Ở đây, trên bán đảo Kolsky, trong vùng giáp giới với Phần Lan và Na Uy, có tỉnh Murmansk. Hầu như toàn bộ lãnh thổ của tỉnh này với diện tích 144,9 nghìn km vuông, nằm ở ngoài vòng cực và được bao bọc bằng những biển lạnh phía Bắc — là Bạch Hải và biển Baren. Số dân của tỉnh là gần 1 triệu người. Tỉnh lỵ là thành phố cảng Murmansk với số dân 300 nghìn người — thành phố lớn nhất thế giới nằm ngoài vòng cực Bắc.
Việc khai thác bán đảo Kolsky, tại nơi sau đó đã lập nên tỉnh Murmansk, là quá trình có lịch sử nhiều thế kỷ. Dân cư chính gốc —những người saam, thuộc nhóm các dân tộc Phần Lan-Ugor, từ thời xa xưa vốn chuyên làm nghề nuôi hươu nai và đánh cá. Cả hiện nay, cư dân saam cũng tiếp nối làm những nghề truyền thống này. Dù là dân tộc thiểu số — ở tỉnh Murmansk chỉ định cư khoảng 1 nghìn người saam — nhưng họ vẫn duy trì được nền văn hóa của mình. Đến thế kỷ 20, dân tộc này đã có văn tự riêng, mở mang các trường học giảng dậy bằng tiếng mẹ đẻ.
Kể từ thế kỷ 12, ở bộ phận bán đảo Kolsky được bao bọc bằng biển Bạch Hải, xuất hiện những người gốc Nga đến trú ngụ bên cạnh người saam. Họ đã được đưa đường dẫn lối đến đây bởi những dự trữ hải sản hết sức giàu có của vùng này: cá, cá voi, hải cẩu, cũng như tính lãng mạn của cuộc sống vùng biển khơi. Những người này đã mau chóng trở thành ngư dân và nhà hàng hải điêu luyện tuyệt vời. Mặc dù những người này có gốc gác Nga, nhưng thậm chí họ đã được mang tên gọi riêng — pomor, tức là "người sống ven biển". Cả hiện nay, cư dân ở khu vực này vẫn được gọi theo cái tên rất đặc trưng như vậy. Điểm độc đáo nữa là, những cư dân pomor này vẫn bảo tồn nếp sống của dân tộc Nga chính gốc, đó là những con người có tính tự chủ và kiêu hãnh, nói tiếng Nga với phương ngữ cực bắc độc đáo, cũng là chủ nhân của kho tàng nghệ thuật dân gian rất phong phú, với bao chuyện cổ tích, truyền miệng, dân ca. Có những báu vật truyền thống được cư dân pomor gìn giữ như con người của mắt mình, đó là các công trình kiến trúc cổ kính, trước hết là những thánh đường thuần gỗ, được xây dựng và trụ vững qua thời gian mà không hề cần đến một cái đinh nào. Bởi vậy, các đoàn khảo sát nghiên cứu nghệ thuật dân gian rất thích đến thăm khu vực này, và mỗi lẫn họ luôn phấn khởi mang theo về nhiều phát hiện thú vị về văn hóa dân gian cổ xưa.
Tỉnh Murmansk thường xuyên được gọi là chiếc cổng dẫn vào miền Bắc Cực. Mặc dù tên gọi mang tính chất tượng trưng, nhưng thật sự trong đó có một nội dung cụ thể. Hiện nay, cảng Murmansk — cảng không đóng băng lớn nhất ở phía Bắc Nga, là căn cứ của đoàn tàu phá băng nguyên tử của Nga — đoàn tàu duy nhất kiểu như vậy trên thế giới. Các con tàu này thực hiện một nhiệm vụ cực kỳ phức tạp — mở đường cho các tàu chở hàng theo đường hàng hải phương bắc đến phía Đông của Nga, đến các khu vực Bắc Cực, nơi khó tới đối với mọi phương tiện giao thông đường bộ. Năm 1977, cảng Murmansk đã trở thành đỉểm xuất phát của chiếc tàu phá băng mang tên "Arktika". Lần đầu tiên trong lịch sử các con tàu nổi, chiếc tàu Xô viết với vỏ thân mạnh và bền như thép đã xuyên phá lớp băng dày hàng mấy mét trên toàn bộ độ dài của hành trình, để đến tận điểm cực mà nó mang tên. Chuyến đi này đã trở thành một bước đi quan trọng trong quá trình nghiên cứu khoa học và thực hành Băng Bắc Dương. Hiện nay, ngay cả những người du lịch bình thường cũng có thể đến Cực Bắc bằng các tàu phá băng nguyên tử cỡ lớn.
