Quan hệ Hoa Kỳ-Iran: Đòi hỏi của Washington phi lý như thế nào?
«Thật vô lý khi lặp lại đòi hỏi buộc Iran trở lại tuân thủ đầy đủ giao kèo, trong khi chính phía Mỹ lại rút khỏi thỏa thuận và hoàn toàn vi phạm các điều khoản hoặc tiếp tục không thực hiện cam kết nghĩa vụ của mình», - đại diện thường trực của Iran phát biểu qua liên kết video trong hội nghị giải trừ quân bị ở Geneva.
Ông nói thêm rằng trách nhiệm trở lại giao kèo, tái khởi động thoả thuận và bồi thường thiệt hại thuộc về «bên có lỗi», bên này cũng phải chứng tỏ rằng sau đây sẽ không đi chệch khỏi các điều khoản thỏa thuận nữa.
Trước đó, Hoa Kỳ tuyên bố quan tâm đến cuộc đàm phán với Iran dưới sự bảo trợ của EU và sự tham gia của «bộ sáu» trung gian quốc tế, trong đó có Matxcơva và Bắc Kinh. Đáp lại tuyên bố của Washington, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif một lần nữa kêu gọi Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh trừng phạt chống Tehran.
Vấn đề hạt nhân của Iran
Kế hoạch hành động chung toàn diện, do «bộ sáu» trung gian quốc tế (Anh, Đức, Trung Quốc, Nga, Hoa Kỳ, Pháp) và Iran ký kết, quy định dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đổi lấy việc hạn chế chương trình hạt nhân của Iran như là sự bảo đảm để Tehran không sản xuất vũ khí hạt nhân, không kéo dài hiệu lực đến 3 năm: vào tháng 5 năm 2018, Hoa Kỳ tuyên bố đơn phương rút khỏi Kế hoạch này và tái áp đặt lệnh trừng phạt cứng rắn chống Tehran.
Vào năm 2019, đúng một năm sau khi Hoa Kỳ rút khỏi thỏa thuận, Iran tuyên bố cắt giảm dần theo từng giai đoạn những nghĩa vụ của mình theo giao kèo, từ bỏ các hạn chế về nghiên cứu hạt nhân, máy ly tâm và mức độ làm giàu uranium. Đến cuối năm 2020, Iran bắt đầu thực thi đạo luật cho triển khai làm giàu uranium ở mức độ cao (từ 20% trở lên), sử dụng các máy ly tâm có công suất mạnh vượt quá quy định của thỏa thuận, và từ chối các cuộc kiểm tra mở rộng của thanh sát viên IAEA nếu như Tehran không được tự do buôn bán dầu mỏ và thực hiện giao dịch tài chính.
