Hận thù và tình yêu của người Việt trên sàn diễn Nga

Đó là những sản phẩm nghệ thuật mà người Nga từng có dịp thưởng thức trong Những ngày văn hóa Việt Nam tại Nga hoặc Những ngày Hà Nội tại Matxcơva.  Đến Nga biểu diễn những năm gần đây có cả nhóm Tuồng của Nhà hát Quốc gia Việt Nam, rồi khán giả Nga còn được cơ hội trải nghiệm một hiện tượng độc đáo trong sân khấu thế giới là các tiết mục múa rối nước Việt Nam.                                                          

Thế nhưng các tác phẩm kịch do các nghệ sĩ Việt Nam trình diễn thì đã vắng bóng trên sân khấu gần ba chục năm nay. Bởi vậy càng thêm ý nghĩa và thú vị hơn, khi có sự kiện là loạt tiết mục của Nhà hát Kịch Quân đội Nhân dân Việt Nam trên sàn diễn Nhà hát Hàn lâm Trung ương của quân đội Nga trong những ngày đầu tháng Năm 2017.

"Dưới cát là nước" — đó là nhan đề vở kịch của tác giả Nguyễn Quang Vinh, mở đầu chuyến  lưu diễn Nga của đoàn Nhà hát Kịch QĐND Việt Nam. Câu chuyện bi thảm và tươi sáng của ba mươi năm đau khổ uất hận và khao khát trả thù với cái kết là chiến thắng của lòng mẹ và tình yêu lứa đôi.  Trên sân khấu chỉ có ba người: mẹ, cô con gái và nhân vật từng hại chết người chồng và người cha nhưng rồi lại trở thành người yêu của cô con gái. Và cát, cát trắng vô tận. Nhóm nghệ sĩ trong bộ trang phục trắng và mặt nạ — đó là hồn của cát với tiếng nói dạng điệp khúc bi kịch Hy Lạp trong phiên bản hiện đại.

Vở diễn thể hiện tính chuyên nghiệp cao, sự kết hợp tuyệt vời giữa tính hiện đại và những sắc màu dân tộc rất riêng.  Đạo cụ, trang trí đơn giản nhưng ấn tượng, dàn diễn viên xuất sắc, những khúc ca dịu dàng tha thiết và buồn thương — tất cả đan xen với nhau trong một tổng thể hài hòa, thấm sâu vào từng trái tim khán giả. Vở kịch của tác giả Việt Nam, đạo diễn và nghệ sĩ người Việt, nhạc Việt và tiếng Việt, nhưng khán giả Nga vẫn hiểu được những tình tiết nội dung không giản đơn của vở kịch nhờ phụ đề tiếng Nga được chạy trên màn hình bên cạnh sân khấu.

Mà khán giả thì rất đông. Khán phòng đầy kín, xanh màu áo lính. Đón xem nghệ thuật của các nghệ sĩ Việt Nam có những người lính Nga của đơn vị đồn trú Matxcơva, đại diện Bộ Quốc phòng Nga và Việt Nam, đại diện cộng đồng Việt Nam tại thủ đô Nga và những người Nga biết và yêu mến Việt Nam. Màn nhung khép lại,  tất cả đứng lên vỗ tay hồi lâu và không một ai muốn ra về. Đã có những cuộc phỏng vấn và trò chuyện, và nhiều bức ảnh chung.

"Tôi rất thích buổi trình diễn hôm nay, cả các nghệ sĩ Việt Nam cũng như cách dàn dựng, cả âm nhạc tuyệt diệu". "Vở kịch của các nghệ sĩ Việt Nam đã một lần nữa  chứng minh rằng hận thù và tình yêu, niềm hy vọng và sự tha thứ  đều giống nhau đối với tất cả các dân tộc và ở mọi thời — từ Việt Nam đến Nga, từ Shakespeare đến Turgenev"… Đó là ý kiến ​​của khán giả Nga.

Các nhà báo Sputnik đã kịp gặp Giám đốc Nhà hát Kịch QĐND Việt Nam, NSUT-Đại tá Nguyễn Ngọc Thư. Trong buổi biểu diễn vở "Dưới cát là nước", chị đóng vai chính — người mẹ đau khổ và vị tha.

"Đối với Nhà hát chúng tôi sự kiện lớn là được tới lưu diễn ở Nga, đất nước có truyền thống sân khấu kỳ vĩ.  Đợt lưu diễn này là thành quả hội đàm dài ngày và công tác phối hợp chung giữa các Bộ Quốc phòng của Việt Nam và Nga. Rất mong muốn để những tác phẩm của chúng tôi được trình diễn ở Nga thường xuyên hơn, để sự hiệp lực giữa các tập thể nghệ thuật quân đội của hai nước chúng ta góp phần đưa quan hệ hợp tác văn hóa nói riêng, và quan hệ đối tác chung Việt-Nga nâng lên tầm cao mới", — Đại tá Ngọc Thư nói.

Trong khán phòng Nhà hát Quân đội ở Matxcơva, nhà báo Nga xúc động nói với Giám đốc-Trưởng đoàn Nhà hát Kịch QĐND Việt Nam: "Tôi khâm phục các bạn".

Có thể coi vở diễn "Dưới cát là nước" ngày 4 tháng Năm ở Matxcơva là một thành công mới về quảng bá văn hóa-nghệ thuật Việt Nam đương đại tại LB Nga.