Án tham nhũng của Việt Nam có xu hướng giảm
Sáng ngày 3/9 tại phiên họp toàn thể lần thứ 13 của Ủy ban Tư pháp Quốc Hội, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an đã trình bày báo cáo về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2019.
Theo đó, Chính phủ, Bộ Công an đã chỉ đạo các lực lượng tập trung giải quyết những vấn đề phức tạp, các loại hình tội phạm nguy hiểm và những vụ án gây bức xúc cho dư luận và toàn xã hội.
Theo Thứ trưởng Bộ Công an cho hay, từ ngày 1 tháng 10 năm 2018 đến 31 tháng 7 năm 2019, các lực lượng chức năng đã phát hiện 14.228 vụ phạm tội và vi phạm pháp luật về trật tự quản lý kinh tế. Trong đó, đã tiến hành khởi tố 2.196 vụ với tổng 3.408 bị can, xử lý hành chính 11.072 vụ với số tiền thu được là trên 244 tỷ đồng. Con số này đã giảm 11,02% so với cùng kỳ năm 2018.
“Đặc biệt, đã đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo, bảo đảm đúng tiến độ, khắc phục được nhiều khó khăn, vướng mắc trong công tác giám định, định giá tài sản, cung cấp hồ sơ, tài liệu, đánh giá chứng cứ, xác định tội danh, thu hồi tài sản”, Thượng tướng Lê Quý Vương nói.
Đại diện Bộ công an khẳng định, công tác phát hiện, điều tra, xử lý tham nhũng ở địa phương có nhiều tiến bộ, từng bước khắc phục tình trạng “trên nóng dưới lạnh”.
Liên quan đến lĩnh vực kinh doanh sản xuất, các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý nghiêm nhiều vụ buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm, góp phần răn đe hành vi phạm tội. Minh chứng ở đây chính là sự việc công an Đắk Nông phát hiện và kịp thời báo cáo vụ sản xuất xăng A95 giải quy mô lớn trên nhiều tỉnh thành phía nam.
“Qua công tác phòng ngừa, đấu tranh cho thấy tội phạm, vi phạm pháp luật về tham nhũng, kinh tế còn diễn ra phức tạp, thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi, sử dụng công nghệ thông tin, thiết bị công nghệ cao để phạm tội; sử dụng phần mềm gian lận doanh thu để trốn thuế, kéo dài thời gian thu phí tại các trạm thu phí BOT, như vụ xảy ra tại tuyến cao tốc Thành Phố Hồ Chí Minh- Trung Lương”, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết.
Theo tướng Vương, hoạt động lợi dụng triển khai cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước trong các doanh nghiệp, triển khai thực hiện các dự án, liên doanh, liên kết, hợp tác đầu tư để chiếm đoạt tài sản nhà nước còn nhiều phức tạp.
Đặc biệt, nạn “tham nhũng vặt” trong giải quyết thủ tục hành chính công diễn ra tương đối phổ biến, gây bức xúc cho doanh nghiệp và người dân, điển hình như vụ 3 cán bộ Đoàn thanh tra Bộ xây dựng bị bắt quả tang nhận hối lộ khi tiến hành thanh tra tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc gây nóng dư luận vừa qua.
“Ngoài các vi phạm liên quan đến lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, tham ô tài sản, vi phạm các quy định về cho vay... còn phát hiện một số phương thức, thủ đoạn hoạt động mới, như: Giả mạo chữ ký trên sổ tiết kiệm để chiếm đoạt tài sản ngân hàng; giả mạo thông tin khách hàng để làm thẻ tín dụng, làm giả phôi thẻ tín dụng để rút tiền chiếm đoạt; một số doanh nghiệp nước ngoài và trong nước cấu kết với nhau xin cấp hạ tầng, lập dự án, thông đồng với cán bộ ngân hàng để vay vốn, hợp thức hóa việc sử dụng vốn vay bằng các hợp đồng nâng khống giá trị máy móc, thiết bị với các đối tác nước ngoài để chuyển tiền ra nước ngoài”, Thượng tướng Lê Quý Vương cho biết.
Việt Nam trở thành địa của tội phạm nước ngoài?
Về tội phạm và tệ nạn ma túy, Thứ trưởng Bộ Công an báo cáo, các cơ quan chức năng đã phát hiện 20.247 vụ với 31.464 đối tượng phạm tội liên quân đến ma túy (giảm 4,11% so với năm 2018), thu giữ hàng ngàn kilogam heroin, ma túy, hàng trăm ngàn viên ma túy tổng hợp.
Đáng chú ý theo lãnh đạo cấp cao Bộ Công an, hoạt động mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia tăng mạnh, lợi dụng Việt Nam là địa bàn trung chuyển hàng cấm đi các nước khác. Cụ thể, mánh khóe chủ yếu được bọn tội phạm nước ngoài áp dụng chính là thành lập doanh nghiệp tạo vỏ bọc ngụy trang, lợi dụng chính sách hải quan thông thoáng để tổ chức vận chuyển ma túy từ khu Tam Giác Vàng về Việt Nam rồi luân chuyển qua nước thứ 3.
