Hiệu ứng “quả cầu tuyết” từ Fed và nghịch lý kinh tế Việt Nam

© Depositphotos.com / WollertzĐồng Việt Nam và đô la Mỹ
Đồng Việt Nam và đô la Mỹ - Sputnik Việt Nam, 1920, 19.09.2025
Đăng ký
Theo chuyên gia, Việt Nam đang đối mặt với một tình huống kinh tế vĩ mô phức tạp khi Fed cắt giảm lãi suất vào ngày 17/9.
Nghịch lý kinh tế đang diễn ra là mặc dù USD suy yếu trên toàn cầu do Fed cắt giảm lãi suất, VND vẫn tiếp tục mất giá và tỷ giá USD/VND đang chạm mức cao lịch sử

Hiệu ứng “domino” và nghịch lý kinh tế vĩ mô

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa quyết định giảm lãi suất 0,25%, đánh dấu lần cắt giảm đầu tiên trong năm 2025. Động thái này không chỉ được thị trường tài chính toàn cầu theo dõi sát sao mà còn mở ra những tác động đa chiều đối với các nền kinh tế mới nổi, trong đó có Việt Nam.
Các chuyên gia nhận định, việc hạ lãi suất sẽ tác động tích cực đến những lĩnh vực nhạy cảm với chi phí vốn như bất động sản, xây dựng, vay thế chấp, mua ô tô và thẻ tín dụng, từ đó kích thích tiêu dùng và đầu tư.
Đường Bùi Viện, Thành phố Hồ Chí Minh - Sputnik Việt Nam, 1920, 18.09.2025
Kinh tế Việt Nam vững vàng nhưng dễ bị tổn thương
Báo Financial Times từng phân tích rằng, lãi suất thấp hơn tạo ra “hiệu ứng domino” trong nền kinh tế Mỹ: tiêu dùng tăng, sản xuất tăng, kéo theo nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ các thị trường khác, trong đó có Việt Nam. Đây là cơ hội để các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, điện tử hay thủy sản hưởng lợi.
Việc Fed hạ lãi suất hướng tới ba mục tiêu chính. Thứ nhất, Fed muốn hỗ trợ thị trường lao động đang suy yếu bằng cách giảm chi phí đi vay, từ đó khuyến khích doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh và tuyển dụng thêm nhân lực. Thứ hai, Ngân hàng Trung ương Mỹ muốn duy trì đà tăng trưởng kinh tế khi những động lực trước đây như Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) đang giảm tác động thúc đẩy. Cuối cùng, Fed đặt mục tiêu đưa lãi suất về gần mức trung tính dài hạn khoảng 3-3,5%, từ mức 4,25-4,5% hiện tại vốn được xem là thắt chặt.
Không chỉ vậy, việc cắt giảm lãi suất còn giúp giảm gánh nặng chi phí lãi vay cho chính phủ liên bang, trong bối cảnh nợ công tăng cao. Đây là một vấn đề mà chính quyền Trump từng đặc biệt quan tâm, nhất là khi mục tiêu giảm thâm hụt ngân sách xuống còn 3% GDP vẫn đang đầy thách thức.
Theo Tiến sĩ Chu Thanh Tuấn, Đại học RMIT Việt Nam chia sẻ với Thời báo Tài chính, Việt Nam có thể tận dụng việc Fed giảm lãi suất để ổn định tỷ giá, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chất lượng, giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp và thúc đẩy xuất khẩu. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng cần có chính sách linh hoạt, đồng thời theo dõi sát sao diễn biến kinh tế toàn cầu để ứng phó kịp thời với các rủi ro tiềm ẩn.
Dù DXY Index giảm hơn 10% trong nửa đầu năm 2025, VND vẫn mất giá 2,7-2,8% so với USD – trái ngược với xu hướng tăng giá mạnh của các đồng tiền châu Á khác.
“Việt Nam đang đối mặt với một tình huống kinh tế vĩ mô phức tạp khi Fed cắt giảm lãi suất vào ngày 17/9. Nghịch lý kinh tế đang diễn ra là mặc dù USD suy yếu trên toàn cầu do Fed cắt giảm lãi suất, VND vẫn tiếp tục mất giá và tỷ giá USD/VND đang chạm mức cao lịch sử”, ông Tuấn nhận định.
Thành phố Hồ Chí Minh - Sputnik Việt Nam, 1920, 17.09.2025
Kinh tế Việt Nam nhận dự báo bất ngờ
Để ổn định tỷ giá, tiến sĩ Tuấn khuyến nghị Việt Nam tận dụng các hiệp định thương mại với Mỹ để đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao, ít phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu. Đồng thời, ưu tiên phát triển công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và dệt may, nhằm giảm rủi ro từ biến động nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu.
Bên cạnh đó, cần huy động vốn ODA và vay thương mại dài hạn để bổ sung dự trữ ngoại hối, tăng cường giám sát dòng vốn đầu tư gián tiếp và thu hút FDI chất lượng.
Ông Tuấn nhấn mạnh: “Việc Fed cắt giảm lãi suất không tự động mang lại lợi ích cho Việt Nam như các thị trường mới nổi khác. Thay vào đó, nó có thể gia tăng áp lực lên nền kinh tế nếu kỳ vọng nới lỏng tiền tệ nội địa tăng, trong khi các vấn đề cơ cấu vẫn chưa được giải quyết. Thành công trong giai đoạn này phụ thuộc vào khả năng cân bằng khéo léo giữa mục tiêu tăng trưởng và ổn định vĩ mô”.

