Tuy nhiên, về tầm cỡ chắc không một cuốn sách nào có thể sánh được với tác phẩm vừa xuất bản tại Matxcơva, được giới thiệu trong nghi lễ do Đại sứ quán nước CHXHCN Việt Nam tại LB Nga tổ chức ngày 5 tháng 3 năm 2021 tại thủ đô Nga.
Cuốn sách này hoàn toàn xứng đáng được mệnh danh chính xác là pho bách khoa thư về tình hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Liên Xô tiếp đó là LB Nga. Với trọng lượng bề thế hơn 5 kg, cuốn sách đồ sộ dầy hơn 600 trang, chứa 700 bức ảnh và tài liệu lưu trữ, mà nhiều ảnh và tư liệu quý được đưa vào lưu hành khoa học lần đầu tiên.
Tác giả cuốn sách là ông Ngô Đức Mạnh, TS Luật học, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CHXHCN Việt Nam tại Liên bang Nga.
Trả lời phỏng vấn của Sputnik trước khi đăng đàn bắt đầu thuyết trình, ông nói:
«Từ lâu, tôi đã có tâm nguyện dành cho bạn đọc thế hệ hiện tại và tương lai một công trình tổng hợp tái hiện lại con đường phát triển vẻ vang của quan hệ giữa Việt Nam và Liên Xô, và sau đó là Nga. Cơ duyên tuyệt vời dành cho công việc này đã xuất hiện khi tôi được bổ nhiệm thi hành trọng trách Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước CHXHCN Việt Nam tại Liên bang Nga và trong thời gian nhiệm kỳ có mốc kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao của hai nước chúng ta. Tôi thấy cần phải có cuốn sách mà quy mô hoàn toàn tương ứng với quá trình lịch sử và thời đương đại của hai đất nước chúng ta, sẽ trở thành nguồn thông tin-tư liệu dồi dào trao tặng cho độc giả trong nhiều năm tới. Hy vọng là tôi đã làm được như vậy. Tôi cố gắng phản ánh trong cuốn sách này tất cả những tình cảm chân thành thân thiết mà nhân dân chúng ta dành cho nhau, sự kính trọng sâu sắc đối với nhiều thế hệ lãnh đạo và cư dân tiêu biểu của hai nước, những người đã xây đắp và dẫn dắt thành công hành trình quốc gia của chúng ta trên con đường hữu nghị và hợp tác. Tôi đã làm việc để viết và biên soạn cuốn sách này trong suốt hai năm ròng. Có thể nói là quên nghỉ ngơi và không ngủ. Nhiệm vụ lớn về khai thác, tuyển chọn ảnh minh hoạ cho cuốn sách đã được hoàn tất với sự hỗ trợ đắc lực của TASS, Sputnik, Thông tấn xã Việt Nam, các cơ quan lưu trữ của hai nước, cũng như những người bạn Việt Nam và Nga rất nhiệt tình.
Viết là để tận hưởng cuộc sống một lần nữa. Tôi rất hạnh phúc vì trong những tháng năm tuổi trẻ, tôi đã có cơ may học tập nghiên cứu tại Khoa Luật của Đại học Tổng hợp Quốc gia Matxcơva. Trong quá trình làm việc với cuốn sách này, tôi như được trở về thời thanh xuân tươi sáng đó, được hoà mình góp phần vào quá trình phát triển tiến bộ của đất nước chúng ta như khi tôi công tác tại Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam và khi đảm trách cương vị hiện tại của một Đại sứ».
Tại lễ giới thiệu cuốn sách đặc biệt diễn ra trong Trung tâm Văn hóa thuộc Bộ Ngoại giao Nga ở Matxcơva quy tụ các đại diện Hội đồng Liên bang và Duma Quốc gia Nga, các thành viên nhóm nghị sĩ hữu nghị của Việt Nam và Nga, các quan chức trọng trách của Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Nga, đại diện một số Bộ ngành, cơ quan chính quyền nhiều vùng của Nga, cùng các vị lãnh đạo hàng loạt tổ chức xã hội, các chuyên gia hàng đầu của nước Nga về Việt Nam.
Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, ông Vladimir Buyanov, người từng làm việc trên công trình xây dựng nhà máy điện Phả Lại vào những năm 1980 và hiện là Chủ tịch Hội Hữu nghị Nga-Việt nêu nhận xét:
«Cuốn sách thu hút sự chú ý vì một số lý do. Sách nói về lịch sử mối quan hệ đang phát triển thành công giữa các nước chúng ta. Đây là cuốn sách song ngữ, được viết bằng hai thứ tiếng Nga và tiếng Việt, với tập hợp minh họa phong phú, mà theo nhãn quan của tôi, chính là nguyên nhân đã làm tăng sức hấp dẫn của cuốn sách đối với giới trẻ ở cả hai nước. Cuốn sách tái hiện bức tranh toàn cảnh về quan hệ của chúng ta trong 70 năm qua, và trên thực tế, trong khoảng thời gian dài hơn nữa, kể từ năm 1923, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh lần đầu tiên đến nước Nga Xô-viết».
