Philippines Daily Inquirer ngày 11/11 đưa tin, Hoa Kỳ đã kêu gọi Trung Quốc gỡ bỏ các tên lửa của mình khỏi 3 đảo nhân tạo mà họ xây dựng (bất hợp pháp) trên quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam).
Kêu gọi này được Hoa Kỳ đưa ra sau cuộc đối thoại cấp cao về an ninh và ngoại giao Trung — Mỹ tại Washington hôm thứ Bảy 10/11. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết:
"Hoa Kỳ kêu gọi Trung Quốc rút hệ thống tên lửa khỏi các cấu trúc địa lý tranh chấp trong quần đảo Trường Sa, đồng thời tái khẳng định lập trường các nước nên tránh giải quyết tranh chấp bằng cưỡng chế hoặc đe dọa".
Đây là lần đầu tiên Hoa Kỳ trực tiếp lên tiếng về tên lửa Trung Quốc ở Trường Sa kể từ khi xuất hiện thông tin đầu tiên về việc Bắc Kinh bố trí vũ khí trên 3 trong 7 đảo nhân tạo mà họ xây dựng (trái phép) ở Trường Sa.
Chinese YJ-12 anti ship missile pic.twitter.com/hR6ZCASDX5
— Caesar (@Ninja998998) 8 tháng 11, 2018
Bắc Kinh phản hồi yêu cầu này bằng cách yêu cầu Mỹ dừng điều tàu chiến và máy bay đến Biển Đông, Washington lập tức bác bỏ yêu cầu này bằng khẳng định tiếp tục cho chiến hạm, phi cơ quân sự hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép.
Tháng Năm năm nay, đài CNBC đưa tin Trung Quốc đã triển khai tên lửa phòng không và tên lửa chống hạm lên 3 đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng (trái phép) ở Vành Khăn, Chữ Thập và Xu Bi thuộc quần đảo Trường Sa.
Giám đốc tổ chức Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á Gregory Poling bình luận về tuyên bố trên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ trên tài khoản Twitter của ông:
This is the 1st time the US has indicated it believes the YJ12s and HQ9s China deployed to Spratlys in May are still there, not just a temporary deployment for exercises. @AsiaMTI and others have been unable to confirm that since China presumably has kept them in shelters. https://t.co/cJlGLmrxwo
— Greg Poling (@GregPoling) 10 tháng 11, 2018
Tên lửa hành trình chống hạm YJ-12B có thể giúp Trung Quốc tấn công các tàu chiến trong bán kính 550 km, trong khi tên lửa phòng không HQ-9 có thể bắn hạ máy bay quân sự, máy bay không người lái hay tên lửa hành trình trong bán kính 300 km.
Sự hiện diện của các tên lửa này đã không thể xác nhận được kể từ khi Trung Quốc cất chúng vào kho.
Tuần trước Trung Quốc cũng tuyên bố nước này đã mở các trạm quan trắc thời tiết trên các đảo nhân tạo ở Vành Khăn, Chữ Thập và Xu Bi, các chuyên gia hàng hải tin rằng các thiết bị này có thể sử dụng cho mục đích quân sự.