Hiệu ứng “quả cầu tuyết”

Theo PLO dẫn ý kiến chuyên gia của Maybank, dù mức giảm 0,25% nhỏ và nằm trong dự báo, nó vẫn có ý nghĩa lớn đối với triển vọng tỷ giá Việt Nam.
Khi lãi suất Fed giảm xuống dưới 3%, nhiều nhà đầu tư và tổ chức có thể đưa USD trở lại Việt Nam để kinh doanh, kỳ vọng VND mất giá mạnh giảm, nguồn cung USD cải thiện. Đây là hiệu ứng “quả cầu tuyết”: càng về sau, tác động tích cực càng lan tỏa, giúp Ngân hàng Nhà nước củng cố dự trữ ngoại hối và điều tiết kỳ vọng thị trường hiệu quả hơn.
TS Chu Thanh Tuấn khuyến nghị trước hết, cần điều hành tỷ giá linh hoạt có kiểm soát. NHNN có thể chấp nhận mức mất giá VND 3-5% trong năm 2025 để duy trì khả năng cạnh tranh xuất khẩu và bảo tồn dự trữ ngoại hối khan hiếm.
“NHNN nên điều chỉnh tỷ giá tham chiếu linh hoạt theo diễn biến thị trường, tránh gây sốc thanh khoản, đồng thời sẵn sàng hành động mạnh hơn khi VND mất giá vượt ngưỡng 4%”, ông nêu quan điểm.
Năm 2025, kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,6%  - Sputnik Việt Nam, 1920, 08.09.2025
Kinh tế Việt Nam bất ngờ nhận cảnh báo
Song song với đó, cần tái cân bằng chính sách tiền tệ, chuyển từ nới lỏng định lượng sang nới lỏng chất lượng. Thay vì tiếp tục tăng tổng lượng tín dụng, NHNN nên định hướng dòng vốn vào các lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu và các ngành tạo ngoại tệ. Kiểm soát tăng trưởng cung tiền (M2) ở mức 10-12% thay vì 13-15% hiện tại để giảm áp lực lạm phát và ổn định tỷ giá.
Cũng cần cải thiện cấu trúc cán cân thanh toán bằng cách đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao, ít phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu, đồng thời thay thế nhập khẩu có chọn lọc bằng các ngành công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và dệt may. Với dự trữ ngoại hối hiện tại khoảng 80 tỷ USD, Việt Nam cần nâng lên ít nhất 100-120 tỷ USD để đảm bảo an toàn tương đương 3-4 tháng nhập khẩu.
Chuyên gia cũng khuyến nghị quản lý rủi ro từ dòng vốn đầu tư, tăng cường giám sát dòng vốn đầu tư gián tiếp để ngăn chặn tình trạng “tiền nóng” rút khỏi thị trường chứng khoán và trái phiếu, đồng thời ưu tiên thu hút FDI chất lượng vào các lĩnh vực có khả năng xuất khẩu và tạo việc làm bền vững.
Đặc biệt, Việt Nam cần chuẩn bị các kịch bản ứng phó khủng hoảng với bộ công cụ chính sách tương ứng, bao gồm can thiệp tỷ giá, kiểm soát tín dụng và các biện pháp vĩ mô thận trọng.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала