Chính phủ không bảo lãnh vốn giai đoạn 1 sân bay Long Thành
Ngày 26.11, Quốc hội vừa chính thức thông qua Nghị quyết về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1. Có 435 đại biểu tán thành (tương đương 90,06%), 10 đại biểu không tán thành (2,07%), và 10 người không tham gia biểu quyết (2,07 %).
Theo kế hoạch dự kiến, Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 sẽ đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm, 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm.
Ngoài ra, Quốc hội còn giao Chính phủ xem xét, quyết định tổng mức đầu tư của Dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư công, xây dựng, quản lý, sử dụng tài sản công và pháp luật có liên quan, bao gồm chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng và bảo đảm tổng mức đầu tư toàn bộ Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành không vượt tổng mức đầu tư theo Nghị quyết số 94/2015/QH13 ngày 25.6.2015 của Quốc hội về chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Nghị quyết cũng không đề cập đến đề xuất giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) là nhà đầu tư, thực hiện dự án như báo cáo nghiên cứu khả thi Chính phủ trình Quốc hội trước đó.
“Việc lựa chọn nhà đầu tư cần đảm bảo quốc phòng, an ninh và lợi ích của Nhà nước, lợi ích của Quốc gia, cũng như quản lý của Nhà nước về hàng không, quân sự”, Nghị quyết được thông qua viết.
Bên cạnh đó, vốn đầu tư giai đoạn 1 dự án sân bay Long Thành phải là "vốn của nhà đầu tư, không sử dụng bảo lãnh Chính phủ".
Quốc hội cũng thông qua việc bổ sung hai tuyến giao thông kết nối vào Dự án. Cụ thể là tuyến số 1 nối với Quốc lộ 51, tuyến số 2 nối với đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây. Về việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thực hiện theo quy định của pháp luật.
Thẩm quyền quyết định đầu tư sân bay Long Thành là của Thủ tướng
Về phương án huy động vốn, Nghị quyết nêu rõ Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 sử dụng vốn của nhà đầu tư; không sử dụng bảo lãnh Chính phủ; Bảo đảm tiến độ, tính khả thi, hiệu quả và công khai, minh bạch.
Trước khi biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, đồng thời làm rõ những vấn đề mà đại biểu quan tâm, còn tranh luận.
Ông Thanh khẳng định thẩm quyền quyết định đầu tư là của Thủ tướng.
“Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là công trình quan trọng quốc gia, liên quan mật thiết đến lợi ích quốc gia, quốc phòng, an ninh nên việc lựa chọn nhà đầu tư cần phải hết sức thận trọng, chặt chẽ, bảo đảm cơ sở pháp lý. Luật Đấu thầu đã quy định rõ các hình thức lựa chọn nhà đầu tư, việc lựa chọn nhà đầu tư thuộc thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ”, ông Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh.
“Hội đồng thẩm định chịu trách nhiệm toàn diện các nội dung trình Thủ tướng trước khi quyết định”, ông Thanh nói.
Ông Thanh cũng có một số giải trình về vấn đề chọn doanh nghiệp Nhà nước hay tổ chức đấu thầu, đề xuất Chính phủ không cấp bảo lãnh vay vốn.
Theo đó, thẩm quyền chọn nhà đầu tư là của Thủ tướng. Dự án sân bay Long Thành là dự án đặc thù, vừa bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội, vừa bảo đảm bảo quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia. Do đó, ông Thanh cho biết nghị quyết của Quốc hội sẽ giao Thủ tướng xem xét lựa chọn nhà đầu tư vừa có năng lực tài chính, vừa có kinh nghiệm quản lý vận hành.
Về tiến độ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc giải phóng mặt bằng diễn ra khá chậm. Nguyên nhân chính là do áp giá bồi thường.
Ngoài ra, khi có sự đồng thuận của người có đất bị thu hồi thì cần có thời gian để người dân xây dựng nhà ở, ổn định chỗ ở, xây dựng các công trình cơ sở tôn giáo làm nơi sinh hoạt trước khi bàn giao đất cho chính quyền. Do vậy, tiến độ bàn giao đất vào cuối năm 2020 sẽ là thách thức không nhỏ.
“Đề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt bảo đảm bàn giao mặt bằng phục vụ thi công dự án và bảo đảm tiến độ theo Nghị quyết của Quốc hội”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhấn mạnh.
Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành
Dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành là dự án quan trọng quốc gia, được xác định theo hình thức và phương án đầu tư cho từng dự án thành phần. Tổng mức đầu tư khi hoàn thành là 336.630 tỷ đồng (tương đương 16 tỷ USD theo đơn giá khái toán năm 2014).
Theo báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 1 mà Chính phủ trình Quốc hội, tổng mức đầu tư giai đoạn này là 111.689 tỷ đồng (khoảng 4,779 tỷ USD). Thời gian thực hiện giai đoạn 1 từ năm 2020 đến 2025. Quy mô đầu tư giai đoạn 1 sẽ bao gồm đầu tư xây dựng 1 đường băng cất hạ cánh, 1 nhà ga với công suất đón 25 triệu hành khách/năm với tổng diện tích 373.000 m2, nhà ga hàng hóa tiếp nhận 1,2 triệu tấn hàng mỗi năm và các hạng mục phụ trợ.
Ngoài ra còn có hệ thống giao thông kết nối trực tiếp với sân bay gồm: Tuyến số 1 nối sân bay với quốc lộ 51 có quy mô 6 làn xe; Tuyến số 2 nối sân bay với đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây với quy mô 4 làn xe.
Chính phủ đề xuất giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đầu tư các hạng mục chính giai đoạn 1 dự án. Ước tính để thực hiện dự án, ACV sẽ phải huy động gần 2,63 tỷ USD bên cạnh hơn 1 tỷ USD đã có.
Đối với hạng mục 2 (các công trình phục vụ quản lý bay)sẽ giao Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) trực tiếp đầu tư bằng vốn của doanh nghiệp.
Hạng mục 3 (các công trình thiết yếu của cảng hàng không) sẽ Giao ACV trực tiếp đầu tư bằng vốn của doanh nghiệp.
Còn về hạng mục 4 (các công trình dịch vụ) sẽ lại giao ACV hợp tác đầu tư, nhượng quyền đầu tư, khai thác hoặc xã hội hóa đầu tư. Hình thức đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư.
