Ngày 4 tháng 8 tại Malaysia và ngày 3 tháng 8 tại Singapore, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã cảnh báo rằng, "các diễn đàn đa phương không phải là nơi thích hợp để thảo luận về chủ quyền lãnh thổ".
Như dự đoán, tại các diễn đàn của ASEAN, Philippines và Việt Nam với sự ủng hộ 'ngấm ngầm' rất tích cực của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, mà ông cũng đến Kuala Lumpur, sẽ yêu cầu để lên án hành động của Trung Quốc nhằm tăng cường cơ sở hạ tầng của họ ở vùng Biển Đông. Có nhiều lo ngại rằng, cơ sở hạ tầng ở vùng đó có thể có những ứng dụng quân sự. Trước đây Malaysia và Singapore không chỉ trích công khai hành động quá tích cực của Trung Quốc ở khu vực Biển Đông. Song, Malaysia cũng tuyên bố chủ quyền từng phần quần đảo và rạn san hô tranh chấp trong khu vực. Do đó, chuyến thăm của Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc đến hai quốc gia này trước thềm hội nghị ASEAN rất giống một hành động phòng ngừa để tác động đến cán cân lực lượng khi thông qua bản tuyên bố chung. Bởi vì lần này bản tuyên bố chung có thể bao gồm một đoạn lên án Trung Quốc.
Các nguồn tin bên lề diễn đàn dự đoán rằng, Campuchia và Lào không có ý định xem xét lại lập trường của mình — họ sẽ không chỉ trích Trung Quốc. Bốn quốc gia khác trong số 10 nước thành viên ASEAN — Indonesia, Brunei, Myanmar và Thái Lan có thể ủng hộ cả bên này và bên kia về vấn đề này.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã tận dụng chuyến thăm Singapore và Kuala Lumpur trước Hội nghị của ASEAN để cảnh báo các đối tác: vấn đề Biển Đông không phải là vấn đề quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN, không được để vấn đề này ảnh hưởng đến sự hợp tác với các nước thành viên. Đó là vấn đề của mối quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam, giữa Trung Quốc và Philippines. Và vấn đề này phải được giải quyết không phải tại diễn đàn ASEAN, mà tại các cuộc tham vấn trong khuôn khổ Tuyên bố của các bên về hành vi ở Biển Đông, cũng như trong nhóm làm việc về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông. Như vậy, ông Vương Nghị cho thấy rõ rằng, đề xuất yêu cầu Trung Quốc dừng lại hoạt động trên các đảo ở Biển Đông không thuộc chức năng của cơ chế này.
Tại các diễn đàn ở Kuala Lumpur sẽ có sự cạnh tranh gay gắt giữa Trung Quốc và Mỹ, cả hai nước đều cố gắng tăng cường ảnh hưởng của mình trong khu vực ASEAN. Chuyên gia Dmitry Mosyakov thuộc Viện Nghiên cứu phương Đông (Viện Hàn lâm Khoa học Nga) cho biết:
"Cuộc đấu tranh giữa hai nước xung quanh ASEAN kéo dài khá lâu. Hoa Kỳ đang sử dụng các tình huống xung đột ở vùng Biển Đông và cố gắng củng cố các mối quan hệ và đưa ra những lời hứa với Philippines và Việt Nam để thiết lập một "vùng đệm" ngăn chặn các tham vọng bành trướng của Trung Quốc. Mặt khác, Trung Quốc đang tập trung nỗ lực để các nước ASEAN vào khu vực ảnh hưởng kinh tế và chính trị của họ, lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc, để các quốc gia này phát triển tích cực hơn sự hợp tác chính trị với Bắc Kinh. Tức là, Trung Quốc muốn để các tình húng xung đột ở Biển Đông được giải quyết trong khuôn khổ quan hệ song phương với Philippines và Việt Nam. Tại Kuala Lumpur, chúng ta sẽ thấy rõ các biểu hiện của hai lập trường khác nhau của Mỹ và Trung Quốc. Sẽ rất thú vị theo dõi nước nào có nhiều cơ hội hơn để ảnh hưởng đến "10 thành viên ASEAN".
Trong khi đó, Trung Quốc có các ưu tiên trong quan hệ với ASEAN. Bắc Kinh muốn mở rộng sự hợp tác trong khuôn khổ khu vực thương mại tự do và cùng với các nước khác thành lập vành đai kinh tế "Con đường tơ lụa". Có thể là ông Vương Nghị sẽ giới thiệu với các đối tác những dự án cụ thể và hỗ trợ tài chính để thực hiện chúng. Đề xuất như vậy có thể tác động mạnh đến nội dung thảo luận tại các diễn đàn ở Kuala Lumpur về mối quan hệ tương lai giữa Trung Quốc và ASEAN.
