Một trong những nhà virus học hàng đầu ở Nga, giám đốc Phòng thí nghiệm Sinh thái Vi sinh vật của Trường Y Sinh học DVFU, giáo sư Mikhail Schelkanov, nói về điều này, cũng như về khả năng lây lan COVID-19 ở Nga, và khả năng lây nhiễm từ vật nuôi.
Sputnik: Các thử nghiệm đầu tiên về vắc-xin coronavirus đã bắt đầu. Làm thế nào để ông đánh giá triển vọng cho việc này?
Cho đến nay, mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp. Tôi nghĩ vào mùa hè, vắc-xin sẽ có ở Nga. Tôi vẫn hy vọng nó sẽ không cần đến để sử dụng rộng rãi. Tốt nhất - vắc-xin vẫn là một trong những lựa chọn dự phòng. Một giải pháp trung gian- chỉ những người có nguy cơ sẽ được tiêm phòng - người già, người mắc bệnh tiểu đường, thừa cân, tim mạch, đây là những nhóm nguy cơ tiêu chuẩn với bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính. Trong trường hợp xấu nhất, vắc-xin sẽ phải được sử dụng như một thành phần của vắc-xin phòng cúm theo mùa. Nhưng tôi không nghĩ rằng sẽ cần đến điều này, tôi vẫn hy vọng về điều tốt nhất.
Những người tiêm vắc-xin phòng chống coronavirus nhận được sự miễn dịch, nhưng chỉ có thử nghiệm mới cho chúng ta cơ hội xác lập sự ổn định của thuốc.
Sputnik: Liệu nhân loại có thể thích nghi với chủng coronavirus mới hay không, thưa ông?
Con người không thể, nhưng virus có thể. Bất kỳ ký sinh trùng nào đều không có lợi lộc gì khi giết chết vật chủ của mình. Nếu virus quá độc, thì điều này không tốt cho bản thân nó. Sớm hay muộn, các biến thể như vậy được lựa chọn trong quần thể vi rút, sẽ gây ra các bệnh ngày càng nhẹ. Virus dễ thích nghi hơn nhiều, vì nó thay đổi nhanh. Nói chung, virus không tồn tại như một tùy chọn duy nhất, mà là như một loại đám mây. Trong số này, những virus có lợi thế sẽ được chọn lựa, đó là loại độc lực yếu đối với vật chủ. Nghĩa là chúng ta không thích nghi với virus, nhưng chúng sẽ thích nghi với con người, và điều này là bình thường.
Sputnik: Ông đã nói rằng chủng coronavirus này không thể có nguồn gốc nhân tạo. Hay có thể là một virus đột biến tự nhiên đã được đưa đến Trung Quốc, như một số phương tiện truyền thông viết?
Virus này có nguồn gốc tự nhiên, và giống như tất cả các virus tự nhiên khác, chúng có thể lưu hành trong quần thể thiên nhiên (trong trường hợp này là dơi) mà không cần đến sự can thiệp của con người. Chuyển đổi giữa các chủng virus có thể xảy ra khi con người tăng cường sự tương tác, ví dụ như săn lùng một số lượng lớn động vật hoang dã để bán ở các thị trường phía đông. Đây là những gì đã xảy ra với SARS-CoV, virus Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS-CoV) và những gì đã xảy ra ở Vũ Hán với SARS-CoV-2, đang lây nhiễm hiện nay. Nhiều khả năng, từ những gì chúng ta biết, sự chuyển đổi này đã diễn ra ở đó. Nhưng tôi nhấn mạnh một lần nữa: đây là một quá trình bình thường.
Nhân loại chưa từng đánh bại được một bệnh nhiễm trùng nguồn gốc tự nhiên nào và coronavirus ở đây không phải là căn bệnh đầu tiên. Do đó, liên quan đến virus nguồn gốc tự nhiên, chỉ có thể có một nguyên tắc - theo dõi thường xuyên liên tục, để bằng cách quan sát sự tăng cường lưu chuyển virus, các nhà khoa học có thể đưa ra các giả định dựa trên cơ sở khoa học.
Sputnik: Thưa ông, có bằng chứng nào về tính chọn lọc chủng tộc và di truyền của coronavirus không?
Không. Không có bằng chứng khoa học nào cho thấy yếu tố chủng tộc có thể tăng cường hoặc làm suy yếu ảnh hưởng của virus. Trong trường hợp tuổi tác thì có. Được biết, trẻ em dưới 12 tuổi - điều này là hợp lý về mặt thống kê và chúng tôi biết cơ chế phân tử của điều này - ít bị nhiễm bệnh hơn và ở dạng nhẹ hơn. Nhưng điều này không có nghĩa là trẻ em được loại khỏi nhóm rủi ro. Cùng với tuổi tác, người ta rơi vào các nhóm nguy cơ khác - thừa cân, tim mạch, vân vân. Nhưng những người độ tuổi trung niên không có nghĩa là được bảo vệ chỉ vì tuổi tác của họ.
Sputnik: Vật nuôi có thể bị nhiễm bệnh không, thưa ông?
Nhiều động vật có vú có thể bị nhiễm bệnh. Nhưng chúng tôi không biết chúng bị nặng đến mức nào và nhiễm bao nhiêu virus. Rất hiếm khi dơi ở Trung Quốc lây nhiễm trực tiếp sang con người. Thông thường, đầu tiên chúng nhiễm vào các vật chủ trung gian. Trong trường hợp SARS năm 2002, đó là những con cầy hương Himalaya, hay được sử dụng làm thực phẩm ở Đông Á. Hội chứng hô hấp Trung Đông, đó là những con lạc đà tự nhiễm bệnh và sau đó nhiễm sang người. Với chủng coronavirus mới, chúng ta vẫn chưa biết một cách đầy đủ về vật chủ trung gian, nhưng, có lẽ, đó có thể là tê tê - động vật được sử dụng tích cực trong ẩm thực phương Đông và đông y.
Có khả năng lây nhiễm cho các động vật có vú cỡ nhỏ, như chó và mèo, nhưng điều này không có nghĩa là chúng có thể lây nhiễm sang cho con người.
Sputnik: Dự báo của ông về sự kết thúc đại dịch thế nào?
Đại dịch sẽ kết thúc khi nó chấm dứt ở Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu, bởi vì chúng lây lan mạnh tại đó. Đây sẽ là một quyết định có chủ ý của WHO, thiên về chính trị, giống như quyết định tuyên bố bắt đầu đại dịch.
Đối với Hoa Kỳ và Tây Âu - đánh giá bằng hành động của họ, không thể so sánh được với các động thái phối hợp rõ ràng của Trung Quốc, có thể xảy ra bất cứ điều gì. Chính ngọn lửa này có thể dễ dàng lan rộng, và lan sang các nước láng giềng.
