Phát biểu kết luận hội nghị đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty diễn ra sáng nay, Thủ tướng ghi nhận thời gian qua, việc cơ cấu lại DNNN được đẩy mạnh, số lượng được thu gọn hơn, từ trên 12.000 xuống còn dưới 600, tập trung vào những ngành, lĩnh vực then chốt.
Cơ chế hoạt động của các DNNN đổi mới theo hướng tự chủ kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng, công khai, minh bạch hơn, hiệu quả hoạt động, năng lực cạnh tranh được nâng lên.
Tuy nhiên, Thủ tướng lưu ý, hiệu quả sản xuất kinh doanh và đóng góp của nhiều DNNN còn thấp, chưa tương xứng với nguồn lực; còn nợ xấu, thua lỗ, thất thoát lớn, quản trị còn yếu kém…
Thủ tướng cho rằng nếu quản trị tốt hơn, đầu tư, nhất là ứng dụng KHCN tốt hơn thì đóng góp tốt hơn nữa. Đây là những điều Chính phủ rất trăn trở.
"Tôi ở Chính phủ 3 nhiệm kỳ rồi, tôi thấy nhiều lần nghe thường vụ đảng uỷ nói rằng nhiều ông ở tù. Nếu thanh tra, kiểm tra nghiêm túc thì rất nguy. Tức là bên trong có rất nhiều vấn đề", Thủ tướng lưu ý giám sát, thanh tra, kiểm tra nội bộ của các DNNN có vấn đề để thất thoát, tham nhũng lớn trong nhiều đơn vị.
"Không những 1 sân trước mà 4,5 sân sau. Có ông 14 —15 cái sân sau, đừng nói Thủ tướng không biết", Thủ tướng nhấn mạnh tình trạng như vậy không phải cơ quan chức năng không biết và đề nghị các DNNN phải nhìn vào các yếu kém của mình để chấn chỉnh.
Ngoài ra, Thủ tướng cũng lưu ý tình trạng cổ phần hoá chậm cũng như việc đầu tư phát triển KHCH trong các DNNN phải xem là "then chốt" chứ không phải "then chót".
Tư tưởng yên vị kìm hãm tiến độ đổi mới
Phân tích nguyên nhân của những yếu kém này, Thủ tướng cho rằng do kỷ luật chấp hành chỉ đạo không nghiêm, còn tư tưởng e ngại, nhận thức chưa thông.
"Vẫn còn tâm lý sợ mất vị trí, vai trò sau cổ phần hoá, thoái vốn; tư tưởng yên vị đã và đang kìm hãm tiến độ đổi mới; lợi ích nhóm, tham nhũng, tư lợi cá nhân đang kìm hãm trong cổ phần hóa, thoái vốn", người đứng đầu Chính phủ nhắc nhở.
"Quan điểm của Đảng, Nhà nước là tiếp tục thực hiện nghiêm phòng chống tham nhũng, tiêu cực, khắc phục những hạn chế trong cổ phần hóa", Thủ tướng chia sẻ.
Ông cũng lưu ý tình hình sau thanh tra có một số nơi 'không ai làm việc gì cả', thậm chí trì trệ không phục vụ nhân dân, DN. Trong DN không có tinh thần dám nghĩ dám làm, toàn bàn chuyện cũ, đối phó, lo lắng, sợ trách nhiệm.
"Nếu địa phương có chuyện này, chuyện khác mà dừng lại sẽ tụt hậu. Nếu tập đoàn, tổng công ty có vấn đề mà xử lý không tốt để vươn lên thì sẽ rớt đài", Thủ tướng nói.
Thủ tướng yêu cầu công tác thanh tra, kiểm tra phải hết sức chặt chẽ, theo đúng quy định, mỗi năm một lần để bảo đảm hoặt động sản xuất kinh doanh của DN.
"Cơ quan điều tra, thanh tra, kiểm toán cũng phải chấn chỉnh phần mình, chứ không phải lúc nào cũng thanh tra kiểm tra, không ai dám làm việc cả. Xử lý vi phạm nhưng không kìm hãm sự phát triển. Đặc biệt cơ quan chức năng phải củng cố niềm tin của DN, nhà đầu tư, của thị trường", Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chú ý đến nguyên tắc suy đoán vô tội, trừ hành vi vi phạm rất rõ ràng.
Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành, tập đoàn, tổng công ty, DNNN nghiêm túc quán triệt sâu sắc các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN.
Trong đó, xác định rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức; có chế tài đủ mạnh, xử lý nghiêm các vi phạm, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu.
"Gắn kết quả việc thực hiện sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN với việc đánh giá trách nhiệm của người đứng đầu; tiếp tục đổi mới công tác bố trí bổ nhiệm, miễn nhiệm đối với người đứng đầu DNNN. Chúng ta phải quyết tâm tăng cường quản lý, quyết không để tình trạng sân trước, sân sau", Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng đặc biệt lưu ý UB Quản lý vốn nhà nước phải thúc đẩy nhanh quá trình cơ cấu lại, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động tại 19 tập đoàn, tổng công ty đã bàn giao.
"Tôi mong muốn UB sẽ có những quy định, chuẩn mực mới và thực sự tạo ra bước đột phá trong trong thực hiện hiệu quả chức năng đại diện chủ sở hữu; làm tốt công tác cán bộ; chọn và bố trí đúng người, đúng việc; kiên quyết không để xảy ra tiêu cực, lợi ích nhóm ngay từ đầu", Thủ tướng nói.
Ông cũng đề nghị Bộ Nội vụ đừng để khoảng trống trong công tác cán bộ tại các DNNN. Đừng để tình trạng như thời gian qua có nơi 2, 3 năm không có Chủ tịch HĐTV, Tổng giám đốc, ngâm mãi, người ta lại tưởng chạy chọt.
Đánh giá về kết quả cổ phần hoá, thoái vốn thời gian qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết có nhiều kết quả tích cực khi giá trị thực hiện giai đoạn 2016- 2018 gấp 2,5 lần thực hiện từ 2011- 2015, hiệu quả hoạt động của DNNN tiếp tục tăng lên, tổng tài sản tăng 3%, vốn chủ sở hữu tăng 4%, lợi nhuận trước thuế tăng 4%, nộp NSNN 219.469 tỷ đồng, tăng 5% so với năm 2016…
Đề cập đến khâu triển khai thực hiện, Phó Thủ tướng nhấn mạnh đây là khâu yếu nhất, trực tiếp liên quan đến lãnh đạo DN và các bộ ngành, địa phương. Thực tế cho thấy, cùng một chủ trương, cơ chế, chính sách nhưng có nơi thực hiện tốt, có nơi chậm trễ, làm mãi không xong, đùn đẩy trách nhiệm, kéo dài.
"Chúng ta phải quyết tâm vượt qua tư duy cũ, quyết tâm nói không với tham nhũng, lãng phí, lợi ích nhóm. Đây cũng là một nguyên nhân chính cản trở quá trình cơ cấu lại DNNN", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
