Và đó là chủ đề của cuộc Triển lãm ảnh ở Matxcơva hôm nay. Phần lớn những bức ảnh trưng bày trong Triển lãm này từ trước tới nay chưa bao giờ được công bố, — Chủ tịch Hội CCB Nga của chiến tranh Việt Nam, ông Nikolai Kolesnik tuyên bố trong cuộc phỏng vấn của Sputnik. Ông Kolesnik là một thành viên trong nhóm chuyên viên tên lửa đầu tiên của Liên Xô tới Hà Nội vào mùa xuân năm 1965. Trung sĩ Nga 22 tuổi nhận trách nhiệm huấn luyện các chiến sĩ của những đơn vị tên lửa đang hình thành là Trung đoàn tên lửa phòng không số 236 và 285 thuộc QĐND Việt Nam. Vào đêm 11 rạng ngày 12 tháng Tám năm ấy, khi là chỉ huy trạm phóng các tổ hợp tên lửa phòng không Xô-viết "S-75", ông đã tham gia cuộc không chiến thứ hai với máy bay Mỹ. Bằng 3 phát tên lửa, tiểu đoàn của ông đã bắn hạ 4 máy bay địch.
"Những bức ảnh tư liệu phục vụ triển lãm này đều lấy từ lưu trữ riêng của các quân nhân Nga — CCB của cuộc chiến tranh Việt Nam. Mục đích của Triển lãm là nhắc nhở thế hệ trẻ rằng cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ đã là khốc liệt như thế nào và quân dân Việt Nam đã can trường dũng cảm ra sao khi chiến đấu bảo vệ quê hương mình, và đất nước Xô-viết của chúng ta đã dành sự hỗ trợ đắc lực giúp đỡ hiệu quả cho cuộc kháng chiến anh hùng đó", — ông Nikolai Kolesnik thông báo.
Viện trợ quân sự — kỹ thuật của đất nước Xô-viết đã đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng của nhân dân Việt Nam. Liên Xô cung cấp cho bộ đội Việt Nam 2.000 xe tăng, 1.700 xe bọc thép, 7.000 đại pháo và súng cối, hơn 700 máy bay chiến đấu, 158 tổ hợp tên lửa phòng không và gần 8.000 quả đạn tên lửa.
Một bậc thầy thực sự của những trận đánh tên lửa là Fedor Ilinykh. Tiểu đoàn do ông đứng đầu đã tiến hành tại Việt Nam 18 trận đánh, bắn rơi 24 máy bay Mỹ. Thiếu tá Tereshenko đã thực hiện 11 trận và tiêu diệt 10 máy bay. Thiếu tá Ryzhik chỉ huy 9 trận, hạ 8 "kền kền sắt" của Mỹ. 8 phi cơ Mỹ bị bắn hạ trong 10 trận không chiến tên lửa của Đại úy Bogdanov.
Những năm 1965-1974, trong hoạt động chiến sự tại Việt Nam đã có sự tham gia của khoảng 11.000 chiến sĩ, sĩ quan và tướng lĩnh Liên Xô. Hơn 2.000 người trong số này đã được nhận huân huy chương của Liên Xô, hơn 3.000 người được Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trao tặng phần thưởng quốc gia cao quý.
Tại triển lãm ở Matxcơva hôm nay, trên những bức ảnh đã ố vàng qua thời gian nửa thế kỷ, có thể thấy các chuyên gia tên lửa và phi công Xô-viết truyền thụ cho các chiến sĩ Việt Nam nghệ thuật tiến hành những trận chiến trên không. Có thể thấy những người lính của QĐND Việt Nam, các chiến sĩ dân quân người Việt và chuyên gia Nga trên nền đống đổ nát của xác máy bay Mỹ bị bắn rơi. Có thể thấy cả những viên phi công Mỹ bị bắt. Bốn bức ảnh nói về một sĩ quan Không quân Mỹ hiện là Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ — John McCain. Ông này đứng bên máy bay trước khi ném bom xuống Nhà máy điện Hà Nội, sau đó là cảnh viên phi công Mỹ trong hồ nước Hà Nội, nơi ông ta rơi xuống khi máy bay bị bắn rơi và bị người dân địa phương bắt giữ, tiếp đến là bức ảnh John McCain đang được bác sĩ Việt Nam khám bệnh và một lần nữa là John McCain bên chiếc máy bay trên phi trường Hà Nội, khi ông ta được tha và sửa soạn trở về nhà sau 5 năm là tù binh trong trại giam.
Tại lễ khai mạc Triển lãm có mặt đông đảo quan khách — các CCB Nga của cuộc chiến tranh năm xưa và con cháu họ là học viên các trường quân sự Nga. Và, hiển nhiên, có sự tham gia của các đại diện ngoại giao Việt Nam. Trò chuyện với phóng viên Sputnik, Phó Tùy viên quân sự Việt Nam tại Nga, ông Vương Đạt Thắng cho biết như sau:
"Tôi thuộc thế hệ hậu chiến. Triển lãm ảnh ở Matxcơva là lời nhắc nhở rất quan trọng về cuộc kháng chiến vẻ vang, khơi gợi niềm tự hào về chủ nghĩa anh hùng của những chiến sĩ bảo vệ Việt Nam, và tình bạn chiến đấu mà các quân nhân người Việt và người Nga thể hiện trong cuộc chiến đấu ác liệt. Những bức ảnh mà các vị khách thăm Triển lãm được xem là tài liệu lịch sử quý báu về khoảng thời gian đã trở thành nền tảng vững chắc cho quan hệ hữu nghị hiện tại của Việt Nam và Nga".
Trả lời phỏng vấn của Sputnik trong khuôn viên Triển lãm, Đại biện lâm thời của CHXHCN Việt Nam tại Nga, ông Lại Ngọc Đoàn bày tỏ hy vọng rằng tại Việt Nam cũng sẽ có nhiều dịp tổ chức thường xuyên hơn những cuộc triển lãm tương tự:
"Lời mời thăm Triển lãm này đã là niềm vui lớn đối với tôi. Tôi được thấy ở đây bằng chứng sinh động về tình cảm chân thành của người Nga dành cho nhân dân Việt Nam và tấm lòng của người Việt dành cho người Nga. Tôi tin rằng cuộc Triển lãm ảnh hỗ trợ một cách tuyệt hảo để các dân tộc chúng ta hiểu biết sâu thêm về nhau. Càng có nhiều Triển lãm như vậy càng tốt. Hy vọng rằng cả ở Việt Nam cũng sẽ thường xuyên tổ chức các triển lãm về nước Nga, về tình hữu nghị giữa các dân tộc chúng ta".
