Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an ngày 18/4 khởi tố vụ án hình sự Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên (Công ty TISCO).
Cùng ngày, cơ quan điều tra khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Mai Văn Tinh (cựu Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam) và Đậu Văn Hùng (cựu Tổng giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam) về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.
Ngoài ra, Bộ Công an còn khởi tố, bắt tạm giam ông Trần Trọng Mừng (cựu Tổng giám đốc Công ty TISCO), Trần Văn Khâm (cựu Chủ tịch HĐQT Tổng Giám đốc Công ty TISCO) và Ngô Sỹ Hán (cựu Phó tổng giám đốc, Trưởng ban quản lý dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty TISCO) về các tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Bộ Công an cho biết việc khởi tố vụ, khởi tố và bắt tạm giam các bị can được thực hiện khi cơ quan điều tra xác minh 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên. Bộ Công an đang tập trung lực lượng điều tra mở rộng vụ án và thu hồi tài sản bị thiệt hại.
Dự án cải tạo mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên có tổng mức đầu tư là 3.843 tỷ đồng được Chính phủ giao Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS) tổ chức thẩm định, xem xét phê duyệt, còn Công ty Gang thép Thái Nguyên là chủ đầu tư.
Dự án gồm 2 gói thầu chính là gói thầu mỏ sắt Tiến Bộ đã hoàn thành đưa vào sử dụng với giá trị thanh toán là 442 tỷ đồng và gói thầu thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình (gọi tắt là EPC) dây chuyền công nghệ luyện kim trị giá 160,9 triệu USD đấu thầu rộng rãi. Sau đó, đơn vị trúng thầu là Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC).
Theo cam kết, hợp đồng EPC được thực hiện trong 30 tháng tính từ tháng 9/2007, có trị giá gần 161 triệu USD và không thay đổi suốt quá trình thực hiện.
Sau đó, MCC được tạm ứng 35,6 triệu USD và cùng với TISCO ký 10 phụ lục điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng của hợp đồng EPC. Giữa năm 2013, Chủ tịch HĐQT TISCO khi đó ký quyết định phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án là 8.104 tỷ đồng (tăng 4.261 tỷ đồng); thời gian thực hiện đến hết năm 2014. Nhưng gói thầu EPC đã tạm dừng thi công từ năm 2013.
Thanh tra Chính phủ kết luận quá trình thực hiện dự án, các đơn vị và cá nhân liên quan trong đó có TISCO, MCC, VNS và Bộ Công Thương có khuyết điểm, sai phạm. Tổng giá trị TISCO đã thanh toán cho dự án là 4.421 tỷ đồng, tổng dự nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả là 3.896 tỷ đồng, trong đó thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục đều chưa hoàn thành.
Ngoài ra, TISCO đã thanh toán thay MCC tiền thuế 11,6 triệu USD, thanh toán chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị 4,7 tỷ đồng vượt giá trị hợp đồng. Còn MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam với giá trị xác định bước đầu là 38,8 triệu USD.
Hiện một số thiết bị đã rỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án, thiệt hại vốn đầu tư.
