Việt Nam sắp bước vào giai đoạn ô tô hóa
Mới đây, ông Yann Maublanc - Công ty tư vấn Espelia (Pháp), cho biết, giai đoạn từ 2005-2015 tại vùng Île-de-France (vùng thủ đô của Pháp) có mật độ dân cư đông, lượng phát thải khí NOX (oxit nitơ) giảm 37%, riêng phát thải từ giao thông là 32%. Bên cạnh đó, lượng bụi mịn gây tử vong với 50.000 ca/năm tại đây, cũng giảm tới 36%.
Các kết quả có được, không phải do giảm lượng xe lưu thông trên đường, mà đến từ việc tăng số lượng xe sử dụng động cơ mới, xe điện. Điều đó có nghĩa là lượng khói bụi thải ra không phụ thuộc vào số lượng xe lưu thông, mà yếu tố quan trọng là xe gì, hãng nào?
Điều này đặt ra một câu hỏi cho Việt Nam – nơi mà vấn đề môi trường, khí thải luôn bất cập qua từng năm. Tại các thành phố lớn giao thông luôn trong tình trạng đông đúc, ô nhiễm không khí nặng nề, lý do chính là bởi các phương tiện giao thông ngày càng gia tăng, gây ra. Có thể nói Việt Nam đang trên đường bước vào giai đoạn ô tô hóa, dấu hiệu bùng nổ trong thị trường ô tô.
Ô tô điện xanh, sạch giá "cao ngất trời"
Các chuyên gia khuyến cáo, nếu không giảm được số lượng xe thì cần có chính sách hạn chế sử dụng xe công nghệ cũ, khuyến khích xe công nghệ mới xanh và sạch. Thế nhưng, đa số người dân Việt vẫn quen với các phương tiện giao thông công nghệ cũ - các loại xe có phát thải khí độc hại lớn. Nguyên nhân chính là do những chiếc xe sử dụng công nghệ mới, hiện đại thường có giá rất cao tại Việt Nam.
Cụ thể, Mitsubishi Motors Việt Nam đã cho ra mắt xe Outlander Phev sử dụng hai động cơ điện và một động cơ xăng. Khi sạc đầy pin, chiếc xe có thể đi được 60 km, không sử dụng chút xăng nào. Nếu đi xa hơn, động cơ xăng sẽ hoạt động để sạc điện cho pin và hỗ trợ mỗi khi xe cần tăng tốc. Outlander Phev có mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình 1,9 l/100 km, lượng khí thải CO2 là 44 g/km, thấp hơn so với 173 g/km của xe chạy xăng thông thường.
Tuy được giới thiệu mẫu xe Outlander Phev từ năm 2017 nhưng đến nay vẫn không có doanh số. Nguyên nhân là do dòng xe này chỉ được ưu đãi về thuế Tiêu thụ đặc biệt bằng 70% so với xe chạy xăng dầu thông thường, vì vậy giá bán vẫn cao. Trong khi đó, muốn phát triển dòng xe này, đòi hỏi phải có hạ tầng là các trạm sạc điện, giống như dành cho dòng xe Ev (chạy điện).
Hay với 2 chiếc xe Toyota Corola Cross mới, động cơ 1.8L, một chiếc sử dụng công nghệ Hybrid, một chiếc sử dụng công nghệ động cơ đốt trong truyền thống. Trên đường nội đô, vào giờ cao điểm, xe Hybrid chỉ tiêu thụ 5,6 lít xăng/100km, giờ bình thường là 4,8 lít/100km, còn trên cao tốc là 4,6 lít/100km. Theo nghiên cứu, những chiếc xe sử dụng công nghệ Hybrid có tác động thân thiện với môi trường hơn xe thường rất nhiều. Nếu như với xe động cơ đốt trong truyền thống, các con số trên lần lượt là 11,2 lít, 10,3 lít và 5,7 lít/100km. Xe Hybrid có phát thải khí CO2 giảm được từ 18,5-57,4% so với xe động cơ đốt trong truyền thống.
Xe Hybrid, vốn có công nghệ cao và phức tạp nên giá cũng cao. Hiện một chiếc xe Hybrid bán tại Việt Nam có giá cao hơn xe động cơ đốt trong truyền thống cùng loại từ 100 triệu đồng trở lên. Thu nhập của người dân còn thấp, do đó ít người quan tâm đến xe Hybrid.
Tuy nhiên, tại Việt Nam xe Hybrid không nhận được ưu đãi nào so với xe động cơ đốt trong truyền thống. Các mức thuế suất thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng chịu như xe động cơ đốt trong truyền thống. Chính vì vậy, số xe ô tô Hybrid lưu hành tại Việt Nam đến nay vẫn rất ít. Thống kê của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy, năm 2010, có 289 xe nhập về theo đường chính ngạch; năm 2011 tăng lên 347 thì đến 2015 chỉ còn 131 xe; 2016 chỉ còn 84 và 2017 chỉ có hơn 20 xe.
Lâu nay, nhiều doanh nghiệp đã kiến nghị cần có chính sách ưu đãi, để khuyến khích người dân sử dụng xe xanh. Nếu thuế, phí giảm thì giá xe giảm, sẽ thêm nhiều người sử dụng, có lợi cho môi trường, nhưng không được chấp nhận. Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, Việt Nam nên áp thuế cao với các phương tiện phát thải nhiều khí gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời, khen thưởng cho khách hàng sử dụng các loại xe điện hóa. Ở góc độ kinh tế, hệ thống giao thông tốt, hạn chế ô nhiễm môi trường sẽ hấp dẫn các nhà đầu tư và cải thiện cuộc sống người dân.
