Trong khi đó, quên ông là điều không nên. Tất cả những gì xảy ra với "Trump của châu Á", cũng quan trọng đối với thế giới như những gì diễn ra với bản thân Donald Trump. Chỉ có điều, hai ông Trump tầm cỡ khác nhau đã không còn là hiện tượng gì đó dị dạng, mà là một phần thiết yếu của những thay đổi đang diễn ra trên thế giới. Và nhiều điều trong cuộc sống tiếp theo của cả hành tinh này đang bị lệ thuộc vào việc hai ông này có thành công hay không, đây là quan điểm của bình luận viên chính trị cho Sputnik, ông Dmitri Kosyrev.
Một trong những vấn đề của ông Duterte là ở chỗ, ông hết người để chửi mắng, bản danh sách đã kết thúc. Lời đánh giá được ông ưa thích nhất "chó đẻ" và những từ ngữ khác ông đã dùng để chỉ các vị lãnh đạo của EU, Tổng thống Mỹ và Tổng thư ký LHQ. Cao hơn họ là ai? Phải chăng chỉ còn là bầu trời?
Chính vì thế mà bầu trời trở thành mục tiêu tiếp theo của ông. Tháng trước ông tuyên bố quan điểm của mình về Thượng Đế, người đã tạo ra Adam và Eva, sau đó cho hai người bị cám dỗ.
"Thượng Đế nào mà ngu thế? Nếu đúng thế, thì tên "chó đẻ" này đúng là ngu thật" — đây là những lời từ miệng vị Tổng thống của đất nước 100 triệu dân, đất nước mà sau ba trăm năm lịch sử của chủ nghĩa thực dân Tây Ban Nha có tới 80% dân số là người Ki tô giáo.
Sau đó là một loạt những sự kiện đáng nhắc tới. Hội nghị các Giám mục Công giáo kêu gọi dân tộc Philippines tuân thủ kỳ ăn chay 3 ngày. Các nhà thờ Thiên chúa giáo khác (hay các giáo phái như "Iglesia và Cristo") chẳng có yêu cầu đó thì vốn đã không được Tổng thống ủng hộ. Và thống kê số người dân ủng hộ ông cho thấy là từ 70% hai năm trước, khi ông nhậm chức, giờ chỉ còn 45%.
Khi đó ông Duterte quyết định xin lỗi, nhưng không phải trước các giám mục, mà trước người mà ông từng có những lời báng bổ: "Tôi sẽ chỉ xin lỗi trước Thượng Đế từ bi của tôi. Nếu đó là Thượng Đế như vậy, thì tôi xin lỗi. Thượng Đế, tôi xin lỗi".
Giờ chỉ còn lại việc xin lỗi nhân dân Philippines, vốn là những người tốt bụng và rộng lượng. Nhưng nếu phân tích kỹ những gì đang xảy ra trong nước thì có thể thấy, nhân dân đến giờ vẫn thích cách cư xử của người anh hùng này, nhưng vấn đề số lượng người ủng hộ ông là chuyện khác. Nguyên nhân là ở chỗ: người ta chờ đợi ở ông Duterte những điều kỳ diệu, nhưng chúng không tồn tại. Một người dám gọi tất cả là "chó đẻ" thì cũng ngồ ngộ. Nhưng khi ra tranh cử ông hứa tăng lương, giảm giá gạo, nói tóm lại là làm mọi chuyện cho đến nơi đến chốn, chứ không phải như những người tiền nhiệm của ông.
Nhưng điều kỳ diệu vẫn chưa có. Năm thứ hai của nhiệm kỳ 6 năm của ông đã hết. Về nguyên tắc có thể thấy được phong cách quản lý và chính sách của tổng thống đang tại vị.
Và thật lạ lùng, tạm thời Philippines vẫn đang được coi là một trong những quốc gia thành công nhất ở vùng Đông Nam Á, đồng nghĩa của thế giới (tăng trưởng kinh tế 6,8% trong quý hai). Đây không phải là điều kỳ diệu mà ông hứa với dân chúng, nhưng tình hình không tồi tệ hơn dưới thời tổng thống trước.
Mô hình phát triển của ông Duterte (đúng hơn là của bộ máy rất tốt dưới quyền ông) dựa vào việc mở rộng các đối tác: trước đây là Mỹ độc quyền, bây giờ Trung Quốc là nước phá độc quyền này). Mà Trung Quốc luôn có những chương trình phát triển cơ sở hạ tầng quy mô lớn với khẩu hiệu "xây dựng, xây dựng và xây dựng". Cải cách thuế cũng dễ hiểu và hợp lý.
Nhưng những cải cách như vậy thường không đem lại hiệu quả nhanh chóng. Trong khi đó, nếu cuộc chiến thương mại của Mỹ với Trung Quốc và các nước khác đưa tới khủng hoảng toàn cầu thì Philippines sẽ rơi vào tình huống không đơn giản: cơ sở hạ tầng được xây dựng để chuẩn bị cho những ngành sản xuất mới, nhưng nếu những nhà máy mới chẳng còn cần cho ai nữa thì sao?
Một ngày trước khi xuất hiện thông điệp của Tổng thống, ở Philippines đã công bố chiến lược an ninh quốc gia, mô tả chính sách đối ngoại vốn đang được thực hiện hai năm nay. Đó là chính sách trung lập thay vì định hướng vào duy nhất nước Mỹ.
Xin nói thêm, đây cũng không phải hoàn toàn là công trạng của ông Duterte, mà lại là thành quả của đội ngũ dưới quyền ông chuyên phụ trách vấn đề chính sách ngoại giao.
Đến đây, xin được nói đôi lời về hiện tượng này. Không phải là hiện tượng Duterte, mà là hiện tượng của nhiều ông Trump có các bộ mặt khác nhau ở nhiều nước trên thế giới. Đó là Victor Orban ở Hungary, Narendra Modi ở Ấn Độ, Mahathir Mohamad ở Malaysia và nhiều người khác. Còn có nhiều chính trị gia nhang nhác khác nữa hiện chưa nắm quyền trong tay nhưng cũng sắp tới đích quyền lực, mặc dù cách đây không lâu họ còn là những người bên lề xã hội. Thành công hoặc không thành công của "những ông Trump đang cầm quyền" sẽ rất quan trọng vì là lời giải đáp cho câu hỏi: liệu có còn nhiều những người như thế nữa trên thế giới trong một vài năm tới hay không, và họ định đạt tới mục đích gì?
Còn tạm thời thì tình hình là như sau: những người nói trên thành công trong việc lên nắm chính quyền bằng con đường dân chủ. Nhưng bây giờ, những người đắc cử này phải chứng minh cho nhân dân của mình rằng họ không chỉ biết nói (hay như trong trường hợp ông Duterte, biết chửi) và biết cách thắng cử, mà còn biết lãnh đạo đất nước và thực hiện những lời hứa của mình.
