơ cấu mang tính nền tảng, từ thích ứng biến đổi khí hậu, nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân, cải thiện hiệu quả doanh nghiệp nhà nước đến hiện đại hóa hệ thống thuế và đẩy mạnh chuyển đổi số. Đây là những yếu tố quyết định để xây dựng một mô hình tăng trưởng cân bằng, bền vững hơn.
Không chỉ ADB, mà nhiều định chế tài chính quốc tế khác cũng có những đánh giá lạc quan về Việt Nam.
UOB (Singapore) nâng dự báo tăng trưởng năm 2025 từ 6% lên 6,9%, Citigroup (Mỹ) tăng từ 6,6% lên 7%, trong khi Maybank (Malaysia) còn lạc quan hơn khi nâng mức dự báo lên 7,3%.
Sự điều chỉnh đồng loạt này phản ánh niềm tin chung của giới tài chính quốc tế vào khả năng Việt Nam duy trì ổn định vĩ mô và tận dụng tốt dư địa chính sách để chống chọi với các cú sốc bên ngoài.