Hôm thứ Tư, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói rằng, Chính phủ Việt Nam nên tôn trọng chủ quyền của Trung Quốc đối với một số khu vực trên Biển Đông và phía Việt Nam cũng nên kiềm chế hành động sẽ làm trầm trọng thêm tình hình trong khu vực.
"Chúng tôi hy vọng rằng phía Việt Nam sẽ cân nhắc và tôn trọng chủ quyền và quyền hợp pháp của Trung Quốc tại vùng biển liên quan ở Biển Đông, cũng như sẽ không thực hiện hành động có thể khiến tình trạng xấu đi thêm nữa", nhà ngoại giao tuyên bố.
Trước đó, đã có nhiều ầm ĩ xung quanh cái gọi là “đụng độ dữ dội” tại Bãi Tư Chính trên biển Đông.
Sự thực của sự kiện này như thế nào? Tuyên bố của Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc đổi trắng thay đen như thế nào? Ai đã tung những “tin vịt” xung quanh sự kiện “Bãi Tư Chính”?
Sputnik đã có cuộc trao đổi với chuyên gia về những vấn đề quân sự và chính trị quốc tế nổi tiếng của Việt Nam Nguyễn Minh Tâm về những vấn đề trên.
Thực chất của sự kiện “Bãi Tư Chính” trên biển Đông
Sputnik: Thưa ông Nguyễn Minh Tâm, vậy thực chất của sự kiện “Bãi Tư Chính” trên biển Đông là như thế nào?
Ông Nguyễn Minh Tâm: Về vụ việc tàu khảo sát địa chất Haitang Dizhi 8 hoạt động trên vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam:
Thông tin từ một nguồn duy nhất là Ryan Martinson, sinh năm 1988, được cho là giảng viên Trường Cao đẳng Hải quân Hoa Kỳ (US Naval War College) thì tàu khảo sát địa chất “Haiyang Dizhi 8” (Hải dương địa chất của Trung Quốc đã hoạt động trên EEZ của Việt Nam từ ngày 3 đến ngày 11-7-2019, khu vực xung quanh tọa độ 10 độ vĩ Bắc – 112 kinh độ Đông. Tuy nhiên, đây là nguồn tin duy nhất, chưa có kiểm chứng. Chỉ đến khi ông Cảnh Sảng nêu vấn đề thì mọi người đều có thể hiểu rằng Trung Quốc đã tự thú nhận là có tàu của mình hoạt động khảo sát tại EEZ của Việt Nam mà không xin phép nước chủ nhà là Việt Nam. Do đó, đây là sự vi phạm quy định của Công ước Quốc tế về Luật biển năm 1982 (UNCLOS-1982). Tại UNCLOS-1982 quy định rằng tàu bè các nước có quyền đi qua không gây hại trên vùng biển thuộc chủ quyền của nước khác nhưng không có hành động gây hại, không được tiến hành khảo sát, đo đạc và phải cắm cờ của nước chủ tàu. Và cũng do đó, việc Việt Nam có những hành động để bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của mình đối với vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là chính đáng, phù hợp với công pháp quốc tế.
Tờ báo tư nhân “South China Morning Post” (SCMP, tức là “Bưu điện Hoa Nam buổi sáng”) của Hồng Kông đã dựa trên nguồn tin duy nhất của Ryan Martinson về hải trình của tàu Haiyang Dizhi 8 để đăng tải một bài về việc tàu đó hoạt động trên khu vực “Bãi Tư Chính” thuộc chủ quyền EEZ của Việt Nam. Tuy nhiên, đây là một sai lầm vì khu vực “Bãi Tư Chính”, nhất là ở lô số 136/3 lại nằm ở rất xa về phía Nam tọa độ thực của tàu Haiyang Dizhi 8 mà Ryan Martinson đã xác định với hoảng cách hàng trăm km. Do đó, “tin vịt” mà SCMP tung ra đã kéo theo cả một “đàn vịt” của nhiều trang mạng khác kích động vụ việc bằng “màn hải chiến tưởng tượng” của họ ở khu vực “Bãi Tư Chính”. Đây là thủ đoạn tung tin thật giả lẫn lộn có chủ đích để khoét sâu mâu thuẫn Việt – Trung nhằm mục đích vu cáo, bôi nhọ Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Trả lời thích đáng của Việt Nam đối với những phát ngôn không phù hợp của Cảnh Sảng
Sputnik: Việt Nam đã hành động như thế nào để bảo vệ chủ quyền của mình?
