Quảng cáo không minh bạch, lãi suất cao phi thực tế, thậm chí, nhiều đối tượng cho vay hoạt động dưới hình thức cầm đồ để cho vay nặng lãi, vượt xa mức trần 20% theo quy định tại điều 468 của Bộ luật dân sự 2015 là những vấn đề mà mô hình cho vay ngang hàng (P2P) đang diễn ra.
Nguy hiểm hơn, theo đại diện NHNN, nhiều đối tượng núp bóng P2P để trốn thuế, rửa tiền, huy động tài chính đa cấp khiến người cho vay, đi vay trở thành nạn nhân hành vi lừa đảo, chiếm dụng vốn bất hợp pháp.
Ông Phạm Chí Quang nhận định hoạt động cho P2P ở Việt Nam hiện tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nếu không được quản lý vận hành tốt, thì P2P không khác gì rủi ro đầu tư tài chính khác như rủi ro tín dụng, rủi ro thông tin, rủi ro phòng chống rửa tiền, rủi ro an ninh mạng, có thể phát sinh bất ổn đến xã hội.
Đại diện NHNN cho biết, mô hình cho vay ngang hàng P2P mới phát triển trên thế giới trong 1 thập niên trở lại đây với nhiều nền tảng chưa hoàn thiện, nhiều lỗ hổng bảo mật, có thể gây thiệt hại lớn cho các bên tham gia, khung pháp lý tại nhiều quốc gia với hoạt động này buông lỏng quản lý.
Nói về rủi ro mà các bên tham gia có thể gặp phải khi dùng P2P, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) cho biết " Do thiếu ràng buộc pháp lý, thoả thuận giữa các bên tham gia P2P và tổ chức nền tảng không rõ ràng, chưa có cơ chế giám sát hậu kiểm việc sử dụng vốn vay đúng mục đích người đi vay hay không. Trong hệ sinh thái như vậy, người đi vay đối mặt nhiều rủi ro mất tiền do không thực hiện đúng thoả thuận, lừa đảo, hoặc công ty không thực hiện đúng quy trình định danh và phòng chống rửa tiền".
Nếu chiếu theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng năm 2010, được bổ sung, sửa đổi năm 2017, cá nhân nào lợi dụng các nền tảng P2P để thực hiện một trong các hoạt động ngân hàng mà không được NHNN cấp phép là vi phạm pháp luật.
Trước những rủi ro tiềm ẩn khi tham gia các nền tảng P2P, NHNN khuyến cáo người dân, doanh nghiệp nên tìm hiểu kĩ thông tin, thận trọng khi tham gia các nền tảng P2P Lending, NHNN cũng khuyến khích người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn qua kênh tín dụng ngân hàng, chính thống, không bị rơi vào bẫy lừa đảo tín dụng đen.
Phó Thống đốc NHNN, ông Đào Minh Tú cho rằng:
"Tín dụng đen là một vấn đề mà cả xã hội bức xúc bởi không chỉ gây mất trật tự an toàn tại địa phương mà ảnh hưởng lớn đến xã hội. Việc ngăn chặn, đẩy lùi tín dụng đen là trách nhiệm nhiều cấp ngành, trong đó Bộ công an đi đầu, NHNN, các cấp chính quyền… NHNN xác định có trách nhiệm trong triển khai giải pháp của ngành ngân hàng để người dân tiếp cận được nguồn tín dụng chính thức để phục vụ nhu cầu sản xuất kinh doanh, đời sống hợp pháp hiện nay, đặc biệt vùng nông nghiệp nông thôn khó khăn, người nghèo.
