Hiện nay chúng ta biết câu trả lời cho câu hỏi đầu tiên. Trí tuệ nhân tạo là một chương trình được tải vào máy tính, giúp máy tính/phần mềm có khả năng tính toán, đánh cờ, làm cho robot nhảy nhót. Câu hỏi thứ hai là phức tạp hơn. Có người cho rằng, trí tuệ nhân tạo là điều ác được lập trình để hủy diệt nhân loại. Những người khác, ngược lại, đặt nhiều hy vọng vào trí tuệ nhân tạo, hy vọng giải quyết nhiều nhiệm vụ khác nhau với sự giúp đỡ của nó. Những phát triển khoa học trong những năm gần đây đã xác nhận quan điểm thứ hai là đúng hơn. Máy móc với trí tuệ ảo có thể thay thế người sáng tạo nó ở rất nhiều công việc, và thậm chí có thể thay thế con người trong một số lĩnh vực.
Nhưng không phải mọi chương trình máy tính nên được coi là trí thông minh nhân tạo. Ví dụ, một thiết bị chỉ thực hiện tính toán nhanh hơn con người không thể được gọi như vậy. Nếu siêu máy tính không có kỹ năng đặc biệt thì vẫn chỉ là một máy tính siêu nhanh. Nếu chương trình máy tính không có khả năng tự học mà không cần tới con người đưa dữ liệu vào nữa thì không thể gọi nó là trí thông minh. Cách tiếp cận không sáng tạo đối với công việc đặt ra, nói nhẹ nhàng, không phải là một dấu hiệu của trí thông minh.
Bộ não ảo được bao bọc trong lớp vỏ ngoài nào là điều không quan trọng lắm. Chúng ta có thể làm bất cứ lớp vỏ: máy nghe nhạc cực nhỏ, máy tính lượng tử, máy robot, hệ thống laze hoặc chiếc máy bay. Những thuật toán và thông tin được nạp vào bộ não ảo xác định tính hợp lý của nó. Ví dụ, các chuyên gia về trí tuệ nhân tạo của đại học MEPhI đang phát triển công nghệ xác thực người dùng cho thiết bị di động dựa trên danh định sinh trắc học.
Lời phê bình về trí thông minh nhân tạo
Tốc độ, bộ nhớ, khả năng tự học, sự sáng tạo — một thiết bị sở hữu những đặc tính này cho dù nó trông như thế nào sẽ suy nghĩ gần giống như con người. Điều nghịch lý của sự so sánh này là nó không phục vụ mục đích phát triển những thiết bị với trí thông minh nhân tạo. Bởi vì những thiết bị như vậy bắt đầu gây ra sự sợ hãi cho chúng ta. Không ai biết bộ não nhân tạo sẽ thực hiện bước đi nào nếu bạn khuyến khích sáng kiến của nó. Có lẽ, nó đang ấp ủ âm mưu gây hại cho chúng ta, biến con người làm nô lệ hoặc thậm chí hủy diệt.
Các nhà khoa học nghiêm túc không chia sẻ những lo ngại này. "Những bộ phim Hollywood ví dụ như Terminator và Matrix (Ma trận) là khá xa thực tế. Vào thời điểm này các máy tính quá phụ thuộc vào con người, ngay cả nếu có khả năng hủy diệt nhân loại, chúng không thể tiếp tục tồn tại. Tất nhiên, có thể giả định rằng, trong tương lai các máy robot sẽ học cách tự khai thác khoáng sản, xây dựng các nhà máy và cung cấp năng lượng cho bản thân mình, nhưng, theo tôi, thành tích này không thể đạt được trong thế kỷ này. Tuy nhiên, đưa ra những dự đoán khoa học là một nhiệm vụ vông ân, vì quá nhiều điều phụ thuộc vào nguồn cấp kinh phí", — giáo sư Alexey Samsonovich từ Viện các hệ thống trí tuệ và điều khiển học thuộc Đại học Tổng hợp Quốc gia Nghiên cứu hạt nhân Matxcơva (MEPhI) nhận xét.
Một số nhà tư tưởng có cơ sở để dự đoán rằng, trí thông minh nhân tạo sẽ tước đi mọi việc làm của con người. Quá trình robot hóa và tự động hóa các quy trình diễn ra nhanh chóng, khiến cho những công việc được thay thế dần bằng robot, ví dụ như nghề thợ sắp chữ hoặc nghề hoa tiêu, và làm cho nhiều nghề nghiệp khác đang mất giá trị. Tuy nhiên, như thực tế cho thấy, trong quá trình robot hóa lao động đã xuất hiện những nghề mới mở rộng khả năng sử dụng trí tuệ sáng tạo của con người. Trong khi các đối tác ảo thực hiện ngày càng nhiều nhiệm vụ mới, chúng ta sẽ có thêm nhiều thời gian để giải quyết những nhiệm vụ thực sự quan trọng và phức tạp. Ví dụ, dự đoán sự cố tại các nhà máy điện lớn, bao gồm cả các cơ sở hạt nhân.
"Hệ thống trí tuệ mà chúng tôi đang phát triển trên cơ sở mạng lưới thần kinh sẽ cho biết khi nào một số yếu tố nhất định có thể dẫn đến sự cố trên một bộ phận của trạm. Vấn đề là ở chỗ, các bộ phận khác nhau của một nhà máy lớn thường đồng loạt gặp sự cố. Thông thường, nguyên nhân của sự cố là mấy bộ phận đã bị mòn. Con người không có khả năng thực hiện khối lượng tính toán rất lớn và phân tích tất cả các dữ liệu để hiểu khi nào sẽ xảy ra sự cố và những gì sẽ là chất xúc tác cho nó", — ông Valentin Klimov, Phó Giám đốc Viện các hệ thống trí tuệ và điều khiển học thuộc Đại học MEPhI, nói.
Tốc độ phát triển trí thông minh nhân tạo vừa đáng phấn khởi vừa đáng sợ. Sắp đến thời gian khi chúng ta sẽ phải trả lời những câu hỏi về đạo đức. Liệu chương trình trí tuệ thông minh có thể được xem xét như một cá nhân? Chương trình trí thông minh có những quyền hạn và trách nhiệm nào, công việc của nó phải được quy định như thế nào? Tiến bộ khoa học không thể dừng lại, có nghĩa là chúng ta sẽ phải chia sẻ không gian sống với trí tuệ nhân tạo, và tôi hy vọng rằng, chúng ta sẽ làm bạn với nó.
