Theo cơ quan Điều tra, ông Tất Thành Cang chỉ phải chịu trách nhiệm với con số thất thoát tương ứng với phần sở hữu của Văn phòng Thành ủy TP.HCM tại Sadeco là 184 tỷ đồng trong tổng số hơn 1.103 tỷ khi Sadeco bán rẻ 9 triệu cổ phần cho Nguyễn Kim.
Ngoài ra, cựu Phó Bí thư TP.HCM còn có được xác định có nhiều thành tích, đóng góp, đồng thời, nhận thức được thiếu sót của bản thân trong quá trình điều tra nên được đề nghị giảm nhẹ trách nhiệm trong vụ án này.
Giám định lại thiệt hại vụ án Sadeco
Ngày 11/5, cơ quan Cảnh sát Điều tra (CSĐT) Công an TP.HCM cho biết đã hoàn tất kết luận điều tra bổ sung, chuyển Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) cùng cấp đề nghị truy tố ông Tất Thành Cang và 18 đồng phạm về các tội tham ô, vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Cơ quan CSĐT cũng kiến nghị truy tố nhiều bị can khác do có sai phạm liên quan. Trước đó, hôm ngày 10/3/2021, VKSND TP.HCM đã trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco). Cơ quan công tố yêu cầu xác định lại thiệt hại trong vụ án.
Theo kết luận điều tra, Công ty Sadeco là công ty con của Công ty phát triển công nghiệp Tân Thuận (IPC - doanh nghiệp 100% vốn nhà nước), với tỷ lệ góp vốn của IPC là 74,8%.
Ngày 26/3/2015, IPC bán đấu giá vốn góp tại Sadeco, Công ty Eximland là nhà đầu tư trúng đấu giá hơn 5,2 triệu cổ phần (chiếm 30,8% vốn điều lệ của Sadeco thời điểm đó) với giá 26.100 đồng/cổ phần.
Đến tháng 9/2016, Công ty Nguyễn Kim mua lại toàn bộ cổ phần của Eximland tại Sadeco với giá 55.000 đồng/cổ phần. Đồng thời, vốn điều lệ của Sadeco tại thời điểm tháng 10/2016 là 170 tỷ đồng (tương ứng với 17 triệu cổ phần), trong đó vốn của IPC chiếm 44%, vốn của Thành ủy TP.HCM chiếm 16,7%, phía Nguyễn Kim chiếm 30,8% Taconves 14,1%, và các cổ đông khác chiếm 8,5% còn lại.
Theo quy định của Nhà nước và pháp luật Việt Nam, khi tăng vốn và chuyển nhượng quyền mua cổ phần của IPC, vốn Văn phòng Thành ủy tại Sadeco thì phải thực hiện đấu giá. Tuy nhiên, các cá nhân liên quan tại Thành ủy, Văn phòng Thành ủy TP.HCM, IPC và SADECO đã đồng ý bán 9 triệu cổ phần cho cổ đông chiến lược là Công ty Nguyễn Kim với giá 40.000 đồng/cổ phần mà không thông qua thẩm định giá và đấu giá.
Hành động này đã gây thất thoát cho Sadeco 940 tỷ đồng, dẫn đến thiệt hại tương ứng cho nhóm cổ đông nhà nước (IPC, Văn phòng Thành ủy TP.HCM và các bên liên quan).
Ngày 12/1/2021, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM hoàn tất kết luận điều tra, chuyển Viện KSND TP.HCM đề nghị truy tố ông Tề Trí Dũng, ông Tất Thành Cang và 17 đồng phạm về các tội tham ô tài sản, vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Tuy nhiên, phía Viện Kiểm sát Nhân dân TP.HCM đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Trong đó, đề nghị xác định giá trị cổ phần của Công ty Sadeco tại thời điểm bán 9 triệu cổ phần cho Nguyễn Kim để xác định chính xác tài sản nhà nước bị thất thoát.
“Xác định có hay không tài sản nhà nước bị thất thoát trong khoảng thời gian từ lúc Sadeco chuyển nhượng 9 triệu cổ phần cho Nguyễn Kim (2017) đến lúc hai bên chấm dứt hợp đồng chuyển nhượng, trả lại tiền và cổ phần cho nhau (năm 2019)”, VKSND TP.HCM nhấn mạnh.
Sau thời gian điều tra bổ sung, ngày 25/3, cơ quan điều tra đã quyết định trưng cầu Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự TP.HCM định giá toàn bộ tài sản, các khoản phải thu, phải trả của SADECO để làm cơ sở xác định thiệt hại trong việc bán cổ phần cho Nguyễn Kim.
Đến ngày 16/4, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự cấp Thành phố đã có kết luận định giá tài sản. Theo đó, thời điểm tháng 1/2017, giá trị tài sản của Sadeco là 3.245 tỷ đồng, giá trị các khoản nợ phải trả là 481 tỷ. Đồng thời, căn cứ vào kết quả định giá của Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự và các văn bản liên quan, cơ quan tố tụng xác định giá trị một cổ phần là 162.571 đồng.