Tội phạm công nghệ cao diễn biến ngày càng phức tạp. Thứ trưởng Vương đánh giá tội phạm và các vụ vi phạm liên quan đến công nghệ thông tin, mạng viễn thông diễn ra trên nhiều phương thức, thủ đoạn mới, hoạt động xuyên quốc gia, liên lĩnh vực gây thiệt hại rất lớn.
Cờ bạc, các đường dây cá độ bóng đá, đánh bạc qua mạng internet, tội phạm người nước ngoài sử dụng công nghệ cao tại Việt Nam có xu hướng tăng.
Cụ thể, các cơ quan chức năng đã phát hiện 287 vụ, 437 đối tượng phạm tội, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực viễn thông, tin học (nhiều hơn 3,24% so với cùng kỳ năm 2018), trong đó, đã khởi tố 127 vụ, 258 bị can (tăng 4,96% số vụ và giảm 5,84% bị can so với cùng kỳ năm 2018).
Cán bộ cơ quan bảo vệ pháp luật lại bảo kê, tiếp tay cho tội phạm
Thứ trưởng Vương thừa nhận có hiện tượng này, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật còn diễn diến rất phức tạp.
Theo đó, do công tác quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực còn tồn tại, thiếu sót, chưa theo kịp sự phát triển của tình hình, tạo kẽ hở cho tội phạm và vi phạm pháp luật (nhất là những vấn đề liên quan đến không gian mạng). Công tác phòng ngừa tội phạm chưa mang lại hiểu quả thực chất, ở một số địa phương, mọi thứ còn mang tính hình thức, phòng ngừa nghiệp vụ hiệu quả chưa cao.
Đặc biệt, Thứ trưởng Bộ Công an đề cập đến vẫn còn một số vi phạm trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm, có trường hợp cán bộ trong cơ quan bảo vệ pháp luật lại bảo kê, làm ngơ, tiếp tay cho vi phạm, tội phạm gây dư luận xấu, làm nhân dân mất niềm tin.
“Trình độ nghiệp vụ, tinh thần trách nhiệm của một số cán bộ thực thi pháp luật còn hạn chế, thậm chí có sai phạm, tiêu cực trong thực hiện nhiệm vụ... làm ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả thi hành pháp luật”, ông Lê Quý Vương trăn trở.
Hàng loạt vụ án dã man, tàn bạo gây chấn động
Theo Thứ trưởng Bộ Công an, tình hình tội phạm trật tự xã hội tuy đã được kiềm chế, giảm về số vụ nhưng còn diễn biến hết sức phức tạp.
Theo đó, cả nước xảy ra 39.776 vụ phạm pháp hình sự, trong đó một số loại tội phạm tăng, như dâm ô trẻ em tăng 46,79%, giao cấu với trẻ em tăng 20,98%, hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản tăng 16,14%, cưỡng đoạt tài sản tăng 2,97% so với năm ngoái.
Liệt kê một số vụ việc điển hình như hiếp nữ sinh giao gà do các đối tượng nghiện ma túy gây ra tại Điện Biên; vụ Nguyễn Võ Ngọc Bảo “ngáo đá” giết, cướp tài sản của mẹ đẻ và em trai ruột tại Ninh Thuận; vụ Trịnh Viết Ba (hành nghề thầy cúng) dùng dao giết 2 người, bị thường 2 người là hàng xóm tại Nam Định; vụ Nguyễn Hoàng Nam “ngáo đá” chém chết bố, mẹ, bà nội tại TP. Hồ Chí Minh và 1 người khác tại Long An…Hay những vụ giết người ướp xác rồi đổ bê tông ở Bình Dương, vụ anh trai truy sát làm 4 người gia đình em trai tử vong ở Đan Phượng.
Thứ trưởng Lê Quý Vương nhắc về tình trạng xâm hại trẻ em, nhiều nhất là tội phạm dâm ô, giao cấu với trẻ tiếp tục tăng, xuất hiện thủ đoạn mới của bọn tội phạm dưới hình thức mang thai hộ, mua bán bào thai, trẻ sơ sinh…
Lãnh đạo Bộ Công an cũng lưu ý vấn đề tội phạm có tổ chức còn diễn biến phức tạp nhất là hoạt động núp bóng doanh nghiệp, bảo kê bến bãi (như vụ Hưng Kính, trùm bảo kê chợ Long Biên vừa qua), “tín dụng đen”, cầm đồ, siết sợ, vay nặng lãi, đòi nợ thuê, bắt giữ, hành hạ người trái phép. Loại hình tội phạm chiếm đoạt tài sản, cướp giật trộm cắp, lừa đảo còn phổ biến. Nhóm tội phạm chống người thi hành công vụ tuy giảm về số lượng nhưng hành vi lại liều lĩnh, manh động, coi thường pháp luật.
Ngoài ra, theo Thứ trưởng Lê Quý Vương, công tác quản lý cư trú, nhất là quản lý cư trú, hoạt động của người nước ngoài tại Việt Nam, còn nhiều sơ hở, thiếu sót.
