Tiêu chuẩn chung
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 214-QĐ/TW về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý; thay thế Quy định 90-QĐ/TW ngày 04/8/2017.
Quy định gồm 5 nhóm tiêu chuẩn chung, 19 nhóm tiêu chuẩn tương ứng với các chức danh, nhóm chức danh cụ thể và một số trường hợp đặc thù áp dụng tiêu chuẩn chức danh khi bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử.
Được biết, Quy định số 214-QĐ/TW bao gồm 2 nhóm khung tiêu chí đánh giá cán bộ diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Đó là nhóm tiêu chí về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống; tác phong, lề lối làm việc; ý thức tổ chức kỷ luật và nhóm tiêu chí về kết quả thực hiện chức, trách nhiệm vụ được giao.
Cụ thể, về trình độ, các cán bộ này phải tốt nghiệp đại học trở lên, lý luận chính trị cử nhân hoặc cao cấp; quản lý nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp hoặc tương đương; trình độ ngoại ngữ, tin học phù hợp.
Về sức khỏe, độ tuổi và kinh nghiệm, quy định mới của Bộ Chính trị nêu rõ: các cán bộ phải đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ; bảo đảm tuổi bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử theo quy định của Đảng.
Ngoài ra, cần phải kinh qua và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của chức danh lãnh đạo, quản lý chủ chốt cấp dưới trực tiếp; có nhiều kinh nghiệm thực tiễn.
Về chính trị tư tưởng, phải tuyệt đối trung thành với lợi ích của Đảng, quốc gia - dân tộc và nhân dân; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối đổi mới của Đảng.
Về đạo đức, lối sống, phải mẫu mực về phẩm chất đạo đức; không tham vọng quyền lực; tuyệt đối không trục lợi và cũng không để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi.
Về năng lực, uy tín, phải có quan điểm khách quan, toàn diện, biện chứng, lịch sử cụ thể, có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược; có thành tích nổi trội, có kết quả và “sản phẩm” cụ thể góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị; được cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân tin tưởng, tín nhiệm cao.
Quy định mới nêu rõ việc các chức danh Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội đều có tiêu chuẩn chung là phải bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có uy tín cao trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân.
Tiêu chuẩn chức danh Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội
Theo Quy định số 214-QĐ/TW, Tổng Bí thư là người tiêu biểu nhất về đạo đức, trí tuệ của toàn Đảng; “Có bản lĩnh chính trị, tư duy nhạy bén, năng lực nghiên cứu, phát hiện, đề xuất, và quyết đoán; bình tĩnh, sáng suốt trước vấn đề khó liên quan đến vận mệnh của Đảng, quốc gia, dân tộc”. Quy định mới nêu Tổng Bí thư phải “có năng lực chỉ đạo chuẩn bị, xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đặc biệt là người kế nhiệm, cán bộ chủ chốt”.
Cũng theo quy định mới, Tổng bí thư phải là người “đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên; trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định”. Ở nội dung này, các chức danh Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội cũng được điều chỉnh tương tự.
Chức danh Tổng bí thư tiếp tục được quy định là “trung tâm đoàn kết, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị...”. Ngoài ra, các chức danh Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội được điều chỉnh từ “hạt nhân đoàn kết” trong Trung ương, Bộ Chính trị và trong toàn Đảng, thành “trung tâm đoàn kết”.
Chủ tịch nước cần có năng lực nổi trội, toàn diện trên các mặt công tác, nhất là lĩnh vực đối nội, đối ngoại, an ninh, quốc phòng; hiểu biết sâu, rộng về công tác tư pháp. Là trung tâm đoàn kết các lực lượng xã hội và các cộng đồng dân tộc trong, ngoài nước. Chủ tịch nước phải quyết liệt trong lãnh đạo, điều hành theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân công.
Thủ tướng cần có năng lực nổi trội toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là trong hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; tư duy nhạy bén, năng động, quyết đoán, quyết liệt, quyết định kịp thời những vấn đề khó, phức tạp liên quan đến lĩnh vực hành pháp.
Người đứng đầu Chính phủ tướng phải là người hiểu biết sâu, rộng nền hành chính quốc gia, kinh tế - xã hội đất nước; kinh tế, chính trị thế giới và hội nhập quốc tế. Có năng lực toàn diện về tổ chức, quản lý, chỉ đạo, điều hành cơ quan hành chính nhà nước và hệ thống chính trị.
Thủ tướng cũng cần có năng lực cụ thể hoá và tổ chức thực hiện hiệu quả đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
Chủ tịch Quốc hội là người cần quyết liệt trong lãnh đạo, có năng lực nổi trội, toàn diện trong các lĩnh vực công tác, nhất là trong việc hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và trong việc chỉ đạo thể chế hoá đường lối, chủ trương, nghị quyết của Đảng về xây dựng pháp luật, giám sát thực thi pháp luật và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.
Quy định mới nêu Chủ tịch Quốc hội phải “hiểu biết sâu sắc hệ thống pháp luật của Việt Nam, pháp luật và thông lệ quốc tế”. Đồng thời, có năng lực điều hành chất lượng, hiệu quả các phiên họp Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Một số trường hợp đặc thù áp dụng tiêu chuẩn chức danh khi bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử
Ngoài quy định tiêu chuẩn đối với các chức danh của cán bộ thuộc diện Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý, Quy định số 214-QĐ/TW còn nêu rõ một số trường hợp đặc thù áp dụng tiêu chuẩn chức danh khi bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử.
Theo đó, cán bộ được điều động, luân chuyển từ nơi khác đến không nhất thiết phải bảo đảm tiêu chuẩn “đã kinh qua chức danh lãnh đạo, quản lý chủ chốt cấp dưới trực tiếp”.
Cán bộ được bổ nhiệm giữ chức vụ tương đương hoặc kiêm nhiệm thêm chức vụ khác thì không nhất thiết phải bảo đảm đầy đủ tiêu chuẩn chức danh tương đương hoặc tiêu chuẩn chức vụ kiêm nhiệm.
Ngoài ra, cán bộ đang công tác trong lực lượng vũ trang, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước khi bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử không nhất thiết phải bảo đảm tiêu chuẩn “quản lý Nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp”.
Khi xem xét, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử chức danh mới chưa có trong quy định này thì áp dụng tiêu chuẩn chung và vận dụng tiêu chuẩn chức danh tương đương có vị trí, tính chất tương đồng.
