Tin này do Chánh Văn phòng nội các Nhật Bản Esihide Suga công bố tại Tokyo vào ngày 24 tháng Tám. Nhà lãnh đạo Nhật Bản sẽ không hiện diện chứng kiến cuộc diễu binh ở Bắc Kinh ngày 3 tháng Chín cũng như trong những hoạt động khác của sự kiện kỷ niệm vào ngày 2 hoặc 4 tháng Chín.
Chuyến đi Bắc Kinh không ghi trong lịch trình làm việc của Thủ tướng vì ông rất bận công tác trong Quốc hội, — Chánh văn phòng Chính phủ Nhật Bản lý giải như vậy về quyết định của ông Shinzo Abe. Khoảng đầu tháng Chín sẽ là thời gian "chạy nước rút về đích" trong cuộc tranh luận tại Thượng viện Quốc hội, gắn với gói sửa đổi luật pháp trong lĩnh vực quốc phòng, — ông Chánh Văn phòng nói thêm. Trong khi đó hôm nay hãng Kyodo Tsushin thông báo rằng Nhật Bản dường như khăng khăng muốn thực hiện chuyến thăm vào ngày 2 hoặc 4 tháng Chín. Làm thế nào để bố trí chuyến công du nước ngoài này với lịch làm việc dày đặc của Thủ tướng tại nghị viện? Cũng nguồn tin trên thông báo rằng phía Trung Quốc đề nghị ông Abe đến Bắc Kinh vào chiều ngày 03 tháng Chín, tức là sau cuộc diễu binh trên Quảng trường Thiên An Môn. Nhưng hai bên không đạt được thỏa thuận này.
Đàm đạo với phóng viên đài "Sputnik" về lời từ chối ngoại giao của phía Nhật Bản cho chuyến đi Bắc Kinh, chuyên viên Valery Kistanov Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Nhật Bản thuộc Viện Viễn Đông (Viện Hàn lâm Khoa học LB Nga) nêu nhận xét như sau:
"Lời từ chối này có phần hơi bất ngờ. Cuộc tranh cãi nảy lửa trong Quốc hội xung quanh gói dự án luật về an ninh — chỉ là cái cớ để thoái thác. Bởi cuộc thảo luận đã diễn ra cả thời gian dài và sẽ còn tiếp tục cho đến trung tuần tháng Chín. Rõ ràng, có những hình dung cân nhắc khác buộc ông Abe phải từ bỏ chuyến công du Trung Quốc. Hơn thế nữa, đã từ lâu ông cố gắng tìm kiếm cuộc gặp ông Tập Cận Bình, để tìm giải pháp xoa dịu quan hệ của Nhật Bản với Trung Quốc. Đối với ông Abe, chuyến đi Bắc Kinh vốn rất quan trọng còn bởi tại đó sẽ có Tổng thống Nga Vladimir Putin. Chuyến thăm của ông Putin đến Nhật Bản đang bị đặt dưới câu hỏi lớn, bởi theo cách nhìn nhận của người Nhật thì dường như Matxcơva đã siết chặt đáng kể lập trường cứng rắn của Nga về vấn đề lãnh thổ Nam Kuril. Thêm nữa, công luận đã rõ là Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye sẽ đến Bắc Kinh. Ông Shinzo Abe cũng rất muốn tiếp xúc với bà Park Geun-hye, nhưng, khác với ông Tập Cận Bình, thậm chí cuộc gặp thoáng qua cũng không sắp xếp nổi. Vì vậy, khá bất ngờ khi ông Abe hủy bỏ hoàn toàn chuyến đi Bắc Kinh. Chắc là trong ban lãnh đạo Nhật Bản đang diễn ra cuộc đấu đá. Ở đó có lực lượng tán thành cải thiện quan hệ với Trung Quốc, những cũng có lực lượng thiên về ủng hộ tiếp nối đường lối cứng rắn. Mà đường lối như vậy được tiến hành tương ứng với đòi hỏi của Washington. Có thể chính là áp lực của Washington đã tác động đến quyết định không tiến hành chuyến thăm của ông Abe".