Về phần giá trị tài sản vô hình, bao gồm giá trị thương hiệu, lợi thế thương mại của doanh nghiệp thì Sadeco là doanh nghiệp luôn có kết quả kinh doanh tốt, các năm đều có lợi nhuận, tiềm năng, giá trị doanh nghiệp lớn. Do đó, giá trị thương hiệu và lợi thế thương mại của Sadeco luôn là “số dương”.
Kết luận của cơ quan điều tra nêu rõ, để đảm bảo nguyên tắc có lợi cho bị can, bị cáo, cơ quan điều tra lấy giá trị thấp nhất bằng 0 đồng để tính giá trị tài sản vô hình của Sadeco.
Ông Tất Thành Cang và đồng phạm gây thiệt hại 1.103 tỷ đồng ở Sadeco
Trong kết luận ban hành ngày 11/5, từ kết quả định giá và các văn bản liên quan, cơ quan điều tra khẳng định có đủ cơ sở xác định giá trị cổ phần của Sadeco tại thời điểm phát hành cho Nguyễn Kim (tháng 1/2017) là 162.571 đồng thay vì là 144.489 đồng như trước.
Như vậy, thiệt hại của Sadeco trong việc bán 9 triệu cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim là 1.103 tỷ đồng, cao hơn 160 tỷ đồng so với kết luận cũ. Trong đó, thiệt hại cho vốn của UBND TP.HCM là 485 tỷ đồng, vốn Thành ủy TP.HCM là 184 tỷ đồng, các cổ đông khác là 433 tỷ đồng.
Cơ quan Điều tra cho rằng trong khoảng thời gian bán cổ phần cho Nguyễn Kim đến thời điểm thanh lý hợp đồng (từ tháng 1-2017 đến tháng 1-2019), SADECO chưa chia cổ tức cho cổ đông, mà vẫn giữ lại SADECO cho đến nay.
“Ngoài việc bị thất thoát, thiệt hại trong việc bán cổ phần với giá thấp như nêu trên thì tài sản nhà nước không bị thất thoát, thiệt hại thêm trong khoảng thời gian bán cổ phần cho Nguyễn Kim”, cơ quan Điều tra kết luận.
Đối với yêu cầu làm rõ vai trò đồng phạm của Công ty Nguyễn Kim trong vụ án, Công an TP.HCM giữ nguyên quan điểm nêu trước đó. Cụ thể, trong quá trình điều tra vụ án, cơ quan CSĐT đã khởi tố hai bị can là Nguyễn Hữu Thành (nguyên Phó chủ tịch HĐQT Công ty Nguyễn Kim) và Phạm Nhật Vinh (nguyên Tổng giám đốc Công ty Nguyễn Kim).
Được biết, đây là hai cá nhân đại diện Công ty Nguyễn Kim tham gia vào Hội đồng quản trị của Sadeco, trực tiếp biểu quyết việc phát hành cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim với giá 40.000 đồng/cổ phần.
Riêng về vai trò của Công ty Nguyễn Kim, kết quả điều tra đến nay cho thấy ông Nguyễn Văn Kim (Chủ tịch HĐQT Công ty Nguyễn Kim, hiện đã xuất cảnh) là người cử ông Nguyễn Hữu Thành và Phạm Nhật Vinh đại diện Công ty Nguyễn Kim tham gia vào HĐQT của Sadeco, đại diện theo ủy quyền đối với cổ phần của Công ty Nguyễn Kim tại Sadeco.
Tuy nhiên, cơ quan điều tra Công an TP.HCM cho biết, hiện chưa có tài liệu xác định ông Nguyễn Văn Kim can thiệp, tác động, yêu cầu ông Nguyễn Hữu Thành và Phạm Nhật Vinh biểu quyết phát hành với giá 40.000 đồng/cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim.
Đồng thời, kết quả điều tra đến nay chưa có căn cứ kết luận ông Nguyễn Văn Kim và các cá nhân liên quan khác đồng phạm trong việc mua 9 triệu cổ phần của Sadeco.
Ông Tề Trí Dũng lấy tiền Nhà nước đi du lịch gắn mác “học tập, khảo sát”
Kết luận điều tra bổ sung của Công an TP.HCM cũng xác định ông Tề Trí Dũng, trong vai trò vừa là Tổng Giám đốc vừa là thành viên HĐTV Công ty IPC, Chủ tịch HĐQT Công ty Sadeco có vai trò chính đối với các sai phạm của vụ án.
Cụ thể, đối với việc Sadeco phát hành cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim, ông Tề Trí Dũng được cơ quan Điều tra xác định có vai trò xuyên suốt, gây thiệt hại cho Công ty Sadeco số tiền 1.103 tỷ đồng như mức mới được Hội đồng thẩm định tài sản nêu.
