Các hoạt động chính trị và bộ máy tuyên truyền của Bắc Kinh đang hết sức cố gắng hạ uy tín của tòa trọng tài để gây ngờ vực với quyết định sắp tới. Chuyên viên khoa học chính trị Nga Grigory Lokshin nhận xét rằng, Bắc Kinh đang tiếp tục làm như vậy mặc dù sự gia tăng tình hình căng thẳng ở vùng Biển Đông sẽ tác động rất tiêu cực đến kế hoạch xây dựng con đường tơ lụa mới của Trung Quốc. Rõ ràng là dự án này không thể phát triển trong một tình huống xung đột.
Đây là lập trường chung của tất cả các nước ASEAN. Tuy nhiên, có những khác biệt nhất định về một số vấn đề cụ thể. Ông Grigory Lokshin cho biết:
"Những khác biệt đó có thể được thấy rõ theo kết quả Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN-Trung Quốc tại Bắc Kinh. Các ngoại trưởng đã chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh tháng 9 ở Lào nhân dịp kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ đối tác đối thoại giữa ASEAN và Trung Quốc. Các bên đã đạt được thỏa thuận về các vấn đề liên quan đến hội nghị thượng đỉnh. Nhưng, sau đó các bộ trưởng ngoại giao ASEAN, mà không có sự tham gia của Trung Quốc, đã đưa ra một tuyên bố chung bày tỏ quan ngại về những diễn biến trong khu vực Biển Đông, cụ thể nói về việc xây dựng và quân sự hóa các hòn đảo nhân tạo, về quyết định bố trí các máy bay chiến đấu và bệ phóng tên lửa ở đó. Xin lưu ý rằng, theo truyền thống, trong các tài liệu của ASEAN không nêu tên Trung Quốc một cách trực tiếp.
Ngay sau khi công bố bản tuyên bố này, và Việt Nam đã giới thiệu trên báo chí, Bộ trưởng Ngoại giao Lào, mà hiện nay Lào là Chủ tịch ASEAN, cũng như các bộ trưởng ngoại giao của Campuchia và Brunei đã yêu cầu rút lại văn kiện này. Tình huống này rất giống những sự kiện năm 2012 khi Campuchia, khi đó là nước Chủ tịch ASEAN, không cho phép thông qua một văn kiện chung, và hiệp hội ASEAN có nguy cơ tan rã. Chỉ nhờ vào những nỗ lực của Indonesia đã khôi phục được sự thống nhất nào đó. Lần này các bên đã thông qua quyết định rút lại bản tuyên bố chung, nhưng mỗi quốc gia vẫn có thể bày tỏ quan điểm của mình.
Trung Quốc có lý do để lo ngại về sự an toàn của họ trong khu vực Biển Đông, nơi thường xuyên hiện diện các tàu chiến Mỹ. Nếu các tàu chiến Trung Quốc bắt đầu xuất hiện thường xuyên trong Vịnh Mexico, sát gần bờ biển nước Mỹ, thì chắc là Hoa Kỳ cũng có phản ứng tương tự như vậy. Tất nhiên, Trung Quốc có lợi ích hợp pháp của họ. Nhưng, việc bảo vệ lợi ích quốc gia bằng cách xâm phạm lợi ích hợp pháp của các nước láng giềng là điều không thể chấp nhận được. Sau khi tất cả các bên nhận thức được điều đó thì quá trình giải quyết vấn đề Biển Đông mới có thể thoát khỏi sự bế tắc".
