Theo dự báo của ADB, nếu khống chế được đại dịch trong nửa đầu năm 2020 và phục hồi trở lại với mức tăng trưởng 6,8% trong năm 2021, nền tảng kinh tế vẫn được duy trì, đồng thời, Việt Nam cũng được hưởng lợi khi Trung Quốc khống chế thành công đại dịch do coronavirus gây nên, phục hồi tăng trưởng, khôi phục chuỗi cung ứng toàn cầu.
ADB: Việt Nam là nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á
Ngày 3 tháng 4, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) công bố báo cáo “Triển vọng phát triển châu Á – ADO 2020” với nhiều đánh giá khách quan về tác động tiêu cực khó tránh khỏi từ ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 đến nền kinh tế toàn cầu nói chung và tình hình phát triển kinh doanh, sản xuất, hoạt động xuất khẩu, đời sống của Việt Nam nói riêng. Trong công bố mới nhất của mình, ADB dự báo mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm nay dự tính giảm mạnh 2 điểm phần trăm xuống còn 4,8%.
Thặng dư cán cân vãng lai tuy tăng trong năm 2019 nhưng sẽ giảm mạnh trong năm 2020. Mặc dù nền kinh tế sẽ giảm tốc và chịu các tác động của đại dịch Covid-19, song Việt Nam vẫn được dự báo là một trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong khu vực.
Theo ADB, sự bùng phát và diễn biến nghiêm trọng của dịch covid19 tại các quốc gia vốn là đối tác thương mại và đầu tư chính của Việt Nam đã gây ra sự sụt giảm mạnh về cầu.
“Cho dù các hoạt động kinh tế suy giảm và các rủi ro do dịch Covid-19 vẫn còn, Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất khu vực châu Á”, ông Eric Eric Sidgwick, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam khẳng định.
Theo số liệu phân tích và đánh giá của các chuyên gia ADB, cũng gần tương đương số liệu mà Tổng Cục Thống kê công bố hôm 27.3, tốc độ tăng trưởng kinh tế trong quý I giảm xuống mức 3,8% so với mức 6,8% cùng kỳ năm 2019.
Trên thực tế, những quyết sách, biện pháp nhằm ngăn chặn sự lây lan dịch bệnh coronavirus bao gồm việc hạn chế đi lại đã khiến cho tiêu dùng nội địa sụt giảm. Bên cạnh đó, dù có những khó khăn trong thời gian đầu ngành công nghiệp chế biến chế tạo vẫn duy trì được sản xuất, chủ yếu dựa vào nguyên vật tồn kho, tuy nhiên nguồn nay cũng đang giảm dần.
Đồng thời, sản xuất nông nghiệp của Việt Nam cũng bị đình trị, do nhu cầu tiêu thụ nông sản xuất khẩu giảm và ảnh hưởng nghiêm trọng của hiện tượng xâm nhập mặn ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long.
Về tăng trưởng dịch vụ, ADB cũng cho rằng, đây là khu vực chịu tác động nặng nề nhất của đại dịch Covid-19, giảm xuống còn 3,2% trong Quý I so với mức 6,5% của năm 2019 vừa qua.
Lạm phát trong tháng 3 của Việt Nam giảm 0,7% so với tháng 2 vừa qua. Tuy nhiên, xét bình quân, lạm phát bình quân trong Quý I đã tăng lên 5,6% mức cao nhất của cùng kỳ trong suốt giai đoạn 2016-2020. Lý giải nguyên nhân lạm phát gia tăng là do giá dịch vụ y tế và giá thịt lợn đều tăng. Trong đó, giá thịt lợn tăng cũng kéo theo việc tăng giá các loại thịt thay thế. Theo dự báo của ADB, cả năm 2020, lạm phát bình quân dự kiến sẽ ở mức 3,3% và tiếp tục tăng lên 3,5% trong năm 2021.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia dự báo của ADB, nếu đại dịch trở nên tồi tệ hơn dự báo như hiện nay, đặc biệt là nếu giá thịt lợn vẫn tiếp tục tăng cao thì áp lực lạm phát sẽ gia tăng.
Bên cạnh đó, theo ADB, hoạt động sản xuất kinh doanh đình trệ đã làm nhu cầu tín dụng suy yếu đáng kể. Vào cuối tháng Hai, tăng trưởng tín dụng ước tăng 0,1% so với cuối năm 2019, mức thấp nhất trong cùng kỳ của 6 năm qua.