Ngoài ra, đối với việc sử dụng tiền của Sadeco đi tham quan, du lịch dưới danh nghĩa đi khảo sát, học tập, ông Tề Trí Dũng cũng là người chủ trương thực hiện, gây thất thoát, thiệt hai cho Sadeco số tiến 3,8 tỷ đồng.
Đáng chú ý, ông Tề Trí Dũng còn bị cơ quan điều tra xác định đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, duyệt chi nhiều khoản tiền từ nguồn thù lao và quỹ khen thưởng chiếm đoạt 1,7 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trong quá trình điều tra bổ sung vụ án, ông Tề Trí Dũng đã thừa nhận sai phạm và vai trò, trách nhiệm trong việc thực hiện các thủ tục phát hành cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim.
Vì sao ông Tất Thành Cang được đề nghị giảm nhẹ trách nhiệm?
Theo kết luận điều tra bổ sung của Công an TP.HCM, ông Tất Thành Cang được bất ngờ đề nghị xem xét giảm nhẹ trách nhiệm liên quan trong vụ án này.
Theo cơ quan CSĐT, ông Tất Thành Cang với vai trò là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM, từ ngày 5/2/2016 đến ngày 7/1/2019, có trách nhiệm phụ trách Văn phòng Thành ủy, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện dự toán ngân sách Đảng bộ được Ban Thường vụ Thành ủy thông qua, thực hiện quyết định chủ trương đầu tư các dự án, công trình, các chương trình đầu tư phát triển của Đảng bộ thành phố.
Tuy nhiên, ngày 16/5/2017, ông Tất Thành Cang có bút phê “Đồng ý” vào tờ trình số 1148 của Văn phòng Thành ủy TP.HCM, với giá phát hành mỗi cổ phần được xác định là 40.000 đồng cho cổ đông chiến lược là sai theo quy định tại Điều 125 và điểm d, khoản 2 Điều 149 Luật Doanh nghiệp (thẩm quyền quyết định giá bán thuộc về HĐQT).
Kết luận điều tra bổ sung của cơ quan CSĐT Công an TP.HCM nêu rõ ông Tất Thành Cang biết việc phát hành cổ phần phải thực hiện đấu giá, thẩm định giá theo Điều 38 Nghị định 91/2015 của Chính phủ nhưng ông không chỉ đạo Văn phòng Thành ủy, người đại diện vốn có ý kiến về việc đấu giá, thẩm định giá theo quy định.
“Hành vi của Tất Thành Cang đủ yếu tố cấu thành tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, được quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự”, cơ quan điều tra nhấn mạnh.
Theo đó, ông Tất Thành Cang bị cáo buộ là biết rõ việc phát hành cổ phiếu thì phải đấu giá, thẩm định giá nhưng không báo cáo Văn phòng Thảnh ủy, người đại diện vốn, có ý kiến về giá phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược là “sai quy định”.
Đồng thời, từ bút phê “Đồng ý” của ông Cang, nhóm đại diện vốn của Văn phòng Thành ủy đã biểu quyết đồng ý phương án bán 9 triệu cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim. Sau thương vụ này, Sadeco thu về 360 tỷ đồng, mức thấp hơn giá trị thực rất nhiều.
Kết luận bổ sung vừa ban hành, cơ quan CSĐT xác định ông Tất Thành Cang phải chịu trách nhiệm đối với số tiền thất thoát, thiệt hại tương ứng với phần sở hữu của Văn phòng Thành ủy tại Sadeco là 184 tỷ, thay vì 157 tỷ đồng như kết luận điều tra ban đầu.
Tuy nhiên, theo Công an TP.HCM, trong quá trình công tác, bị can Tất Thành Cang có nhiều thành tích, có nhiều đóng góp cho thành phố.
“Đồng thời, quá trình làm việc với cơ quan điều tra, ông Tất Thành Cang nhận thức được thiếu sót của bản thân nên đề nghị xem xét giảm nhẹ trong quá trình truy tố, xét xử”, kết luận điều tra nêu rõ.
Như Sputnik Việt Nam đã thông tin, hôm 7/4 vừa qua, ông Tất Thành Cang bị khai trừ ra khỏi Đảng sau cuộc họp ngày của Ban Bí thư dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Ban Bí thư nhận thấy, trong thời gian giữ cương vị Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, ông Tất Thành Cang đã “vi phạm rất nghiêm trọng” nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc và các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Những vi phạm của ông Cang gây thiệt hại, thất thoát rất lớn ngân sách Nhà nước, đồng thời, ông Tất Thành Cang cũng đã bị Cơ quan cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh ra Quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
“Căn cứ Quy định số 102-QĐ/TW, ngày 15/11/2017 của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức Khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Tất Thành Cang”, Ban Bí thư kết luận.
