Ngày 04/01/2002, ông Lê Thanh Hải — Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố đã có văn bản số 70/UB-TH gửi Thủ tướng Chính phủ "Về thu hồi đất và đền bù, giải tỏa, tái định cư ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm".
Ủy ban nhân dân thành phố đề nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm xem xét Ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ thu hồi toàn bộ diện tích đất của Khu đô thị mới Thủ Thiêm (theo Quyết định số 367/TTg ngày 04/6/1996 của Thủ tướng Chính phủ) là 930 ha.
Trong đó, khu đô thị mới 770 ha đất và khu tái định cư 160 ha đất, giao cho Ủy ban nhân dân thành phố quản lý và để có cơ sở pháp lý tiến hành đền bù, giải tỏa, giải phóng mặt bằng và triển khai thực hiện đầu tư, xây dựng theo quy hoạch.
Nhận được văn bản của Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 22/02/2002, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Công Tạn đã có công văn "hỏa tốc" số 190/CP-NN phúc đáp Ủy ban nhân dân thành phố "Về việc thu hồi đất xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm".
Thủ tướng Chính phủ cho phép Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh căn cứ vào quyết định số 367/TTg ngày 04/6/1996 của Thủ tướng Chính phủ, thu hồi 930 ha đất (bao gồm 770 ha để xây Khu đô thị mới và 160 ha để xây dựng khu tái định cư) thuộc các phường: An Khánh, Bình An, Bình Khánh, An Lợi Đông và Thủ Thiêm.
Ủy ban nhân dân thành phố phải tiến hành thu hút đầu tư, nhằm xây dựng Khu đô thị mới phù hợp với quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Sau khi các Dự án đầu tư thành phần đã được phê duyệt, Ủy ban nhân dân thành phố làm đầy đủ thủ tục, quyết định giao đất chính thức cho nhà đầu tư thực hiện dự án theo quy định của pháp luật đất đai.
Tham dự cuộc họp này, còn có đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Giao thông công chánh, Sở Địa chính — Nhà đất, Ủy ban nhân dân quận 2, Viện Quy hoạch xây dựng.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Lê Thanh Hải đã kết luận chỉ đạo giao Kiến trúc sư trưởng thành phố, Giám đốc Sở Địa chính — Nhà đất có trách nhiệm cắm mốc giao đủ 770 ha đất của khu trung tâm, theo giải pháp bổ sung diện tích khu tái định cư Bình Khánh vào trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm.
Đồng thời, rà soát lại quỹ đất trên địa bàn quận 2 đề xuất phạm vi giao đủ 160 ha đất để xây dựng các khu tái định cư thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm, tính đến việc thu hồi đất của các dự án chậm triển khai theo thời hạn luật định.
Ông Lê Thanh Hải chỉ đạo việc triển khai điều chỉnh quy hoạch chi tiết Trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm cần chia làm 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1 từ nay (từ ngày 14/3/2002 — PV) đến cuối năm 2002 tổ chức nghiên cứu hoàn thiện ý tưởng, bố cục quy hoạch. Giai đoạn 2 — đi vào triển khai dự án cụ thể.
Sau đó 5 ngày, đến ngày 19/3/2002, Thường trực Ủy ban nhân dân thành phố họp về xác định ranh giới khu tái định cư phục vụ đền bù giải tỏa Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Tại cuộc họp này, ông Lê Thanh Hải tiếp tục chỉ đạo, xác định diện tích đất dành cho khu tái định cư phục vụ đền bù giải tỏa cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm phải đảm bảo đủ 160 ha theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Chủ tịch Lê Thanh Hải giao Kiến trúc sư Trưởng thành phố phối hợp Ban Quản lý đầu tư — xây dựng Thủ Thiêm rà soát, đề xuất phương án bố trí các khu tái định cư theo tinh thần chuẩn bị các văn bản pháp lý trình Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt (trong vòng 10 ngày), để có cơ sở triển khai thực hiện.
Ông Lê Thanh Hải yêu cầu, việc xây dựng các khu tái định cư cần thực hiện với tinh thần khẩn trương đi trước một bước, vốn đầu tư từ ngân sách thành phố.
Thời điểm này, sau khi có quyết định 367/TTg và văn bản số 190/TTg-NN của Thủ tướng Chính phủ thỉ Ủy ban nhân dân thành phố chưa chỉ đạo các cơ quan liên quan của Thành phố lập, thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung 1/5000 đối với Khu tái định cư.
Ủy ban nhân dân thành phố vẫn phê duyệt quy hoạch chung 1/2000 đối với 42 ha thuộc khu tái định cư.
Tổng diện tích đất đã được Ủy ban nhân dân thành phố quy hoạch, bố trí tái định cư phục vụ cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm đúng theo quy hoạch 5 phường là 46,1 ha, còn thiếu 113,9 ha chưa được quy hoạch, bố trí tái định cư nhưng không báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Hậu quả là, không có đủ đất để bố trí tái định cư theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Quá trình giao đất, Ủy ban nhân dân thành phố, các sở, ngành chức năng và nhà đầu tư đã có những khuyết điểm, vi phạm chủ yếu như: giao đất cho doanh nghiệp không đúng với giấy phép kinh doanh; không đúng thẩm quyền; không có quy hoạch chi tiết 1/2000 được duyệt; chưa ký hợp đồng thuê đất vẫn cho phép sử dụng; giao đất công không qua đấu giá…
Các dự án qua kiểm tra đều có vi phạm về quy hoạch và giấy phép xây dựng (lấn sông, xây dựng công trình sai quy hoạch, vượt số tầng); tính toán tiền sử dụng đất chưa đúng quy định…