Đầu tuần này, Ngân hàng Thế giới (WB) đã dự báo trong kịch bản cơ sở, kinh tế Việt Nam sẽ hồi phục từ giữa quý III, giúp tăng trưởng cả năm 2020 đạt 4,9%. Còn trong kịch bản xấu hơn, nếu đại dịch kéo dài đến cuối năm, GDP có thể chỉ tăng 1,5%.
Ngày 27.3, Tổng cục Thống kê công bố số liệu kinh tế xã hội trong 3 tháng đầu năm 2019. Theo đó, GDP quý I/2019 ước tính tăng 3,82% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ này giảm mạnh so với cùng kỳ và thấp nhất 15 năm gần đây.
Nền tảng kinh tế Việt Nam được duy trì, hưởng lợi từ phục hồi tăng trưởng của Trung Quốc
ADB cũng cho hay, để hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng từ dịch bệnh Covid-19, ngày 4.3 vừa qua, Chính phủ đã công bố gói hỗ trợ trị giá khoảng 10,8 tỷ USD để cơ cấu lại thời hạn trả nợ miễn, giảm lãi suất và phí.
Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam cũng đưa ra hai gói hỗ trợ ngân sách trị giá 1,3 tỷ USD bao gồm giảm các loại thuế, phí cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng đồng thời cũng giãn thời hạn nộp thu và dự tính các hỗ trợ về mặt ngân sách của Chính phủ sẽ còn tăng lên.
Ngân hàng Nhà nước cũng cắt giảm các lãi suất chính sách từ 0,5%-1%, hạ trần lãi suất tiền gửi bằng VND với các kỳ hạn dưới 6 tháng và hạ trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với những lĩnh vực ưu tiên.
Theo chuyên gia của ADB, mục tiêu bội chi ngân sách 3,4% GDP cho năm 2020 có thể sẽ khó đạt, khi doanh thu thuế từ các khoản thu nhập và thu từ xuất khẩu của Việt Nam đều giảm, trong khi đó, chi tiêu cho y tế, các quỹ hỗ trợ người lao động đều tăng, đặc biệt là cùng với gói hỗ trợ tài khóa mới công bố gần đây.
“Thâm hụt ngân sách dự báo sẽ tăng lên tương đương 4,2% GDP vào năm 2020 trước khi có sự cải thiện ở mức 3,5% GDP vào năm 2021”, báo cáo của ADB cho biết.
Tuy nhiên, lạc quan hơn, các chuyên gia của ADB cũng nhấn mạnh, nền tảng kinh tế Việt Nam vẫn được duy trì. Theo nhận định của Ngân hàng châu Á, nếu đại dịch được khống chế trong nửa đầu năm 2020, nền kinh tế sẽ phục hồi trở lại với mức tăng trưởng 6,8% trong năm 2021 và nền kinh tế sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong trung hạn và dài hạn.
Theo báo cáo của ADB, các động lực của tăng trưởng kinh tế - tầng lớp trung lưu ngày càng tăng và khu vực kinh tế tư nhân năng động - hiện vẫn đang phát triển mạnh mẽ. Môi trường kinh doanh trong nước vẫn tiếp tục được cải thiện. Chi tiêu công ứng phó với ảnh hưởng của dịch bệnh tăng mạnh trong hai tháng đầu năm 2020, có khả năng tiếp tục gia tăng.
“Số lượng lớn các hiệp định thương mại song phương và đa phương mà Việt Nam tham gia, hứa hẹn tăng khả năng tiếp cận thị trường, sẽ giúp nền kinh tế tăng tốc trở lại”, chuyên gia của ADB cho biết.
Đồng thời, Việt Nam cũng hưởng lợi từ việc Trung Quốc khống chế được dịch Covid-19 và việc phục hồi tăng trưởng trở lại của Trung Quốc sẽ góp phần khôi phục lại chuỗi giá trị toàn cầu, tạo bước hỗ trợ không nhỏ đối với nền kinh tế Việt Nam vốn đã có sự phụ thuộc rất lớn vào kinh tế Trung Quốc.
Đồng thời, ADB cũng cho rằng, Việt Nam cần cải thiện thêm chính sách để hỗ trợ hệ thống đổi mới sáng tạo.
“Một hành lang pháp lý thuận lợi, cho phép ươm tạo, nuôi dưỡng việc áp dụng fintech sẽ giúp Việt Nam phát triển các dịch vụ tài chính theo cả chiều sâu và chiều rộng”, ADB nhận định.