Trong thế kỷ 20, Liên Xô đã coi bán đảo Kolsky là một khu vực quân sự-chiến lược rất quan trọng và thành lập hạm đội Bắc có căn cứ trong khu vực này. Hạm đội đã xung trận lần đầu vào những năm chiến tranh thế giới thứ hai. Các chiến hạm đã tham gia nhiều chiến dịch phức tạp, nhưng trong ký ức lịch sử ghi đậm nét nhất là những hoạt động của các thủy thủ quân sự XV phối hợp với các nước đồng minh trong liên minh chống Hitle. Các tàu buôn của Liên Xô và những nước đồng minh: Anh, Mỹ và Kanada — đã chuyên chở những mặt hàng quân sự quan trọng đến cảng Murmansk, còn thủy thủ quân sự của Liên Xô và Anh thi hành nhiệm vụ áp tải, bảo vệ các đoàn tàu này trước các cuộc tấn công của hải quân và không quân Hitle. Họ đã cùng quyết tâm giành chiến thắng, cùng nhau hiến dâng tính mạng vì lợi ích của chiến thắng vĩ đại. Hiện nay Hạm đội Bắc vẫn là bộ phận hùng mạnh nhất của hải quân Nga. Sức mạnh chính yếu của Hạm đội Bắc, là các tàu ngầm nguyên tử thường được gọi là tàu ngầm khu trục nguyên tử, có mang tên lửa.
Mỗi khi trời nổi gió, Murmask thoảng mùi cá biển. Điều đó chẳng phải là ngẫu nhiên, bởi vì đây là thành phố của ngư dân. Nhiều đường phố mang tên các thuyền trưởng nổi tiếng của những con tàu đánh cá… Đây là nơi cung cấp món cá tuyết cho toàn nước Nga. Một phần không nhỏ của số lượng đánh bắt — gồm hơn một chục loài cá khác nhau, được xuất khẩu cho nước ngoài. Đoàn tàu đánh cá của Murmansk đã hai lần được nhận giải thưởng "Merkuri vàng" — giải thưởng quốc tế cao quý nhất của giới kinh doanh. Trong thế kỷ 20 ngành dẫn đầu khu vực là công nghiệp khai khoáng luyện kim. Ngay hồi những năm 1920, ở tỉnh Murmansk đã phát hiện mỏ lớn nhất thế giới về apatit — nguyên liệu quý được dùng để sản xuất phân khoáng. Khai thác và chế biến apatit, cũng như sản xuất kim loại màu — kền, nhôm, zirikoni là những ngành nền tảng cho kinh tế của tỉnh. Sắp tới, Murmansk còn sẽ trở thành một trong những khu vực khai thác khí đốt dẫn đầu của Liên bang Nga. Bởi vì mỏ khí ngưng rất lớn Shtokman ở thềm lục địa biển Baren mà hãng GAZPROM đang chuẩn bị khai thác, nằm gần bờ biển Murmansk hơn bất cứ khu vực nào khác.
Những người sinh sống ở Murmansk không khi nào phàn nàn về khí hậu địa phương mình, mặc dù thành phố nằm ở ngoài vòng Cực, nơi có điều kiện thời tiết khắc nghiệt hơn bất cứ đâu. Nhờ tác động thuận lợi của dòng hải lưu ấm nóng Golfstrim, ở đây không có những lúc băng giá quá buốt cóng. Còn ngày vùng cực vào mùa hè, khi mặt trời rực rỡ không lặn trong cả ngày đêm, và đêm vùng cực kéo dài gần suốt nửa năm vào mùa đông, khi tinh cầu chiếu sáng của chúng ta không hề lóe lên từ đường chân trời, thì đối với cư dân địa phương đã là một chuyện rất đỗi bình thường.
Ngoài ra, dân cư Murmansk rất ưa thích các môn thể thao mùa đông. Những người hâm mộ môn trượt tuyết từ trên núi xuống chẳng hạn, thường xuyên tới Khibinư — vùng núi cao nhất trên bán đảo Kolsky. Tất nhiên, theo thước đo của thế giới, thì các đỉnh núi trong khu vực này không cao lắm, nhưng bù lại, ở đây có rất nhiều dốc phẳng, tiện lợi và không nguy hiểm. Số vận động viên, người du lịch và người khách tập trung về đây đặc biệt nhiều vào dịp kỷ niệm Ngày hội Phương Bắc — một kiểu Đại hội thể thao Olimpic của Bắc Cực, gồm toàn các môn thể thao mùa đông. Về đây đọ sức thi thố tài năng không chỉ có các vận động viên trượt tuyết và hai môn phối hợp trượt tuyết và bắn súng, mà còn những người điêu luyện trong những môn thể thao hiếm có ở nơi khác, như cuộc đua xe trượt tuyết do hươu kéo.
Còn mùa hè, tỉnh Murmansk hấp dẫn rất nhiều người ưa đánh cá. Ở đây có hơn 100 nghìn cái hồ, nhiều hồ có nước ngọt rất tinh khiết. Còn có một cái hồ cực kỳ độc đáo: nó là cái hồ tổng hợp với những tầng nước ngọt và nước mặn, mỗi tầng đều có những các loài thực động vật riêng đặc trưng, tồn tại ở đây mà không hề pha trộn vào nhau.
