Ngày 2/7 các phương tiện truyền thông Nhật Bản đã công bố bản tóm tắt mang tên Sách Trắng quốc phòng Nhật Bản, trong đó đề câp đến một trong những hiểm họa an ninh toàn cầu chính là việc Trung Quốc xây dựng các quần thể qui mô lớn trên biển Đông trong đó có đường băng và cảng biển.
"Việc xây dựng trên các phiến đá ngầm quần đảo Trường Sa nằm trong khuôn khổ chủ quyền Trung Quốc và hoàn toàn hợp pháp. Nhật Bản không phải là thành viên trong tranh chấp khu vực tại biển Hoa Nam, nhưng gần đây lại dấy nên gay gắt trong vấn đè này…Nhật Bản dốc hết sức để tạo nên căng thẳng trong khu vực. Động thái của Nhật Bản quá rõ ràng — là tìm cách biện minh cho việc đưa vào chiến lược quân sự của mình những điều chỉnh chưa từng có" — Phát ngôn viên chính thức Bộ Ngoại giao Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Trung Hoa, bà Hoa Xuân Oánh tuyên bố tại cuộc họp.
Trước đây Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng từng thông báo về công tác xây dựng khu vực cận quần đảo Trường Sa tại biển Đông sắp được hoàn tất. Sự thật là tranh chấp trên các đảo này còn có 5 nước, nhưng điều này không gây ảnh hưởng Trung Quốc xây dựng vùng đất nổi và xây dựng các khu chiến lược. Điều này đảm bảo cho Trung Quốc 8km đất đảo mới để có thể sử dụng xây cơ sở dân sự và quân sự. Bức ảnh chụp từ vệ tinh mới đây của công ty DigitalGlobe đã chỉ ra rằng việc xây dựng sân bay mới trong thời gian gần đây sắp được hoàn tất. Điều này đã gây nên những chỉ trích gay gắt từ phía Nhật Bản, Mỹ và những quốc gia khác mà cho rằng động thái của Trung Quốc tại biển Đông là gây mất ổn định.
Trung Quốc đã đáp trả Sách trắng của Nhật Bản bằng Sách trắng của mình — đó là cách gọi học thuyết quân sự ngắn hạn của Bộ Quốc phòng Trung Quốc. Trong đó viết rằng những chỉ trích từ các nước láng giềng của Trung Quốc là Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei trên các đảo và quần đảo tại biển Đông là vô căn cứ, nỗ lực cắm lên đó bất cứ lá cờ nào, ngoài cờ Trung Quốc chỉ tạo nên bởi những "động thái khiêu khích". Phó Giám đốc Viện phân tích Chính trị và Quân sự Alexander Khramchikin nhận xét về tình hình này.
"Trung Quốc càng lớn mạnh thì họ càng tham vọng và quyết đoán hơn. Họ đã quen với việc thôn tín. Giữa Trung Quốc và Nhật Bản có một mâu thuẫn còn "đang ngủ" về đảo khác — Senkaku. Nếu vấn đề này tồn tại có nghĩa là nó sẽ phát triển. Thậm chí khi cả hai bên không muốn gây chiến, cũng không thể loại trừ phương án leo thang quân sự không thể kiểm soát do việc vô tình, hoặc do lỗi gây nên từ một trong các bên. Ngoài ra, sớm hoặc muộn Trung Quốc cũng muốn phô trương lực lượng…"
Chúng ta nên nhớ rằng học thuyết quân sự mới của Trung Quốc sẽ xem xét việc mở rộng quân sự tại vùng biển Đông. Còn việc Thủ tướng Nhật Bản dự tính những cải cách nhằm mục tiêu để xây dựng đội quân toàn diện, có khả năng đáp trả thích đáng mối đe dọa hiện thời.
