Như tại «bàn tròn» được tổ chức trong khuôn khổ diễn đàn Quân đội-2018, Viktor Chirkov, cố vấn Chủ tịch Liên hiệp tổng công ty đóng tàu (OSK), cho biết tập đoàn sẽ tham gia tích cực chế tạo ekranoplan dành cho quân đội. Và ngay sau đó Bộ trưởng Công Thương Nga Denis Manturov đã nói rõ các ekranoplan được chế tạo trong khuôn khổ của "Chương trình Vũ khí Quốc gia-2027" sẽ được trang bị tên lửa…
Nửa cuối thập niên 1960. Các vệ tinh trinh sát của Mỹ ghi nhận một vật lạ ở Biển Caspian và chụp lại hình ảnh với chất lượng cao. Các nhà phân tích của CIA, sau khi nghiên cứu kỹ các bức ảnh, đã cho rằng đây là một loại máy bay lưỡng cư mới. Nhưng cái gì đây trong bố cục kỳ lạ: cỗ máy khổng lồ chiều dài khoảng 100 mét lại có sải cánh nhỏ đáng ngạc nhiên — khoảng 40 mét? CIA giới thiệu những bức ảnh này với các chuyên gia NASA. Ở đó có ba kỹ sư đưa ra một giả thuyết táo bạo: người Nga đã phát triển một loại công nghệ cơ bản mới — không phải là một chiếc máy bay hay con tàu, mà là một cái gì đó "hoạt động" trên ranh giới của cả hai thứ. Một bài báo được xuất bản trên Jane's Intelligence Revue đã viết:
"Các chuyên gia cho rằng cánh của cỗ máy bí mật này tạo ra lực nâng đủ để lên đến độ cao 9-10 m trên bề mặt khí động học".
Chẳng mấy chốc cỗ máy lạ thường được đặt tên là "ekranoplan"…
Đây là một thiết bị bay ở độ cao tương đối thấp trên mặt nước, mặt đất, trên tuyết hoặc trên băng trong giới hạn của "bề mặt khí động học". "Hiệu ứng bề mặt " là một túi khí được hình thành bởi luồng không khí chuyển động. Cánh của ekranoplan tạo ra lực nâng do áp suất gia tăng dưới mặt phẳng phía dưới ở độ cao rất thấp. Sự gia tăng áp lực từ cánh lên mặt đất hoặc mặt nước, được phản hồi lại và kịp thời tác động lên cánh.
Vùng biển Caspian đã trở thành nơi chú ý theo dõi của các vệ tinh gián điệp Mỹ. Các sĩ quan tình báo và chuyên gia Mỹ trong nhiều năm phỏng đoán về khả năng có thể có của cỗ máy khác thường. Và vào năm 1989, Liên Xô đã tiến hành thử nghiệm các tên lửa hành trình phóng từ ekranoplan (Dự án 903 "Luna")! Thế này thì phương Tây không thể đùa được; tất cả các lực lượng tình báo không gian và vũ trụ của NATO đều được dựng dậy. Dữ liệu thu nhận được, theo đó cỗ máy Nga khủng khiếp có thể bay xa tới khoảng cách 2000 km với tốc độ khoảng 500 km / h, mang theo 6 tên lửa chống hạm "Moskit". Người Mỹ xác định Liên Xô đang có kế hoạch chế tạo ra 8 chiếc ekranoplan tấn công, phân bổ cho hạm đội phương Bắc và Thái Bình Dương. Và thậm chí 4 chiếc ekranoplan vô hình trước radar, không thể bị tiêu diệt, mang theo 24 tên lửa Moskit, có thể đánh chìm cả nhóm tàu sân bay tấn công hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho Hải quân Hoa Kỳ. Hơn nữa "những người Nga quỷ quyệt" này đã tạo ra ekranoplan đổ bộ, mỗi chiếc có thể chở tới 200 binh sĩ hoặc hai đơn vị xe bọc thép.
Các đô đốc của Hải quân Mỹ cần phải suy nghĩ về nhiều thứ. Chiến thuật mới để chống lại con "quái vật Nga" đòi hỏi sự huy động các nguồn lực — con người và tài chính. Cần phải làm thế nào? Liên tục trực chiến trên không các đơn vị máy bay F-15 trang bị tên lửa có khả năng bắn hạ các mục tiêu ở độ cao 6 mét? Hay có thể tiêu diệt một thiết bị như vậy bằng tên lửa hành trình chống hạm Harpoon? Nhưng ekranoplan không phải là một con tàu mặt nước tốc độ thấp, mà là một hệ thống tên lửa tấn công, bay ở độ cao 1- 5 mét và phóng «Moskit" khi đang di chuyển với tốc độ 500 km / h…
Trong khi khó khăn để tìm kiếm các biện pháp đối phó, các chỉ huy của Hải quân Hoa Kỳ đã được cứu rỗi do sự sụp đổ của Liên Xô và chấm dứt việc chế tạo thêm các ekranoplan mang tên lửa. Phiên bản "Luna" duy nhất, đã qua thử nghiệm bắn đạn thật, hiện đang nằm trong một doanh nghiệp quốc phòng trên bờ biển Caspian. Họ cố gắng lưu giữ cỗ máy độc đáo đợi đến khi hồi sinh. Và điều đó rõ ràng sẽ sớm xảy ra.