Ông Nguyễn Minh Tâm: Thực chất, các tàu công vụ của Việt Nam đã thực hiện các hành động bảo vệ chủ quyền biển của Việt Nam một cách cương quyết nhưng cũng có sự kiềm chế nhất định, có thái độ đúng mực và nghiêm túc đối với sự vi phạm này của phía Trung Quốc. Trên thực tế không hề có chuyện “đụng độ dữ dội” hay “đối đầu căng thẳng” giữa Việt Nam và Trung Quốc ở khu vực :Bãi Tư Chính” như một số hãng truyền thông nước ngoài bịa đặt. Ngày 16-7-2019, bà Lê Thị Thu Hằng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đã nói rõ chủ trương nhất quán của Việt Nam:
Một là: Việt Nam có chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển ở Biển Đông được xác định theo đúng các quy định của Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 mà Việt Nam và các nước ở Biển Đông đều là thành viên. Do đó, mọi hoạt động của nước ngoài trên các vùng biển Việt Nam phải tuân thủ các quy định có liên quan của Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, pháp luật Việt Nam.
Hai là: Mọi hoạt động của nước ngoài trên các vùng biển Việt Nam nếu không được phép của Việt Nam đều vô giá trị, đều là sự xâm phạm vùng biển Việt Nam, vi phạm luật pháp quốc tế và Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982.
Ba là: Chủ trương nhất quán của Việt Nam là kiên quyết, kiên trì đấu tranh bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 trước bất cứ hành vi nào xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam trên các vùng biển được xác định phù hợp với Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982. Việt Nam hết sức coi trọng hòa bình, hữu nghị, hợp tác, thiện chí và sẵn sàng giải quyết các tranh chấp, bất đồng bằng các biện pháp hòa bình.
Bốn là: Việt Nam đã triển khai đồng bộ các biện pháp hòa bình để giải quyết vấn đề, đấu tranh yêu cầu tôn trọng vùng biển Việt Nam, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam trên vùng biển của mình, không có hành động làm phức tạp tình hình. Các lực lượng chức năng trên biển của Việt Nam đã và đang thực thi chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán một cách hòa bình, đúng pháp luật nhằm bảo vệ vùng biển Việt Nam.
Theo tôi thấy, đây là câu trả lời thích đáng của Việt Nam đối với những phát ngôn không phù hợp của ông Cảnh Sảng khi ông ta đổ lỗi cho phía Việt Nam bằng cách vịn vào luận điệu “đường lưỡi bò” hoặc “vùng nước lịch sử” mà Tòa án quốc tế PCA ở La Haye (Hà Lan) đã bác bỏ trong phán quyết ngày 12-7-2016.
Bên cạnh đó, những âm mưu kích động thù địch giữa Việt Nam với Trung Quốc của các thế lực cơ hội chính trị trong và ngoài nước cũng thất bại bởi người dân Việt Nam hiện nay đều rất tỉnh táo. Họ tin vào sự lãnh đạo đúng đắn, cương quyết nhưng khôn khéo và mềm dẻo của Đảng và Nhà nước Việt Nam để vừa đạt dược mục tiêu bảo vệ chủ quyền biển đảo, vừa đạt được mục tiêu giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng đât nước. Qua kinh nghiệm năm 2014, họ đã không mắc mưu kích động, khiêu khích của các thế lực phản động, thù địch.
Sputnik: Chân thành cảm ơn ông Nguyễn Minh Tâm
