Mở đầu thẩm vấn, HĐXX truy xét vai trò, trách nhiệm của các bị cáo trong hành vi sai phạm trong thực hiện quyết định cấp giãn đất số 868 ngày 15/11/1996 của UBND tỉnh Hà Tây (cũ), giao đất không đúng đối tượng và tổ chức đấu thầu trái quy định, sau đó hợp thức theo quyết định số 883 ngày 31/12/2003 của UBND huyện Mỹ Đức.
Theo nội dung vụ án, năm 1996, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) có quyết định cấp đất giãn dân số 868. Căn cứ kế hoạch sử dụng đất đã được Đảng ủy, HĐND xã Đồng Tâm duyệt thực hiện, UBND xã Đồng Tâm lập tờ trình xin thu hồi hơn 5.400m2 để giao cho 49 hộ dân làm nhà ở.
Sau khi có quyết định của UBND tỉnh Hà Tây (cũ), UBND xã Đồng Tâm lúc đó do Nguyễn Văn Bột làm Chủ tịch xã và Nguyễn Xuân Trường cán bộ địa chính xã đã trực tiếp thực hiện việc giao đất cho 39/49 hộ với tổng diện tích gần 4.100 m2
Khoảng 1.300 m2 đất còn lại, UBND xã Đồng Tâm không giao cho 10 hộ dân như tờ trình đã được UBND tỉnh Hà Tây (cũ) phê duyệt.
Năm 2002, Nguyễn Văn Bột chuyển công tác, Nguyễn Văn Sơn được bổ nhiệm làm Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm, lúc này, Trường báo cáo về hơn 1300 m2 chưa được giao theo quyết định 868.
Trong các cán bộ chủ chốt của xã được giao đất gồm có: Nguyễn Tiến Triển — Bí thư Đảng ủy xã, Nguyễn Văn Sơn — Chủ tịch UBND xã, Nguyễn Văn Đức — Phó Chủ tịch UBND xã, Lê Đình Tuyến — Phó Bí thư Đảng ủy xã, Nguyễn Xuân Trường — cán bộ địa chính xã, Nguyễn Văn Khang — kế toán ngân sách xã, Bùi Văn Dũng — ủy viên ủy ban, Nguyễn Văn Minh — trưởng công an xã, Bùi Văn Hồng — xã đội trưởng.
Năm 2008, do có việc đo đạc lại bản đồ diện tích đất toàn xã Đồng Tâm, để hợp thức hóa việc chia chác số đất trên, Nguyễn Văn Sơn được đề nghị làm Biên bản hội nghị Đảng ủy, HĐND, UBND xã thống nhất việc chia đất cho 10 cán bộ. Thời gian biên bản được lùi lại…6 năm.
Trước vành móng ngựa, bị cáo Nguyễn Tiến Triển (SN 1954) — cựu Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm đưa quan điểm không đồng tình với truy tố.
Bị cáo cho rằng, mình không đồng ý chủ trương chia đất cho cán bộ mà không thu tiền. Việc được tư lợi 2 suất đất không nộp tiền là chưa chính xác. Bị cáo cũng cho hay mình không có tư lợi trong chủ trương đấu giá đất để cùng vụ lợi khoảng 1,7 tỷ đồng.
Nói về việc chia đất cho cán bộ, theo bị cáo thời điểm đó khi thực hiện quyết định 868 vẫn còn thừa đất, nếu như vậy sẽ không hoàn thành kế hoạch được giao.
Chính vì vậy, thời điểm đó, khi cấp dưới đưa ý kiến việc chia đất cho các cán bộ, bị cáo Triển cho rằng:
"Đấy cũng là một sáng kiến để giao hết đất", nên đã đồng ý.
Ông ta cho rằng, việc đồng ý chủ trương do tin tưởng cấp dưới, bản thân mình không hiểu biết pháp luật về đất đai.
Về biên bản giao đất cho 10 cán bộ xã được lập thời điểm năm 2008, nhưng ngày thể hiện biên bản 10/12/2002, theo bị cáo Triển là để đảm bảo cho các thủ tục chia bán đất.
Cựu Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm cho biết, bản thân mình cũng ký vào biên bản này để hoàn thiện thủ tục chia đất. Thực tế đã không có hội nghị nào trong việc chia đất giãn dân cho 10 cán bộ xã diễn ra.
Việc các bị cáo lấy đất chia theo quyết định 868 với giá 100.000 đồng là sai quy định của pháp luật.
Theo các bị cáo, xảy ra sai phạm do nhận thức pháp luật hạn chế và đề nghị HĐXX xem xét.
Phiên tòa vẫn tiếp tục với phần xét hỏi.
Danh sách 14 bị cáo trong vụ án ở xã Đồng Tâm
1. Nguyễn Văn Sơn (SN 1958, ở Mỹ Đức, Hà Nội) — cựu Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm.
2. Lê Đình Thuần (SN 1956), cựu Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm
3. Nguyễn Xuân Trường (SN 1959) — cựu cán bộ địa chính xã Đồng Tâm
4. Nguyễn Tiến Triển (SN 1954) — cựu Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm
5. Nguyễn Văn Bột (SN 1955) — cựu Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm
6. Nguyễn Văn Đức (SN 1965) — cựu Chủ tịch HĐND xã Đồng Tâm
7. Bùi Văn Dũng (SN 1958) — cựu Trưởng ban tài chính xã Đồng Tâm
8. Bùi Văn Hồng (SN 1958) — cựu xã đội trưởng xã Đồng Tâm
9. Nguyễn Văn Minh (SN 1960) — cựu Trưởng Công an xã Đồng Tâm
10. Nguyễn Văn Khang (SN 1965) — cựu kế toán ngân sách xã Đồng Tâm
11. Phạm Hữu Sách (SN 1965) — cựu Trưởng Phòng TN&MT huyện Mỹ Đức
12. Đinh Văn Dũng (SN 1959) — cựu Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai huyện Mỹ Đức
13. Bạch Văn Đông (SN 1974) — cựu Phó giám đốc văn phòng đăng ký đất đai huyện Mỹ Đức.
14. Trần Trung Tấn (SN 1975) — cựu cán bộ Văn phòng đăng ký đất đai huyện Mỹ Đức.
Nguồn: VOV
