Theo SCMP, các chuyên gia an ninh khu vực cho biết Mỹ đang thảo luận với Philippines về việc triển khai Hệ thống Pháo phản lực Cơ động cao (HIMARS) tại quốc gia này trong nỗ lực nhằm ngăn chặn các hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc trên Biển Đông. Tuy nhiên, hai bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng vì hệ thống HIMARS quá đắt đỏ so với ngân sách quốc phòng hạn hẹp của Manila.
Thông tin được đưa ra trong bối cảnh Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana trong cuộc gặp quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan ở Washington hôm 1/4 bày tỏ sự phản đối việc Trung Quốc đưa hàng trăm tàu thuyền đến gần đảo Thị Tứ thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Lãnh đạo bộ quốc phòng hai nước tái khẳng định quan hệ "đồng minh bền vững" và nhất trí tăng cường sự ủng hộ của Mỹ với quá trình hiện đại hóa quân đội Philippines.
Phó tham mưu trưởng lục quân Mỹ James McConville hồi tháng 3 cho biết Lầu Năm Góc chưa bố trí HIMARS tại khu vực, nhưng các nước đối tác của Washington tại Thái Bình Dương "đang thảo luận cởi mở" về vấn đề này.
Báo cáo được Trung tâm An ninh Mỹ Mới (CNAS) công bố ngày 21/3 kêu gọi Lầu Năm Góc triển khai HIMARS tới các nước Đông Nam Á, nhằm thể hiện sự linh hoạt và đa dạng trong hoạt động hiện diện quân sự luân phiên của Mỹ tại khu vực.
Chuyên gia an ninh hàng hải tại Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore Collin Koh Swee Lean cho rằng nếu được bố trí ở tỉnh Palawan của Philippines, tổ hợp HIMARS có thể bao trùm khu vực rộng lớn ở Biển Đông, kể cả các đảo nhân tạo Trung Quốc bồi đắp và quân sự hóa trái phép ở Trường Sa.
Phản ứng trước thông tin này, giới chuyên gia quân sự Trung Quốc đưa ra nhiều đánh giá trái chiều. Một số bác bỏ khả năng Mỹ triển khai HIMARS ở Philippines trong tương lai gần, trong khi không ít người coi đây là thông điệp "đáng báo động" từ Washington mà Bắc Kinh cần lưu tâm.
