Tháng 5/1969, một trận chiến khốc liệt đã diễn ra trong gần 11 ngày giữa lực lượng Mỹ và quân giải phóng miền nam Việt Nam nhằm giành quyền kiểm soát một ngọn đồi đã đi vào lịch sử với tên gọi trận Đồi Thịt Băm.
Trận chiến này là một phần của Apache Snow — chiến dịch do quân đội Mỹ và quân lực Việt Nam Cộng hòa cùng thực hiện.
Trận Đồi Thịt Băm đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến của Mỹ tại Việt Nam. Sau nhiều đợt tấn công với tổn thất nặng nề, lực lượng Mỹ cuối cùng cũng chiếm được điểm cao 937 (đồi A Bia), vào ngày 20/5, nhưng phải rút khỏi vị trí này chỉ vài ngày sau đó.
Những tổn thất nhân mạng trong trận chiến do đó bị xem là vô nghĩa và tiếp tục gây ra nhiều tranh cãi kéo dài cho đến nay.
On this day in 1969, soldiers of the 101st Airborne fight their way to the top of 'Hamburger Hill' (Hill 937). 72 GIs die in the 10-day battle for the summit. The position, which has little strategic value, is promptly abandoned by American and South Vietnamese forces. pic.twitter.com/jbcMg7WAmr
— Military History Now (@MilHistNow) 20 мая 2018 г.
Nguồn gốc tên gọi Đồi Thịt Băm
James Spears, một trung sĩ 19 tuổi tham gia trận chiến, kể lại với các phóng viên: "Các anh đã từng ở bên trong máy xay thịt chưa? Chúng tôi bị "xay nát" bởi hỏa lực súng máy rất chính xác." Cái tên "Đồi Thịt Băm" sau đó nhanh chóng trở nên phổ biến vì có rất nhiều phóng viên chiến trường đổ đến khu vực này.
Bob Harkins, khi đó là chỉ huy đại đội A, tiểu đoàn 3, trung đoàn 187, giải thích: "Họ (quân giải phóng) cũng đọc báo Mỹ, và biết về phong trào phản chiến. Họ biết nếu họ có thể gây thiệt hại nặng cho chúng tôi thì có thể chúng tôi phải thay đổi chiến thuật. Và ở một mức độ nào đó thì điều đó đã xảy ra."
10 May 1969–The U.S. 9th Marine Regiment and the 3rd Brigade of the 101st Airborne Division commence Operation Apache Snow in the A Shau Valley, western Thua Thien Province.
— JARHEAD JAVA (@JARHEADJAVA) 10 мая 2018 г.
Thus began the battle for Hill 937, known to the Vietnamese as Ap Bia Mountain known as "Hamburger Hill" pic.twitter.com/o9HlOwV0yg
Thách thức từ địa hình
Cả thung lũng và ngọn đồi đều nằm ở vị trí hẻo lánh và được rừng che phủ dày đặc, khiến công tác trinh sát của Mỹ gặp rất nhiều khó khăn. Họ chủ yếu dựa vào các báo cáo từ những cuộc tuần tra và thông tin từ những tù binh.
Do đó, phía Mỹ rất mơ hồ về vị trí đóng quân và quy mô thực sự của lực lượng quân giải phóng. Thậm chí rất ít binh lính Mỹ tham gia trận chiến được thông báo trước rằng ngọn đồi chính là mục tiêu của chiến dịch.
1) The Battle of Hamburger Hill was a battle of the Vietnam War that was fought by the U.S. and South Vietnam against North Vietnamese forces from May 10-20,1969 during Operation Apache Snow. pic.twitter.com/5U6KPUeMo3
— Terry (@TerranceCreamer) 1 марта 2018 г.
Dự kiến chỉ vài giờ, trận chiến kéo dài nhiều ngày
Lực lượng Mỹ thả hơn 1.088 tấn bom, 142 tấn bom napalm, 31.000 viên đạn cỡ 20 ly và 513 tấn hơi cay.
"Cảnh tượng như bề mặt Mặt Trăng vậy. Nó không khác gì chiến trường Mặt trận phía Tây của Thế chiến thứ 1, tất cả chỉ là một cảnh hoang tàn" — một nhà nghiên cứu lịch sử của Mỹ nhận xét.
Khi giao tranh kết thúc, 72 lính Mỹ thiệt mạng (một số là do bị đồng đội bắn nhầm) và hơn 370 bị thương. Theo giáo sư sử học James Wright tại Đại học Dartmouth thì 4 đại đội của trung đoàn 187 đổ bộ vào ngày đầu tiên của cuộc chiến có tỷ lệ thương vong từ 50% đến 75%.
Nhanh chóng rút lui
Trong trận chiến đó, lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ đồn trú phải chống đỡ trận vây hãm suốt 77 ngày đêm.
Ông Harkins cho rằng một lí do chính đằng sau những tranh cãi của trận Đồi Thịt Băm là công chúng cho rằng người Mỹ đã đổ quá nhiều máu nhưng cuối cùng vẫn thất bại, phải rút chạy và các toan tính của chỉ huy lực lượng Mỹ ở chiến trường là rất sai lầm. Trong khi đó, lực lượng Mỹ tham chiến thì biện hộ rằng mục tiêu của chiến dịch chỉ là tiêu hao sinh lực đối phương chứ không phải chiếm đóng vị trí.
Phản ứng của công luận Mỹ
Đây chính là một bước ngoặt của cuộc chiến. Trước đó, công chúng chủ yếu chỉ trích khía cạnh địa chính trị hay tổn thất nhân mạng của binh lính Mỹ. Tiếp đến, họ lên án thương vong cho dân thường và tính phi nghĩa của cuộc chiến. Sau trận Đồi Thịt Băm, ngay cả những toan tính chiến thuật và năng lực của các chỉ huy chiến trường cũng trở thành mục tiêu chỉ trích của công chúng.
Battle of Hamburger Hill — http://t.co/Q1vjFtPZI0 pic.twitter.com/CIaqBMC9Cq
— Vladimir Bundalo (@BundaloVladimir) 1 апреля 2014 г.
Vào thời điểm năm 1969, 4 năm sau khi Mỹ trực tiếp tham chiến trên quy mô lớn Việt Nam, người Mỹ đã quá mệt mỏi với cuộc chiến.
Hơn 30.000 lính Mỹ đã thiệt mạng trong thời gian này và phong trào phản chiến đã lớn hơn bao giờ hết.
Đồi Thịt Băm là một cú sốc lớn với người Mỹ.
The Battle of Hamburger Hill took place on Hill 937 May 10, 1969. More than 70 Americans were killed. https://t.co/vLuRKZzhix pic.twitter.com/Gbx1d7rrFA
— Vietnam Vet Memorial (@VVMF) 27 сентября 2017 г.
Tác động đến chiến lược của Mỹ tại Việt Nam
Vào ngày 8/6, chưa đầy 3 tuần sau khi trận chiến kết thúc, tổng thống Nixon công bố chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh (vốn đã được bắt đầu lên kế hoạch từ trước trận Đồi Thịt Băm). Từ sau đó, quân đội Việt Nam Cộng hòa sẽ gánh vác trách nhiệm chính trong các chiến dịch và quân đội Mỹ sẽ bắt đầu triệt thoái.
#TBT to the Battle of Hamburger Hill in the Vietnam War. #ScreamingEagles fought to victory for 10 days #History101 pic.twitter.com/O20BzXFJEY
— 101st Airborne Div. (@101stAASLTDIV) 8 сентября 2016 г.
Theo: Thời Đại