Cần nói thêm là các lãnh đạo của Hoa Kỳ và nhiều nước phương Tây phớt lờ cuộc duyệt binh với mô-tip chính trị ở Bắc Kinh. Thủ tướng Nhật Bản không muốn trở thành "con quạ trắng" khác biệt giữa các đối tác phương Tây của mình. Nhận định này của hàng loạt phương tiện truyền thông Nhật Bản được sự chia sẻ của ông Aleksandr Vorontsov Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Triều Tiên và Mông Cổ thuộc Viện Phương Đông (Viện Hàn lâm Khoa học LB Nga). Chuyên viên Aleksandr Vorontsov nêu ý kiến phân tích như sau:
"Việc ông Abe từ chối không đến Bắc Kinh tất nhiên là đáng tiếc. Trong khi đó, dù sao chăng nữa Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye cũng quyết định sẽ đến Bắc Kinh. Và điều đó tạo cơ sở để suy nghĩ. Tokyo và Seoul đều là đồng minh thân cận của Hoa Kỳ. Đương nhiên, động tác từ chối không đến Bắc Kinh của ông Abe là kết quả của nhiều lý do, nhưng trong đó áp lực của Hoa Kỳ vẫn là một nguyên nhân chính. Ngoài ra, không cần nghi ngờ gì là Washington cũng gây sức ép tương tự với Seoul về vấn đề này. Nhưng kết cục là ông Abe không đi Bắc Kinh, còn bà Park Geun-hye sẽ đến. Điều đó chứng tỏ rằng hai quốc gia châu Á này có thái độ khác nhau về quan hệ của họ với Trung Quốc, và coi trọng quan hệ đó theo cách khác nhau".
Hoa Kỳ thực sự ra mặt tẩy chay các hoạt động ở Trung Quốc nhân kỷ niệm 70 năm kết thúc Thế chiến II. Trong chừng mực Nhật Bản là đồng minh của Hoa Kỳ, thì khả năng tham gia của đại diện cấp cao Nhật Bản vào nghi lễ trọng thể ở Bắc Kinh ngay từ đầu vốn đã là rất nhỏ. Đó là tuyên bố của chuyên viên Zhu Feng Phó lãnh đạo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế từ Đại học Tổng hợp Bắc Kinh.
"Hiện giờ tồn tại những bất đồng nghiêm trọng về vấn đề an ninh khu vực giữa một bên là Trung Quốc, còn bên kia là Hoa Kỳ và Nhật Bản, đang hành động trong vai trò những đồng minh quân sự. Hoa Kỳ và các nước phương Tây đã chọn chiến thuật tẩy chay các lễ hội kỷ niệm của chúng ta, cụ thể như đã tẩy chay dịp kỷ niệm Ngày Chiến thắng 09 tháng Năm tại Matxcơva. Rõ ràng, chúng ta với họ không hề có sự hiểu biết chung về ý nghĩa của việc cử hành lễ kỷ niệm 70 năm chiến thắng chủ nghĩa phát-xít. Tuy nhiên, tôi không muốn đánh giá hành động này dưới góc độ đối đầu chính trị, mà cho rằng bằng cách từ chối tham gia vào lễ kỷ niệm, phương Tây tỏ thái độ nghiêng về tuyến đường lối chống Trung Quốc".
Có chi tiết đáng chú ý là trước đó tại Bắc Kinh đã cử hành nghi lễ thượng cờ Liên bang Nga nhằm biểu dương sự xuất hiện của đại đội tiêu binh danh dự của Nga tới tham gia cuộc diễu hành quân sự. Cùng với quốc kỳ Nga và Trung Quốc trên kỳ đài còn tung bay những lá cờ quốc gia của Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Mông Cổ, Pakistan, Campuchia, Lào, Serbia, Ai Cập, Cuba, Mexico, Fiji và Vanuatu. Đang chuẩn bị kéo cờ Afghanistan và Venezuela. Được biết, còn có thể đón những đội tiêu binh danh dự từ những nước khác đến tham gia cuộc diễu hành quân sự ở thủ đô Trung Quốc trong ngày hội kỷ niệm kết thúc Thế chiến II.
