Trong khi đó “đối thủ tiềm tàng” (dễ hiểu là nước nào) đã sở hữu nhiều thiết bị hùng hậu tối tân chuyên dành cho “các vĩ độ cao”.
Bài viết của Sputnik phân tích chi tiết về đề tài này.
Bắc Cực - thách thức khắc nghiệt với bất kỳ quân đội nào
Thời tiết siêu lạnh (nhiệt độ không khí trung bình hàng năm là -250С), không khí rất ẩm (tới 98%) và gió mạnh làm tăng thêm băng giá. Băng trôi, những đống băng lởm chởm, “đêm vùng cực” kéo dài (đến 150 ngày liên tục chìm trong bóng tối), cơ sở hạ tầng hoàn toàn thiếu vắng. Tất cả những yếu tố này gây khó khăn phức tạp rất nhiều cho việc triển khai một nhóm quân lớn.
Trong những năm Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ đã không mấy chú ý đến khu vực này. Do đó, ngày nay Lầu Năm Góc chỉ có độc một chiếc tàu phá băng duy nhất có thể dùng được là Polar Star. Ngoài ra, người Mỹ hầu như không có căn cứ quân sự nào ở vùng Cực. Trên thực tế, không có thiết bị đủ khả năng vận chuyển hàng hóa và nhân sự trong những điều kiện khó khăn ở đó. Máy kéo-xe địa hình duy nhất thích hợp cho công việc này là loại xe bánh xích kép liên kết BV206 không lớn do Thụy Điển sản xuất. Tuy nhiên, như Hoa Kỳ đang có thì xe đã khá cũ, thuộc những phiên bản lứa đầu, đã từ lâu không đáp ứng được những yêu cầu hiện đại.
Get your shovels! #Arctic Response Company Group (ARCG) dig out their Light Over Snow Vehicles (LOSV) after a blizzard. They get by with a little help from the Bandvagn 206 (BV-206) to help move their sleds.#OpNUNALIVUT #NorthStrong #CAFStrong pic.twitter.com/5rjJyn5Icf
— JTF North / FOI Nord (@JTFN_FOIN) March 7, 2018
Lực lượng Lục quân Hoa Kỳ quyết định đổi mới các thiết bị Bắc Cực và công bố mở cuộc thi trong khuôn khổ chương trình CATV (“Xe địa hình dành cho vùng khí hậu lạnh”). Trong năm tài chính 2021 Lầu Năm Góc sẵn sàng chi 6,6 triệu USD cho khâu sáng chế, xây dựng và thử nghiệm. Các nguyên mẫu phải được trình trước ngày 14 tháng 6. Từ tháng 8 cho đến cuối tháng 12, dự kiến sẽ thử nghiệm tại thao trường ở Alaska. Người chiến thắng sẽ được xác định vào năm tài chính 2022. Có kế hoạch mua tổng cộng 273 xe loại này.
Bốn phương án
Như đang chờ đợi CATV sẽ gồm bốn phương án lựa chọn. Chiếc xe địa hình tổng cần chở được ít nhất 9 binh sĩ (không kể người lái) và có khả năng hoàn toàn độc lập trong 72 giờ. Phương án thứ hai là xe quân y, được thiết kế dành cho hai bác sĩ, hai thương binh “nằm" và bốn "bệnh nhẹ”. Phương án thứ ba là xe chỉ huy-liên lạc với đầy đủ phương tiện điều khiển và thông tin hiện đại. Phương án thứ tư thuần túy là xe vận tải để chuyên chở các thiết bị quân sự cỡ lớn trên quãng đường dài.
“Những cỗ xe này sẽ có thể giải quyết hàng loạt nhiệm vụ trong điều kiện nhiệt độ cực thấp và ở địa hình không thể dùng các loại xe cộ khác. Xe mới cần di chuyển được trên mặt băng, vượt chướng ngại nước, lên đồi xuống dốc dễ dàng, đơn giản về bảo trì và tiết kiệm nhiên liệu”, - như ông Tim Goddet phụ trách chương trình CATV của Lầu Năm Góc tuyên bố với báo chí.
Các thành viên tham gia thi dựa trên cơ sở những sáng chế tiền bối. Công ty Mỹ Oshkosh Defense và công ty Singapore ST Engineering chọn cơ sở là xe máy kéo xích kép liên kết Bronco 3. Loại xe này đã phục vụ trong phiên chế quân đội Anh hơn 20 năm, tham gia hoạt động chiến sự ở Afghanistan. Xe có lớp giáp chống đạn, tháp pháo với súng máy, đáy hình chữ V, giúp giảm nhẹ sát thương khi bị vướng mìn. Xe địa hình nổi có thể lội nước với tốc độ khi “bơi” là 5 km/giờ.
Công ty Anh BAE Systems sẽ đề xuất mẫu xe mới dựa trên cơ sở xe kéo xích kép Beowulf, phần nhiều tương tự như Bronco 3 và BV206, nhưng với sức chở cao hơn.
Liệu có bao giờ đuổi kịp Nga?
Trong bản “Chiến lược Bắc Cực” đăng tải một tháng trước, Washington tuyên bố mong muốn đẩy bật Matxcơva (và cả Bắc Kinh nữa, đang bộc lộ tham vọng "vùng Cực" rất rõ) ra khỏi trong khu vực này. Tất nhiên, đáng gờm nhất là Nga và dễ hiểu tại sao. Nga sở hữu hạm đội tàu phá băng lớn nhất thế giới (hơn 40 tàu), một mạng lưới các căn cứ quân sự đã được hồi sinh ở các vĩ độ bắc. Và đừng quên là Nga có kho vũ khí trang bị quân sự phong phú để hành động trong điều kiện thời tiết siêu lạnh.
Đó là hệ thống phòng không quân sự “Tor-M2DT” và “Pantsir-SA”, được lắp trên cơ sở xe địa hình-lội nước xích kép liên kết DT-30 "Vityaz", bất chấp mọi băng giá khắc nghiệt nhất (lên đến -550С), không ngán hố băng hay tảng băng. Có biến thể "Bắc Cực" sửa đổi đặc biệt của hệ thống tên lửa phòng không S-400. Có cả xe tăng T-80BVM được nâng cấp với động cơ tuabin khí, dễ dàng khởi động ngoài trời băng giá. Còn phải kể đến các trực thăng vận tải và chiến đấu biến thể "Bắc Cực" Mi-8AMTSH-VA, xe tải "Ural" và KamAZ, thích nghi với giá băng khắc nghiệt nhất.
Ngoài ra, trong đội hình "Bắc Cực" của Lực lượng vũ trang Nga còn có những trang thiết bị độc đáo. Xe địa hình TREKOL với bánh lốp lớn áp suất cực thấp, đủ sức chạy ở bất kỳ nơi nào tuyệt nhiên không có đường sá. “Xe ô tô trượt tuyết” trên thành trượt và bánh xích TTM-1901 “Berkut” với cabin có điều hòa sưởi ấm tiện lợi thoải mái.
Các sáng chế gia quân sự Nga đã không quên cả phương tiện giao thông truyền thống của vùng Viễn Bắc – xe chó kéo và tuần lộc. Những cỗ xe có vẻ cổ xưa này sẽ đi đến những nơi mà không một trang bị kỹ thuật hiện đại nào có thể đạt tới.
