Sáng 11/12, Quốc hội thông qua Luật Đầu tư sửa đổi với gần 90% đại biểu tán thành.
Theo quy định mới, 196 ngành, nghề được xếp vào nhóm kinh doanh có điều kiện, giảm 38 ngành, nghề so với hiện hành. Các lĩnh vực được bỏ giấy phép kinh doanh tập trung ở nhóm tài chính kế toán, nông lâm thủy sản, xây dựng và giao thông. Cùng với đó, 20 ngành, nghề khác cũng được cơ quan quản lý rà soát, điều chỉnh phương thức quản lý.
Trước đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, loại bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, chỉ giữ lại những lĩnh vực thực sự liên quan đến quốc phòng, an ninh, đạo đức xã hội và sức khỏe cộng đồng. Cơ quan này cũng đề xuất xây dựng tiêu chí đánh giá “điều kiện kinh doanh tốt” và công khai chi phí tuân thủ tối thiểu cho doanh nghiệp.
Theo đó, 38 ngành, nghề sẽ không phải xin giấy phép kinh doanh, gồm: kinh doanh làm thủ tục về thuế; kinh doanh dịch vụ làm thủ tục hải quan; dịch vụ phụ trợ bảo hiểm; kinh doanh dịch vụ giám định thương mại.
Kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng hóa có thuế tiêu thụ đặc biệt; kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng thực phẩm đông lạnh; kiểm toán năng lượng, kinh doanh dịch vụ việc làm...
Kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô; kinh doanh dịch vụ đóng mới, hoán cải, sửa chữa, phục hồi phương tiện thủy nội địa; kinh doanh dịch vụ bảo đảm hoạt động bay; kinh doanh dịch vụ vận tải đa phương thức; kinh doanh dịch vụ kiến trúc; hoạt động xây dựng của nhà thầu nước ngoài...
Ngoài ra, kinh doanh dịch vụ quản lý vận hành chung cư; kinh doanh dịch vụ quản lý, vận hành cơ sở hỏa táng; kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu; kinh doanh dịch vụ tư vấn du học; kinh doanh dịch vụ xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai; hoạt động in, đúc tiền... cũng không phải xin giấy phép kinh doanh.
Trong báo cáo giải trình, Chính phủ cho biết sẽ giao các bộ, ngành nghiên cứu phương thức quản lý mới theo tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, thay thế cơ chế cấp phép đối với những ngành, nghề được cắt giảm. Mục tiêu là chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, từ mô hình cấp phép sang đăng ký hoặc thông báo.
Bên cạnh đó, Luật Đầu tư sửa đổi cũng nới lỏng quy định đối với các dự án đầu tư ra nước ngoài có quy mô vốn nhỏ. Cụ thể, những dự án có tổng vốn dưới ngưỡng do Chính phủ quy định (trừ lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, báo chí, kinh doanh bất động sản) sẽ không phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư của Quốc hội hoặc Thủ tướng. Thay vào đó, nhà đầu tư chỉ cần đăng ký giao dịch ngoại hối với Ngân hàng Nhà nước để thực hiện chuyển tiền ra nước ngoài.
Theo thống kê đến cuối tháng 6, Việt Nam có 1.916 dự án đầu tư ra nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn hơn 23 tỷ USD, trong đó 67% dự án có quy mô vốn dưới 20 tỷ đồng. Dù số dự án nhỏ chiếm đa số, nhưng 98% tổng vốn đầu tư lại tập trung ở nhóm dự án trên 20 tỷ đồng. Do đó, Chính phủ cho biết sẽ xác định ngưỡng vốn phù hợp để đảm bảo hiệu quả quản lý.
Ngoài ra, phạm vi các dự án phải xin chủ trương đầu tư cũng được thu hẹp, giảm bớt thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Một số loại hình được loại khỏi diện phải xin phép gồm: đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp, khai thác khoáng sản qua đấu giá, các công trình khẩn cấp, dự án nhà ở (bán, cho thuê, thuê mua) và khu đô thị nếu nhà đầu tư đã có quyền sử dụng đất.
Luật Đầu tư (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/3/2026, riêng quy định về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện sẽ được áp dụng từ 1/7/2026.