Vụ Mobifone mua AVG: 3 kiểm sát viên cấp cao cùng giữ quyền công tố tòa sơ thẩm
Ngày 16.12 tới, Tòa án nhân dân TP.Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 14 bị cáo trong vụ án Tổng Công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần của Công ty Cổ phần nghe nhìn Toàn cầu (AVG).
Đáng chú ý, vì tính chất quan trọng của vụ đại án, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã có quyết định “biệt phái” 3 kiểm sát viên cao cấp về Viện Kiểm sát nhân dân TP.Hà Nội để thực hiện quyền công tố và kiểm sát xét xử tại tòa.
Theo đó, 3 kiểm sát viên cao cấp từ Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao là ông Đặng Như Vĩnh, ông Phan Hải Đăng và bà Trần Thị Thanh Huyền. Đây là lần đầu tiên tại phiên sơ thẩm, Viện Kiểm sát bố trí hẳn 3 kiểm sát viên cao cấp giữ quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa ở Việt Nam.
Đối với 14 bị cáo bị đưa ra xét xử trong vụ án này, có 13 người bị Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao truy tố về tội “Vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 220, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 2015.
Danh sách 13 bị cáo này bao gồm: cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son (sinh năm 1953), cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn (sinh năm 1960), nguyên Vụ trưởng Vụ quản lý doanh nghiệp, Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Đình Trọng (sinh năm 1970), nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên MobiFone Lê Nam Trà (sinh năm 1961), nguyên Tổng Giám đốc MobiFone Cao Duy Hải (sinh năm 1961), Thành viên Hội đồng thành viên MobiFone Phan Thị Hoa Mai (sinh năm 1966). 5 Phó Tổng Giám đốc MobiFone gồm: Phạm Thị Phương Anh (sinh năm 1975), Hồ Tuấn (sinh năm 1965), Nguyễn Đăng Nguyên (sinh năm 1976, Phó Tổng Giám đốc phụ trách chức vụ Tổng Giám đốc MobiFone), Nguyễn Bảo Long (sinh năm 1972), Nguyễn Mạnh Hùng (sinh năm 1969). Ngoài ra, còn có Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn tư vấn đầu tư và thẩm định AMAX Võ Văn Mạnh (sinh năm 1976), thẩm định viên Công ty Trách nhiệm hữu hạn tư vấn đầu tư và thẩm định AMAX Hoàng Duy Quang (sinh năm 1983).
Riêng bị cáo Phạm Nhật Vũ (sinh năm 1973, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị AVG) bị Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao truy tố về tội “Đưa hối lộ” theo quy định tại Điều 364, khoản 4 -Bộ luật Hình sự năm 2015. Các ông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Cao Duy Hải, Lê Nam Trà còn bị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố thêm tội “Nhận hối lộ” theo quy định tại Điều 354, khoản 4 -Bộ luật Hình sự năm 2015.
Thông tin từ Tòa án Nhân dân Hà Nội cho hay, tính đến thời điểm này, đã có 41 luật sư đăng ký tham giao bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo tại phiên tòa. Trong đó, ông Nguyễn Bắc Son có ba luật sư bào chữa, ông Trương Minh Tuấn có 5 luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, ông Phạm Nhật Vũ có 3 luật sư.
Đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông, đại diện Công ty Cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu AVG được mời đến tòa với tư cách là tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Đại diện MobiFone cũng được mời tới phiên tòa với tư cách là bị hại. Hội đồng xét xử (HĐXX) cũng triệu tập tới phiên tòa nhiều người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, các nhân chứng, điều tra viên.
Tòa án nhân dân TP.Hà Nội cho biết, phiên xét xử sơ thẩm dự kiến diễn ra đến ngày 31.12, kể cả thứ Bảy và Chủ nhật.
Hội đồng xét xử được thành lập gồm 5 người, với 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân. Chủ tọa phiên tòa là Thẩm phán Nguyễn Thị Xuân Thu. Về phía Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội có 3 người tham gia giữ quyền công tố tại phiên tòa như đã nêu trên là ông Đặng Như Vĩnh, bà Trần Thị Thanh Huyền và ông Phan Hải Đăng do Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao biệt phái tới.
Ngoài ra, vì đây là một đại án có tính chất nghiêm trọng, Tòa án và Viện Kiểm sát nhân dân Hà Nội còn bố trí thêm 6 thẩm phán dự khuyết, 2 hội thẩm nhân dân dự khuyết và 1 kiểm sát viên dự khuyết tại phiên tòa.
Cáo trạng của VKSND Tối cao về vụ Mobifone mua AVG
Về bản chất, thương vụ MobiFone mua 95% cổ phần AVG là cả một màn kịch “thổi phồng giá trị thực của doanh nghiệp nhằm lấy tiền nhà nước”. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, tại thời điểm đề xuất mua AVG thì doanh nghiệp này đang thua lỗ hàng nghìn tỷ đồng, âm gần 50% vốn điều lệ, các số liệu, phương án trong kinh doanh hoàn toàn là giả định mơ hồ, thiếu thực tế, theo Thanh Niên. Trong khi đó, lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông (mà Bộ trưởng thời điểm ấy là ông Nguyễn Bắc Son) không chỉ bỏ ngoài tai ý kiến phản biện của cấp dưới, mà còn báo cáo sai sự thật với Thủ tướng về tình trạng kinh doanh kém hiệu quả của AVG. Thanh tra Chính phủ kết luận, quyết định phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone, mà thứ trưởng Trương Minh Tuấn ký vào ngày 21.12.2015, vi phạm quy định tại điều 31, điều 33 và điều 34 của luật Đầu tư; vi phạm điều 28 của luật số 69/2014/QH13 và Bộ Bộ Thông tin và Truyền thông đã “thiếu trách nhiệm, có biểu hiện cố ý làm trái các quy định của pháp luật trong việc quyết định phê duyệt đầu tư”.
Cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao nêu rõ, năm 2015, MobiFone thực hiện Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình theo hình thức đầu tư vốn nhà nước mua 95% cổ phần của AVG với số tiền 8.900 tỷ đồng (chính xác là 8.889,8 tỷ). Dự án này thuộc nhóm A - tức thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư. Bộ Thông tin và Truyền thông là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại MobiFone có trách nhiệm chỉ đạo MobiFone trong quá trình thực hiện dự án, quyết định phê duyệt dự án đầu tư khi có Quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, các ông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải cùng một số nguyên lãnh đạo MobiFone, cán bộ Bộ Thông tin và Truyền Thông, Công ty Thẩm định giá AMAX ( Phan Thị Hoa Mai, Hồ Tuấn, Phạm Thị Phương Anh, Nguyễn Mạnh Hùng, Nguyễn Bảo Long, Nguyễn Đăng Nguyên, Võ Văn Mạnh, Hoàng Duy Quang) đã có hành vi vi phạm pháp luật trong việc đề xuất dự án đầu tư, đánh giá về tài chính, kinh doanh của AVG, tiến hành thẩm định giá, lập, trình dự án và quyết định phê duyệt dự án đầu tư, thanh toán mà không hề được Thủ tướng đồng ý phê duyệt đầu tư. Các hành vi này đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho tài sản của Nhà nước, với tổng giá trị thiệt hại hơn hơn 6.590 tỷ đồng.
Khi dự án còn chưa được Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, ông Nguyễn Bắc Son đã chỉ đạo ông Phạm Đình Trọng đề xuất và giao cho ông Trương Minh Tuấn ký quyết định phê duyệt. Đồng thời, khi phê duyệt dự án, các ông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn và Phạm Đình Trọng cũng không yêu cầu MobiFone loại trừ 2 khoản ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG, bao gồm đầu tư tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P.
Không những thế, ông Nguyễn Bắc Son còn chỉ đạo quyết liệt cho MobiFone phải mua cổ phần của AVG, yêu cầu thực hiện dự án trong năm 2015, cũng như chỉ đạo cho ông Trà ký hợp đồng mua bán cổ phần với AVG trong tháng 12-2015, trước khi cựu bộ trưởng này nghỉ hưu.
Trong quá trình chỉ đạo thương vụ Mobifone mua AVG, các bị cáo Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà và Cao Duy Hải đều biết rõ giá trị tài sản, tình hình tài chính, kinh doanh của AVG thua lỗ kéo dài, biết rõ các quy định pháp luật cần tuân thủ khi thực hiện dự án, tuy nhiên, các bị cáo ở mỗi vị trí, vai trò quyền hạn của mình đã thực hiện không đúng các quy định của nhà nước về trình tự, thủ tục đầu tư, quy định về quản lý sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Dù biết rõ dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son đã chỉ đạo cho Trương Minh Tuấn ký Quyết định số 236 và chỉ đạo cho Lê Nam Trà, Cao Duy Hải thực hiện việc ký kết hợp đồng mua bán cổ phần của AVG với giá mua 8.898,3 tỷ đồng và phải hoàn thành trong tháng 12/2015. Kết quả, Phạm Nhật Vũ đã bán cho MobiFone 95% cổ phần AVG với giá 8.898,3 tỷ đồng cao hơn giá trị thật của AVG rất nhiều lần, mang lại lợi ích cho Phạm Nhật Vũ và các cổ đông AVG số tiền hơn 6.475 tỷ đồng, đây là hậu quả thiệt hại trực tiếp làm mất vốn Nhà nước tại MobiFone.
Ngoài ra, các bị cáo Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải đã nhận một số tiền lớn của Phạm Nhật Vũ. Cụ thể, Phạm Nhật Vũ đã đưa cho Nguyễn Bắc Son số tiền 3 triệu USD. Chính bản thân ông Nguyễn Bắc Son khai nhận sau khi hoàn thành sự án Mobifone thanh toán 95% giá trị hợp đồng cho AVG, Phạm Nhật Vũ đã đến nhà riêng của ông Son tại phố Lý Nam Đế, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội để đưa cho ông 3 triệu USD, khoảng 65 tỷ. Ông Lê Nam Trà 2,5 nhận hối lộ triệu USD, Cao Duy Hải 500.000 USD, Trương Minh Tuấn 200.000 USD. Các bị cáo nêu trên nhận thức được hành vi sai phạm, biết rõ việc nhận tiền trên của Phạm Nhật Vũ là do đã chỉ đạo, quyết định việc MobiFone mua cổ phần của AVG, nên số tiền nhận được là từ việc mua bán AVG.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết đã thu nộp vào tài khoản tạm giữ tổng số tiền hơn 68 tỷ đồng do các bị can và gia đình giao nộp. Trong đó, gia đình ông Lê Nam Trà nộp hơn 54 tỷ đồng tiền khắc phục hậu quả, gia đình ông Cao Duy Hải nộp hơn 11 tỷ đồng, gia đình ông Trương Minh Tuấn nộp 2 tỷ đồng. Riêng nhà của ông Son tại ngõ 36C1 Lý Nam Đế và nhà của ông Tuấn tại phường Ô Chợ Dừa (quận Đống Đa, Hà Nội) hiện cũng đã bị kê biên tài sản. Tài khoản của Nguyễn Bắc Son với số dư gần 592 triệu đồng, tài khoản cá nhân của ông Tuấn có số dư hơn 2,1 tỷ đồng cũng bị cơ quan chức năng phong toả.