Tuyên bố gần đây của cố vấn Chủ tịch Liên hiệp Tổng công ty đóng tàu và Bộ trưởng Công thương Liên bang Nga dựa trên điều gì?
Thứ nhất, đây là thành quả khoa học kỹ thuật, thu được sau các thử nghiệm ekranoplan tại Liên Xô, được chế tạo ra dưới sự hướng dẫn của nhà thiết kế tài năng Rostislav Alekseev. Thứ hai, chương trình mục tiêu liên bang (FTP) "Phát triển các thiết bị hàng hải dân dụng" giai đoạn 2009-2016, trong đó ghi rõ phát triển dự án khái niệm về ekranoplan. Thứ ba, thực tế là công việc chế tạo ekranoplan vẫn tiếp tục sau khi Liên Xô sụp đổ. Các công ty thành viên của Hiệp hội «Ekranoplan» cùng nhau xây dựng ekranoplan vận tải trọng tải 14 tấn và chở khách dân dụng "Akvaglaid —30». Trên sông Lena đang thử nghiệm "Burevestnik-24" tốc độ cao. Còn Văn phòng thiết kế trung ương mang tên Alekseev vẫn đang tiếp tục công việc về ekranoplan.
Tại sao các cỗ máy này lại quan trọng đến vậy? Câu trả lời nằm ở những ưu điểm không thể phủ nhận.
1. Tính sống còn cao. An toàn hơn nhiều so với máy bay thông thường. Trong trường hợp sự cố trong chuyến bay, ekranoplan có thể hạ cánh trên mặt nước ngay cả khi sóng mạnh. Trục trặc một hoặc hai động cơ không gây nguy hiểm cho ekranoplan cỡ lớn, vì số động cơ được chia thành hai nhóm. Một động cơ trong nhóm hành trình bị hỏng, có thể được bù đắp bằng động cơ trong nhóm khởi động.
2. Để cất cánh và hạ cánh, máy bay hiệu ứng bề mặt chỉ cần một diện tích nước đủ lớn hoặc một mảnh đất bằng phẳng. Nó có thể di chuyển hiệu quả như nhau ở trên mặt nước, đồng tuyết hoặc nơi không có đường sá gì. Đối với Nga, điều này rất quan trọng!
3. Ekranoplan đa chức năng, có khả năng thực hiện một loạt các nhiệm vụ được đặt ra, cả quân sự và dân sự.
4. Ekranoplan quân sự có những đặc điểm chiến thuật và kỹ thuật vượt trội các tàu chiến đệm khí và tàu cánh ngầm. Tốc độ bay là 400 — 600 km/h hoặc cao hơn. Với độ cao bay từ 1 đến 10 mét, máy bay hiệu ứng bề mặt hầu như không hiện hình trên radar. Một vũ khí chuyên dụng chống lại ekranoplan hiện vẫn chưa có.
Các ekranoplan thừa hưởng từ tàu biển ưu điểm trọng tải lớn, thể tích rộng rãi, tiện nghi, và từ máy bay — tốc độ và khoảng cách bay xa. Khi có xung đột quân sự, ekranoplan chiến đấu trang bị tên lửa tấn công (siêu thanh hoặc hành trình), hoặc hệ thống phòng không, cũng như ekranoplan vận tải thiết bị và nhân sự, có thể nhanh chóng vận chuyển đến bất kỳ điểm nào trên biển theo hướng tấn công chính của kẻ thù tiềm năng.
Và điều quan trọng nhất. Hiện nay các quốc gia khác đang tích cực tham gia phát triển máy bay hiệu ứng bề mặt. Hoa Kỳ đang xây dựng dự án ekranoplan vận tải quân sự siêu lớn Boeing Pelican ULTRA — Ultra Large TRansport Aircraft. Trọng tải lên tới 1400 tấn hàng (20 xe tăng hoặc 3000 binh lính) và vận chuyển trên khảng cách 12000 km với tốc độ bay 460 km / h. 14 chiếc Pelican ULTRA sẽ giải quyết nhiệm vụ di chuyển một sư đoàn lính Mỹ đến bất cứ nơi nào trên thế giới trong vòng vài giờ. Trung Quốc cũng đang thực hiện một chương trình quốc gia tương tự.
Nga — đất nước sản sinh ra loại phương tiện vận tải này (hoặc thiết bị mang vũ khí tấn công, như ai đó gọi) — không thể tha thứ cho mình nếu ở vị trí kẻ rượt đuổi trong cuộc đua này…