Phát biểu cảm tưởng trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, ông Nikolai Kolesnik, một trong những chuyên gia tên lửa Liên Xô đầu tiên đến Việt Nam vào năm 1965, hiện là Chủ tịch Hiệp hội Cựu chiến binh Nga trong Chiến tranh Việt Nam, đã dành ý kiến đánh giá cuốn sách mới. Ông nhắc đi nhắc lại rằng: «Thật tuyệt vời là bây giờ chúng ta có cuốn sách như vậy».
«Công việc to lớn mà Đại sứ Ngô Đức Mạnh hoàn thành đã là minh chứng mới mẻ sinh động cho thấy tính hiệu quả của quan hệ giữa hai Nhà nước chúng ta, cho thấy tác dụng từ sự giúp đỡ về quân sự mà Matxcova dành cho Việt Nam, vinh danh công lao của hàng nghìn chuyên gia quân sự Xô-viết phục vụ tại Việt Nam trong thời kỳ quân dân Việt Nam chiến đấu vì độc lập tự do thống nhất Tổ quốc».
Một thành viên tham dự lễ giới thiệu sách là ông Alexei Vasiliev, những năm 1967-1969 từng là phóng viên của tờ báo trung ương Liên Xô «Pravda» tại Hà Nội, hiện là Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Nga. Trả lời phỏng vấn của Sputnik, Viện sĩ Alexei Vasiliev lưu ý:
«Tôi vui mừng vì hai quốc gia chúng ta có bang giao gần gũi, mật thiết và tốt đẹp. Mối liên hệ đó cần được phát triển, sâu sắc và đa dạng hóa. Cuốn sách được giới thiệu hôm nay có tính thời sự rất cao, cực kỳ phù hợp. Cá nhân tôi đặc biệt thú vị hài lòng vì cuốn sách của Đại sứ Việt Nam ra mắt trùng với dịp phát hành cuốn sách của tôi, có tiêu đề là «Chiến tranh Việt Nam: Tại sao người Mỹ thất bại». Trong cuốn sách đó bao gồm những hồi ức của tôi, những suy ngẫm của tôi trong quá khứ và hiện tại về những trang sử vẻ vang của Việt Nam và mối quan hệ tương hỗ của hai nước chúng ta».
Cuốn sách «70 năm chặng đường vẻ vang của quan hệ Việt – Nga» thực sự là kho tàng tư liệu phong phú chưa từng thấy về lịch trình giao lưu giữa hai nước chúng ta, là bộ bách khoa thư đầy đủ hoàn chỉnh nhất về sự phát triển của mối quan hệ này. Điều có ý nghĩa biểu tượng quan trọng là Việt Nam là đất nước duy nhất ở Đông Nam Á mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tới thăm 5 lần, - những người Nga tham dự buổi thuyết trình ghi nhận khi chúc mừng Đại sứ Ngô Đức Mạnh hoàn thành công việc to lớn đáng quý.
Trên các trang của cuốn sách đặc biệt này có văn bản đề ngày 16 tháng 6 năm 1923, cho phép Chủ tịch Hồ Chí Minh khi ấy có bí danh là Chen Vang được quyền nhập cảnh vào nước Nga Xô-viết, một giấy chứng nhận từ tháng 12 năm 1923 ghi rằng đồng chí Nguyễn Ái Quốc là cán bộ Cục Phương Đông của Quốc tế Cộng sản, rồi tấm thẻ ra vào để tham dự cuộc tuần hành ngày 1 tháng 5 năm 1924 trên Quảng trường Đỏ ở Matxcơva, một bức điện chúc mừng của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi nhà lãnh đạo Liên Xô Stalin nhân kỷ niệm một năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Liên bang Xô-viết và Việt Nam.
Ba phần lớn nhất của cuốn sách tái hiện quan hệ Việt-Xô giai đoạn 1950-1990, quan hệ Việt-Nga giai đoạn 1991-2011 và từ năm 2012 cho đến nay. Tác giả mô tả chi tiết những thành công và vấn đề tồn tại của bang giao tương hỗ trong những thập kỷ này, dẫn ra những điển hình hùng hồn về mối quan tâm chung của cả hai quốc gia trong mục đích phát triển quan hệ đối tác.
«Cuốn sách là phần đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển và củng cố quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa các nước và các dân tộc chúng ta. Chúng tôi trân trọng đánh giá cao thành quả công việc của Ngài Đại sứ», - ông Gennady Bezdetko, Phó Giám đốc Vụ Châu Á III của Bộ Ngoại giao LB Nga nhấn mạnh tại lễ giới thiệu sách.
