Một tháng sau, cộng sự lâu năm của Brezhnev là Georgi Pavlov, chính là người tiền nhiệm của Kruchina ở chức vụ quản lý, cũng từ giã cõi trần theo kiểu gần như tương tự. Rồi thêm vài ngày sau nữa, người đứng đầu phân ban Mỹ của Ban đối ngoại thuộc BCH TƯ là Dmitry Lisovolik, lại cũng rơi xuống từ cửa sổ căn hộ của ông ta. Ban đối ngoại chuyên trách thực hiện việc liên hệ của đảng Cộng sản Liên Xô với các đảng Cộng sản nước ngoài. Cái chết gần như cùng lúc của ba quan chức cấp cao, những người nắm rõ hoạt động tài chính bí mật của đảng, đã làm nảy sinh đồn đại truyền thuyết về số vàng của đảng Cộng sản Liên Xô, biến mất một cách bí ẩn trong năm tồn tại cuối cùng của Liên bang Xô-viết.
Tác giả Evgeni Antonyuk viết về tung tích và đường đi của số vàng tích cóp sau 74 năm cầm quyền của đảng Cộng sản Liên Xô. Năm 1990, trong hàng ngũ của đảng có 19,5 triệu thành viên. Suốt bao nhiêu năm, mọi người đóng đảng phí thường xuyên theo quy định và nộp vào kho bạc của đảng Cộng sản Liên Xô. Ngoài ra, đảng Cộng sản Liên Xô nhận không ít thu nhập từ hoạt động xuất bản, bởi các tài liệu chính trị được lưu hành với lượng in ấn hàng nhiều triệu bản. Số tiền lớn được tích lũy trong Quỹ Bảo vệ Hòa bình của Liên Xô. Mặc dù về danh nghĩa đây là tổ chức xã hội phi lợi nhuận, nhưng trên thực tế Quỹ chịu kiểm soát của đảng. Trong số các khoản kinh phí này có cả vàng của đảng Cộng sản Liên Xô. Nhưng ngay cả chỉ ước tính kích thước khối tài sản này cũng là không thể.
Ở Nga đã có thái độ khá nghiêm túc trong việc tìm kiếm ngân khố của đảng. Trong điều kiện khủng hoảng kinh tế sau sự sụp đổ của Liên Xô, tìm số báu vật của đảng rõ ràng là nhu cầu cấp bách.
Năm 1991, Ngân hàng Nhà nước Nga lần đầu tiên công bố tư liệu về lượng vàng được cất giữ. Hóa ra chỉ còn cả thảy 240 tấn vàng. Thông tin này gây choáng cho các chuyên gia phương Tây, bởi họ ước tính trữ lượng vàng của Liên Xô tối thiểu cũng phải là 1-3 nghìn tấn. Lập tức có tin đồn lan truyền rằng vàng đã được bí mật đưa bằng máy bay sang Thụy Sĩ, và có các quan chức cao cấp giám sát cả hành trình. Tuy nhiên, sau đó đã có giải thích đơn giản về sự hao hụt khủng khiếp của kho vàng dự trữ. Trong những năm cuối cùng, nền kinh tế Liên Xô đã phải vay nhiều tín dụng lấy vàng làm bảo đảm, bởi hết sức cần ngoại tệ mà dòng chảy đã co hẹp song hành với đà lao dốc của giá dầu và sự sụp đổ của Hội đồng tương trợ kinh tế. Thế nhưng đó là vàng của Nhà nước, cất giữ trong Ngân hàng Trung ương và không liên quan gì với vàng của đảng.
Công cuộc tìm kiếm số vàng của đảng Cộng sản Liên Xô được tiếp tục kể cả ở phương Tây. Với mục đích này, Chính phủ đã sử dụng dịch vụ của cơ quan thám tử Kroll nổi tiếng thế giới. Nhưng báo cáo do người Mỹ chuyển giao cũng biến mất vô tăm tích. Tư liệu này chưa bao giờ được công bố mà cũng không đến tay cơ quan thực thi pháp luật Nga.
Không cần nghĩ rằng số vàng hàng tỷ của đảng đã bị rút đưa ra nước ngoài. Mặc dù một số phần có thể đã thực sự rời khỏi đất nước. Từ những năm 1920, Liên Xô đã có mạng lưới rộng lớn để tài trợ cho những hoạt động hợp pháp và bất hợp pháp. Liên lạc viên chuyển những vali đựng tiền và đồ vật quý đến cho những người Cộng sản phương Tây. Nhưng các giao liên này không thể chuyển đi toàn bộ tiền bạc. Mà ở đây là chuyện nói về hàng triệu, chứ không phải là hàng tỷ. Thêm vào đó, cất giữ những khoản tiền lớn ở phương Tây là rất mạo hiểm, đặc biệt trong điều kiện thay đổi chế độ. Bởi các ngân hàng phương Tây có thể dễ dàng tịch thu những tài khoản như vậy.
Phần lớn số tiền của đảng vẫn ở lại Liên Xô. Nhưng tiền không nằm chết dí trong kho tàng bí mật. Vốn tư bản được đưa vào quay vòng lưu thông, từ năm 1987 bắt đầu thành lập các xí nghiệp liên doanh, năm 1988 hoạt động thương mại được hợp pháp hóa trong cả nước. Và đến năm 1989, các ngân hàng tư nhân đầu tiên bắt đầu xuất hiện. Rõ ràng là ở đây không thể thiếu sự giúp đỡ hỗ trợ của đảng.
Nhưng đáy vàng chính đã là hoạt động kinh tế đối ngoại. Tất cả những người làm việc ở thị trường nước ngoài đều là những quan chức cộm cán của đảng hoặc có quan hệ gần gũi với những nhân vật này. Ở Liên Xô không hiện hữu thị trường ngoại tệ, vì vậy tỷ giá đồng USD đã bị hạ thấp một cách nhân tạo. Hoạt động ngoại thương dẫn đến chỗ đồng rúp được trao đổi với tỷ giá hối đoái thấp nhân tạo của ngoại tệ. Sau đó, người ta dùng số tiền này mua sắm những trang bị kỹ thuật giá rẻ ở nước ngoài, rồi đem bán lại ở Liên Xô với mức phụ thu khổng lồ.
Như vậy, vàng của đảng đã thực sự là đòn bẩy quản trị-điều khiển cho phép danh pháp hóa đưa tiền của đảng vào lưu thông thương mại và hình thành vốn tư bản ban đầu trong những năm tồn tại cuối cùng của Liên Xô. Những khoản có tài sản giá trị được chuyển vào bảng cân đối kế toán của xí nghiệp liên doanh, các ngân hàng và hợp tác xã chỉ cần dòng bút phê. Sau khi hệ thống Xô-viết sụp đổ, quá trình tư hữu hóa bắt đầu, và trong điều kiện này, danh pháp tư hữu hóa theo khoản có tài sản thực tế. Hiển nhiên, hầu hết các đảng viên không nhận được gì. Chỉ có những người nhìn xa trông rộng, khôn ngoan nhất lại có chức quyền mới hiểu được điều đó sẽ dẫn tới đâu và nhanh chóng nắm bắt thời cơ vàng để tạo vốn kếch xù cho chính họ.
