Nghĩ là "nhận quà biếu thông thường"
Bào chữa cho 3 bị cáo Vũ Mạnh Tùng (nguyên Phó tổng giám đốc), Nguyễn Hoài Giang (nguyên Chủ tịch HĐTV), Phạm Xuân Quang (nguyên Kế toán trưởng), luật sư Bùi Đình Ứng cho rằng giai đoạn 2011 — 2014 nở rộ văn hóa phong bì, cả ngoài xã hội và trong nội bộ PVN.
Theo luật sư, các bị cáo "tâm sự" thời điểm đó có sự kiện, gặp gỡ nhau biếu nhau phong bì là bình thường, "không biếu nhau phong bì mới là khó hiểu". Trước hoàn cảnh như vậy, khi Nguyễn Minh Thu (nguyên Tổng giám đốc OceanBank) đưa phong bì, nói đây là "quà của OceanBank", các bị cáo đã nhận và "mặc nhiên coi đây như một dạng nhận quà biếu".
"Cấp trên có phong bì, có quà thì chẳng ai là không nhận cả, nếu từ chối có lẽ tự mình gặp nhiều phiền toái. Nhận vì không còn lựa chọn nào khác. Nếu biết số tiền trên là nguồn chi trái pháp luật thì không ai dám nhận quà này", luật sư Ứng nói.
Tuy vậy, cũng theo luật sư, thực tế số tiền BSR gửi ở OceanBank chỉ chiếm 10% tổng doanh thu, 90% gửi ở các ngân hàng khác. Do đó, luật sư Ứng bày tỏ "băn khoăn" khi các bị cáo bị truy tố theo khoản 4 điều 355 bộ luật Hình sự về tội "lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản".
Luật sư bào chữa cho bị cáo Quang cũng cho rằng bị cáo nhận số tiền trên nghĩ đó là "quà biếu thông thường, mang tính chất vô tư, thuần túy", nên truy tố bị cáo Quang tội "lạm dụng chức vụ, quyền hạn" là chưa chính xác. Luật sư của bị cáo Đinh Văn Ngọc thì cho rằng trong 3 lần bị cáo buộc nhận tiền, chỉ 1 lần có đủ bằng chứng Ngọc nhận 300 triệu, còn 2 lần khác thì không đủ căn cứ xác định do lời khai của Thu không thống nhất. Do đó, luật sư đề nghị loại trừ cả 2 lần nhận tiền này.
Giữ nguyên tội danh
Đối đáp với quan điểm này, đại diện Viện KSND cho rằng các bị cáo bị truy tố với tội danh trên là hoàn toàn có căn cứ. "Các bị cáo có chức vụ, quyền hạn, là chủ thể đặc biệt. Nếu BSR không gửi tiền vào OceanBank thì các bị cáo sẽ không được chi tiền chăm sóc khách hàng. Khi nhận tiền, các bị cáo đều biết và buộc phải biết đây là bất thường: số tiền lớn hàng tỉ đồng, không phải 1 lần mà 4 lần. Các bị cáo cũng không khai báo với cơ quan, không khai nhận với cơ quan điều tra và từ chối khai báo cho đến khi bị khởi tố", đại diện Viện KSND nói và cũng khẳng định, việc kết luận bị cáo Ngọc nhận tiền 3 lần, số tiền 1,3 tỉ đồng là hoàn toàn có cơ sở, phù hợp với nhiều chứng cứ và lời khai khác…
Sau khoảng 45 phút nghị án, HĐXX nhận định có đủ cơ sở để kết luận các bị cáo đã phạm tội "lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản". Theo đó, bị cáo Tùng trên cương vị phó tổng giám đốc đã ký 35 hợp đồng tiền gửi trị giá 7.830 tỉ đồng với OceanBank, nhận tiền lãi ngoài 4 lần với số tiền 3,74 tỉ đồng bị tuyên án 8 năm tù giam.
Bị cáo Giang (lúc làm tổng giám đốc) đã ký 19 hợp đồng tiền gửi trị giá 11.582 tỉ đồng, 2 hợp đồng gửi bằng ngoại tệ trị giá 23.148 USD; trên cương vị Chủ tịch HĐTV đã ký 15 tờ trình về việc gửi tiền tại OceanBank; nhận 3 lần tiền lãi ngoài trị giá 2,9 tỉ đồng bị tuyên án 7 năm tù giam.
Bị cáo Quang (lúc làm kế toán trưởng) đã ký tờ trình đề xuất gửi tiền và ủy quyền cho phó phòng đề xuất 56 hợp đồng trị giá 19.412 tỉ; nhận 4 lần tiền lãi ngoài trị giá 2,2 tỉ đồng bị tuyên án 6 năm tù giam.
Bị cáo Ngọc (lúc làm tổng giám đốc, từ 11.2012 — 10.2015) đã ký 6 tờ trình đề nghị gửi tiền tại OceanBank với số tiền hơn 1.000 tỉ đồng và ký 12 hợp đồng gia hạn gửi số tiền 12.000 tỉ đồng; nhận 1,3 tỉ đồng lãi ngoài sau khi được Viện KSND đề nghị loại trừ 200 triệu đồng bị cáo được cho là đã nhận vào ngày 23.4.2014 (vì luật sư đưa ra được bằng chứng ngày đó bị cáo đang ở Pháp) bị tuyên án 4 năm tù giam.
Nhiều tình tiết giảm nhẹ cũng đã được tòa cân nhắc đến để tuyên các bị cáo mức án thấp dưới khung như Ngọc là chiến sĩ thi đua toàn quốc, Quang có bố đẻ là anh hùng lực lượng vũ trang, các bị cáo thành khẩn nhận tội, tích cực khắc phục hậu quả… Bên cạnh đó, HĐXX cũng kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ hành vi của các lãnh đạo BSR từ giai đoạn 2011 — 2013, bởi vụ án này mới chỉ xem xét hành vi của các bị cáo trong giai đoạn 2013 — 2014, trong khi OceanBank đã có chủ trương chi lãi suất ngoài từ 2008 và BSR đã có hoạt động gửi tiền vào OceanBank từ 2009.
