Tối 14/5/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án “buôn lậu” và tội “vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty Nhật Cường. Đồng thời, ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam, lệnh khám xét đối với Bùi Quang Huy - Tổng Giám đốc Công ty Nhật Cường và 8 đồng phạm về tội “buôn lậu”.
Xung quanh vụ việc đang được dư luận quan tâm, có nhiều nghi vấn đặt ra liên quan tới hành vi vi phạm pháp luật của Nhật Cường. Điểu đáng chú ý là Công ty Nhật Cường hoạt động giữa lòng Thủ đô Hà Nội mà có thể buôn lậu xuyên quốc gia trong thời gian dài. Trách nhiệm của các cơ quan chức năng như quản lý thị trường, lực lượng chống buôn lậu… ở đâu?
Theo Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân, việc công ty Nhật Cường buôn lậu trong thời gian dài như vậy, phải xác định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân đến đâu, đồng thời xem xét trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan - VietnamFinance (VNF) dẫn lời ông Vân, cho hay.
Trả lời phỏng vấn VNF, ông Lê Thanh Vân nhấn mạnh: “Chắc chắn phải có bảo kê thì Nhật Cường mới lộng hành như vậy. Chúng ta cứ xem xét trong mối quan hệ nhân – quả biện chứng giữa hành vi buôn lâu gần như công khai mà lại được che giấu kĩ lưỡng thì sẽ hiểu. Rõ ràng là phải có một nhân vật nào đó, lực lượng nào đó che chắn cho công ty này làm ăn bất chính, bất hợp pháp kéo dài như vậy”.
Dư luận cũng quan tâm tới việc Nhật Cường đã trúng thầu và làm nhiều dự án công nghệ cho Hà Nội, từ cơ sở dữ liệu dân cư, quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân các phần mềm trong lĩnh vực giáo dục và dịch vụ công trực tuyến... trong khi thành phố còn nhiều công ty khác có tiềm lực và khả năng xây dựng dự án phần mềm chất lượng cao. Chính vì thế, có tin đồn cho rằng Nhật Cường là doanh nghiệp “sân sau”.
Về vấn đề này, nguyên Phó trưởng Ban Tổ chức TƯ Nguyễn Đình Hương cho hay: Trên thực tế, thời ông còn công tác cũng có những trường hợp doanh nghiệp được “bảo kê”, nhưng sự việc được làm rõ ở mức độ nào thì tuỳ thuộc vào cơ quan chức năng.
“Phải làm cho rõ ai đứng đằng sau, ai chống lưng? Cơ quan chức năng sẽ có trách nhiệm làm việc này. Quan điểm của tôi là không có vùng cấm. Ai bảo kê ai, ai chịu trách nhiệm về vụ việc thì phải lôi ra hết” – ông Nguyễn Đình Hương chia sẻ với Báo điện tử Tổ Quốc.
Đồng quan điểm, Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng cho hay trên báo Tổ Quốc:
“Vậy đề nghị cơ quan chức năng có thẩm quyền phải làm rõ vấn đề này. Có hay không có công ty sân sau? Có hay không có bảo kê? Phải xem xét tất cả các cơ quan liên quan trong vấn đề này. Cùng với đó là quy trách nhiệm khi để doanh nghiệp tồn tại lâu như vậy mà nay mới phát hiện. Đầu tiên phải xử lý về mặt trách nhiệm, sau đó mới xem xét những khía cạnh khác”.
Theo ông Lưu Bình Nhưỡng, giả sử kết luận cho thấy có tình trạng “bảo kê” cho Nhật Cường, sẽ tuỳ theo tính chất mức độ vi phạm để xem xét xử lý hình sự hoặc quy tội tham nhũng. “Đối với dấu hiệu bảo kê cho doanh nghiệp, tôi cho rằng, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đều rất mong muốn phải xử lý quyết liệt, không đánh trống bỏ rùi hay nói một đằng làm môt nẻo, hoặc khi phát hiện ra rồi lại tìm cách che chắn hoặc dĩ hòa vi quý”, ông Lưu Bình Nhưỡng bày tỏ quan điểm trên Báo Điện tử Tổ Quốc.
Trong khi đó, Thiếu tướng Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược (Bộ Công an) cho rằng, cơ quan công an cần thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ liên quan đến toàn bộ hoạt động, dự án của Nhật Cường để mở rộng điều tra bởi một mình Tổng Giám đốc Bùi Quang Huy khó có thể gây dựng được thương hiệu này sau chừng ấy năm thành lập (Theo Zing.vn).
Thiếu tướng Lê Văn Cương nhận định, có thể có thế lực “bảo kê” đứng đằng sau hoạt động của Nhật Cường. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an, Thành ủy Hà Nội cần làm rõ vấn đề này. Theo ông, “làm rõ có hay không thế lực đứng sau Nhật Cường sẽ giúp làm trong sạch bộ máy”, nhằm thực hiện đúng tinh thần “không có vùng cấm” trong đấu tranh chống tham nhũng.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng cảnh báo về tình trạng doanh nghiệp "sân sau"
Tại Hội nghị đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) diễn ra hồi tháng 11/2018, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty, chủ trì cuộc họp trên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng nói:
“Tôi muốn nói là có ông (DNNN) không chỉ 1 sân sau mà còn 2-3 sân sau, thậm chí là 12-13, 13-14 sân sau. Có ông có đầy đủ bao nhiêu sân sau buôn bán nguyên vật liệu. Tôi khẳng định không phải là Thủ tướng không biết đâu”.
