Theo bà Kazuko Kori, Thị trưởng thành phố Sendai, với các nước chịu nhiều thiên tai như Việt Nam, cần hết sức chú trọng đào tạo kỹ năng ứng phó thảm họa cho người dân.
Việt Nam cần đảm bảo cơ sở hạ tầng bền vững, chống chịu tốt trước thiên tai
Mới đây, bà Kazuko Kori, Thị trưởng thành phố Sendai thuộc tỉnh Miyagi đã chia sẻ một số bài học mà thành phố rút ra được từ thảm họa động đất và sóng thần hồi tháng 3/2011.
Theo bà Kori bày tỏ trong cuộc phỏng vấn với phóng viên TTXVN, thiên tai, thảm họa là yếu tố bất ngờ, có thể xảy đến vào bất kỳ thời điểm nào và không loại trừ ai.
Khi xảy ra sự cố, năng lực và kỹ năng ứng phó của mỗi người là rất quan trọng để hạn chế đến mức thấp nhất thương vong, đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.
Do vậy, với các nước phải hứng chịu nhiều thiên tai như Việt Nam, chính quyền rất cần chú trọng đào tạo kỹ năng ứng phó thảm họa cho người dân.
Ngoài ra, một bài học khác mà chính người dân Nhật Bản đã rút ra và cảm nhận được đó là sự giúp đỡ lẫn nhau của người dân địa phương trong giai đoạn đầu của thảm họa. Điều này sẽ giúp giảm thiểu đáng kể thiệt hại do thiên tai gây ra.
Sendai, thủ phủ tỉnh Miyagi, là thành phố lớn nhất ở vùng Đông Bắc Nhật Bản. Hơn 10 năm trước, một trận động đất lớn đã làm rung chuyển thành phố. Kéo theo sau đó là các đợt sóng thần khổng lồ nhấn chìm nhiều khu vực ven biển ở địa phương này.
Theo ước tính, đã có 30.034 ngôi nhà bị hủy hoại hoàn toàn và gần 100.000 ngôi nhà khác bị hư hại. Thảm họa cũng cướp đi sinh mạng của 904 người dân thành phố và làm 2.275 người khác bị thương.
Sau sự cố thảm khốc, chính quyền và người dân thành phố Sendai đã rút ra 3 bài học lớn. Thứ nhất, điều tối quan trọng là phải đảm bảo cơ sở hạ tầng chất lượng tốt, đủ khả năng chống chịu động đất lớn.
Theo bà Kori, rút kinh nghiệm từ trận động đất mạnh xảy ra hồi năm 1978, chính quyền thành phố đã cho xây dựng nhiều công trình công cộng với khả năng chống chịu động đất mạnh.
Đến năm 2011, dù thảm họa sóng thần xảy ra ở quy mô lớn ngoài sức tưởng tượng, nhưng thiệt hại của nó đã được giảm thiểu tối đa. Và ngay sau đó, với thuận lợi này, chính quyền thành phố cũng có thể nhanh chóng khắc phục hậu quả và tái thiết thành phố.
Bài học thứ hai là về công tác tái thiết sau thảm họa. Việc tái thiết không chỉ nhằm khôi phục lại hiện trạng ban đầu mà phải làm sao để thành phố trở nên bền vững và đẹp hơn.
Lấy ví dụ là trung tâm xử lý nước Minami Gamo, được xây dựng hướng ra Thái Bình Dương và gần như bị tàn phá hoàn toàn bởi sóng thần. Sau sự cố, thành phố Sendai đã nâng nền công trình này lên hơn 10 m.
Ngoài khả năng chống chịu động đất và sóng thần cường độ lớn, công trình còn đảm bảo được nguồn điện tối thiếu để duy trì hoạt động nếu có thiên tai xảy ra. Sendai cũng cho lắp đặt thiết bị sản xuất điện mặt trời và một nhà máy thủy điện cỡ nhỏ ở đây nhằm tận dụng sự chênh lệnh chiều cao của công trình.
Con người mới thực sự là nhân tố quan trọng
Cuối cùng là sự đồng lòng của người dân khi tham gia cứu nạn. Thị trưởng Sendai cho biết, năng lực của chính quyền có hạn, trong khi thiên tai ngày càng khó lường. Vì thế, sự tự giác và đồng lòng của người dân đóng vai trò rất lớn.
Theo bà Kori, sau thảm họa năm 2011, chính quyền thành phố đã lập ra các cơ sở cứu nạn trên cơ sở tự lực và tương trợ lẫn nhau. Cán bộ chính quyền được giao nhiệm vụ phụ trách từng cơ sở cứu nạn và tiến hành thảo luận, diễn tập phòng chống thiên tai.
Thị trưởng Sendai cho hay, chính quyền thành phố đặt mục tiêu xây dựng thành phố thành đô thị thân thiện với môi trường với khả năng phòng chống thiên tai.
Để làm được điều đó, Sendai tập trung xây dựng chính sách năng lượng có khả năng phòng chống thiên tai. Ví dụ, tổ chức lắp đặt các trạm sản xuất điện mặt trời kết hợp với pin dự phòng tại các trường học. Khi có sự cố xảy ra, đây sẽ là những khu cứu nạn.
Bên cạnh đó, thành phố cũng cho xây dựng các công trình đa tầng kết hợp nhiều giải pháp khác nhau, sẵn sàng ứng phó với các trận sóng thần cực lớn, với quy mô 100 năm mới xuất hiện một lần.
Chính quyền Sendai còn tập trung vào việc đào tạo kỹ năng phòng chống thiên tai cho từng cá nhân. Theo bà Kori, không phải cơ sở vật chất mà con người mới thực sự là yếu tố quan trọng.
Vì vậy, thành phố đang tăng cường năng lực phòng chống thiên tai kết hợp cả tự lực và hỗ trợ lẫn nhau.
Cụ thể, chính quyền tổ chức diễn tập phòng chống thiên tai cho mọi thành phần người dân, đồng thời đẩy mạnh giáo dục trong trường học để các thế hệ sau thấm nhuần kinh nghiệm và bài học phòng chống thiên tai.
