Thổ Nhĩ Kỳ dự định tiếp tục nỗ lực để chấm dứt đổ máu ở nước Ả Rập này, ví dụ, Ankara đang làm việc để các tay súng rút khỏi Aleppo của Syria. Trong cuộc phỏng vấn độc quyền với Sputnik, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim nói về các nội dung này cũng như về cuộc đàm phán gia nhập EU đang tiến hành ở Brussels, về thái độ của Ankara với quá trình bình thường hóa quan hệ với Nga và về triển vọng chuyển sang thanh toán bằng đồng tiền quốc gia với Liên bang Nga.
Phóng viên hỏi: Thưa ngài Thủ tướng, ông có hài lòng không với tốc độ bình thường hóa quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga? Những biện pháp nào đã được thảo luận tại cuộc đàm phán ở Maxcơva?
Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim: Theo tôi, đây là một chuyến thăm rất quan trọng ở cấp cao nhất sau sự cố đáng tiếc vào tháng 11 năm 2015. Quá trình xích lại gần nhau để mối quan hệ song phương trở lại mức trước cuộc khủng hoảng đã bắt đầu sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi điện thoại cho Tổng thống Erdogan, khi đó ông Putin lên tiếng chống lại âm mưu đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ và nói rằng, ông đứng về phía chính quyền hợp pháp. Tại cuộc đàm phán với Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev, chúng tôi đã thảo luận về những biện pháp phải được thực hiện càng sớm càng tốt để mối quan hệ song phương trong tất cả các lĩnh vực, kể cả thương mại, du lịch và năng lượng, trở lại mức đã tồn tại trước ngày 24 tháng 11 năm 2015. Chúng tôi đã đặt ra mục tiêu: kim ngạch thương mại giữa hai nước phải lên đến 100 tỷ USD, và chúng tôi sẽ cố gắng đẩy nhanh quá trình bình thường hóa quan hệ.
PV: Theo Ankara, một trong những mục đích của chuyến thăm này là cuộc đàm phán về chuyển sang thanh toán bằng đồng tiền quốc gia trong thương mại giữa hai nước. Hai bên đã đạt tiến bộ hay chưa? Hiện có những trở ngại nào?
TT: Chúng tôi đã thảo luận về vấn đề này. Phía Nga cũng quan tâm tới điều đó. Các ngân hàng trung ương đã bắt đầu làm việc theo hướng này, để có như vậy phải làm rõ một số vấn đề kỹ thuật. Nhưng, hai bên — cả Nga, và Thổ Nhĩ Kỳ đều có cái nhìn lạc quan về tương lai.
PV: Liệu hai bên đã đề cập đến vấn đề Syria tại cuộc đàm phán ở Maxcơva? Lập trường của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ về Syria đã xích lại gần nhau hay không?
TT: Không nghi ngờ gì rằng, lập trường của hai bên đã xích lại gần nhau hơn. Ở giai đoạn này, chúng tôi hiểu nhau tốt hơn bao giờ hết. Chúng ta có cách tiếp cận như nhau về cuộc khủng hoảng Syria.
PV: Các phương tiện truyền thông đưa tin về cuộc đàm phán giữa đại diện Nga và phe đối lập Syria về tình hình ở Aleppo dường như đang tiến hành với sự trung gian của Ankara. Thông tin này có đúng với sự thật hay không? Hôm nay, Liên minh Dân tộc Syria đã tuyên bố rằng, đã có cuộc đàm phán như vậy, nhưng, nó đã kết thúc và không mang lại kết quả. Ông có thể bình luận như thế nào về thông tin này?
TT: Tất nhiên, các công việc theo hướng này đang tiếp tục. Cần phải tập trung nỗ lực để tìm kiếm giải pháp thoát khỏi cuộc khủng hoảng. Thổ Nhĩ Kỳ đã có đóng góp rất quan trọng, và dự định tiếp tục nỗ lực để chấm dứt đổ máu ở Syria. Tuy nhiên, các đại diện của chế độ cầm quyền không đủ chân thành trong vấn đề này. Sẽ rất tốt nếu lập trường của Nga trong quan hệ với chế độ cầm quyền là mạnh hơn, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, chúng ta sẽ tiếp tục những nỗ lực chung. Cần phải bảo đảm lệnh ngừng bắn và hỗ trợ cho những người đang chịu đau khổ ở đó.
PV: Nga và Mỹ đang đàm phán về cách giải quyết vấn đề Aleppo, ví dụ, về việc đưa các chiến binh ra khỏi thanh phố này. Vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ trong quá trình này có thể là như thế nào?
TT: Thổ Nhĩ Kỳ đang làm việc để giải quyết vấn đề này. Ngay từ đầu, những nỗ lực của chúng tôi nhằm mục đích đưa các nhóm khủng bố ra khỏi Aleppo. Những đại diện của Lực lượng Quân đội Syria Tự do đang đấu tranh để giải phóng đất nước khỏi các phần tử không cần thiết. Tất cả chúng ta cần phải làm việc để tiêu diệt những phần tử đang có mặt tại đó — IS, nhóm Jabhat al-Nusra, Đảng Liên minh Dân chủ. Cần phải hiểu rõ: lực lượng nào đang đấu tranh để giải phóng đất nước và ai là đại diện của tổ chức khủng bố.
PV: Mấy tháng gần đây, quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với EU đã trở thành căng thẳng hơn do lập trường cứng rắn của Brussels về quá trình chính trị nội bộ Thổ Nhĩ Kỳ. Cuộc đàm phán gia nhập Thổ Nhĩ Kỳ vào EU bị đóng băng. Trong điều kiện này liệu Ankara có thể thông qua quyết định rút lại đơn xin gia nhập Liên minh châu Âu?
TT: Mối quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-EU có một lịch sử lâu dài, đã có thời gian khi mối quan hệ này đã phát triển ổn định, nhưng, thỉnh thoảng xảy ra những tình huống khủng hoảng. Tình huống như vậy có thể xảy ra với bất kỳ quốc gia, ví dụ, trong quan hệ với Nga chúng tôi cũng đã có một cuộc khủng hoảng.
Quyết định do Nghị viện Châu Âu thông qua không có trọng lượng lớn. Tình trạng này cũng tương tự như quyết định mà Quốc hội châu Âu đã thông qua gần đây có liên quan đến hãng thông tấn Sputnik của Nga. Liên minh châu Âu không hài lòng với những tin tức mà đài Sputnik công bố, nên họ muốn hạn chế hoạt động của phương tiện truyền thông này. Một mặt họ nói về tự do ngôn luận, mặt khác sử dụng nó chỉ vì lợi ích riêng của họ, đây là chính sách tiêu chuẩn kép.
Song, Thổ Nhĩ Kỳ đã và vẫn không có ý định rút lại đơn xin gia nhập Liên minh châu Âu. EU nên suy nghĩ về các bước mà họ đang thực hiện, đặc biệt không phải vì lợi ích của chúng tôi mà vì lợi ích của chính họ. Tương lai của Liên minh châu Âu và nền an ninh châu Âu không thể được đảm bảo nếu không có sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ. Cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đều có rất nhiều điểm chung với EU trong những lĩnh vực khác nhau.
