Việt Nam không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế
© Ảnh : Dương Giang-TTXVN
Đăng ký
Nhấn mạnh quan điểm xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật, góp phần minh bạch thị trường tài chính, chứng khoán, củng cố niềm tin cho nhà đầu tư, tuy nhiên, theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, Việt Nam không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế.
Báo cáo của Bộ Công an cho thấy, tội phạm trên lĩnh vực tài chính tiền tệ được coi là “tội phạm ẩn” diễn ra thời gian dài, khi bị phát hiện gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế và cũng gây khó khăn trong quá trình phát hiện điều tra xử lý của các cơ quan chức năng.
“Sai phạm chỉ là thiểu số”
Chiều 22/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiến hành chủ trì Hội nghị “Phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế”.
Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Chính phủ nêu quan điểm, thời gian qua, thị trường vốn của Việt Nam phát triển nhanh cả về chiều rộng và chiều sâu.
Thu tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo hội nghị
© Ảnh : Dương Giang-TTXVN
Quy mô, sản phẩm, thanh khoản tăng mạnh, góp phần huy động được nguồn lực tài chính rất quan trọng cho nền kinh tế, hỗ trợ và bổ sung cho kênh cung ứng vốn truyền thống là tín dụng ngân hàng.
Thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh.
Quy mô tăng trưởng bình quân 28,5%/năm giai đoạn 2016-2021, năm 2021 đạt 134,5% GDP, gấp 3,5 lần năm 2015. Giá trị giao dịch hàng ngày tăng mạnh, bình quân từ đầu năm đến nay đạt 30,8 nghìn tỷ đồng, tăng 15,9% so với cùng kỳ năm 2021. Số lượng tài khoản chứng khoán mở mới vượt trước 3 năm so với mục tiêu đề ra.
Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý, sau hơn 35 năm thực hiện chủ trương đổi mới, mở cửa và hội nhập của Đảng, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay”.
Trong đó, có sự đóng góp quan trọng của thị trường vốn - kênh dẫn vốn trung và dài hạn; cùng thị trường tiền tệ - kênh dẫn vốn ngắn hạn để cấu thành nên thị trường tài chính – đóng vai trò là huyết mạch của nền kinh tế.
“Tuy nhiên, cũng thẳng thắn nhìn nhận thị trường vốn còn những hạn chế, bất cập về cấu trúc thị trường, hạ tầng, công nghệ, nguồn nhân lực, hệ thống thông tin thị trường...”, Thủ tướng nói.
Trong đó, người đứng đầu Chính phủ điểm lại hiện tượng một số tổ chức, cá nhân thao túng thị trường, làm giá và thao túng giá cổ phiếu, huy động trái phiếu sử dụng sai mục đích, vi phạm quy định pháp luật khi tham gia thị trường...
Như đã thấy, vấn đề này đã được các cơ quan chức năng tập trung điều tra, xử lý trong thời gian gần đây. Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ, từ tình hình thực tiễn, cần khẳng định: Những sai phạm chỉ là thiểu số.
“Việc xử lý là cần thiết, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đại đa số các nhà đầu tư, doanh nghiệp chân chính, hoạt động lành mạnh, tuân thủ pháp luật. Đây cũng là bước đi cần thiết làm trong sạch thị trường, để thị trường tốt hơn, lành mạnh hơn, an toàn, bền vững hơn”, người đứng đầu Chính phủ nêu rõ.
Làm trong sạch thị trường
Theo ông Phạm Minh Chính, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều văn bản chỉ đạo, không chỉ thời gian gần đây mà từ nửa sau năm 2021. Trong đó, Thủ tướng đưa ra 3 quan điểm chỉ đạo xuyên suốt, nhất quán.
Thứ nhất, khuyến khích, tạo mọi thuận lợi cho tổ chức, cá nhân tham gia thị trường, hoạt động lành mạnh, hiệu quả, tuân thủ đúng quy định pháp luật. Thứ hai, kiên quyết xử lý những cá nhân, tổ chức cố tình vi phạm quy định, lợi ích nhóm, trục lợi bất hợp pháp và bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư, doanh nghiệp chân chính, tuân thủ pháp luật. Thứ ba, thực hiện mọi biện pháp cần thiết để ổn định và phát triển thị trường công khai, minh bạch, an toàn, lành mạnh, bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
“Tinh thần đặt ra là: làm trong sạch, lành mạnh thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp, đưa thị trường vào quỹ đạo phát triển hiệu quả, bền vững”, đồng chí Phạm Minh Chính bày tỏ.
Đây hoàn toàn không phải nhận định chủ quan, mà có căn cứ vững chắc, tin tưởng vào sự phát triển của thị trường, xuất phát từ thực tiễn tình hình, triển vọng phát triển của nền kinh tế Việt Nam cũng như quan điểm mà nhiều tổ chức tài chính, tiền tệ, chuyên gia quốc tế, trong nước có uy tín đều đánh giá, thị trường vốn, thị trường chứng khoán Việt Nam có những yếu tố nền tảng vững chắc từ tiềm lực, triển vọng của nền kinh tế và sự năng động, hiệu quả của khu vực sản xuất kinh doanh để có thể vươn lên trở thành một trong những thị trường mới nổi thành công của khu vực và thế giới.
Do đó, trong khuôn khổ Hội nghị này, Thủ tướng đề nghị tập trung phân tích, đánh giá, nhận định thực trạng tình hình thị trường, kết quả đạt được, hạn chế, yếu kém, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả, khả thi, không chỉ ngắn hạn mà cho trung và dài hạn theo tinh thần Văn kiện Đại hội Đảng XIII đã khẳng định mục tiêu để thị trường chứng khoán thực sự trở thành một kênh huy động vốn chủ yếu của nền kinh tế.
Thủ tướng cũng yêu cầu đánh giá thực trạng tình hình và xu thế vận động, phát triển của thị trường; nhận diện những vấn đề chính sách chủ yếu đặt ra; các biện pháp cụ thể khắc phục trong ngắn hạn và định hướng chiến lược, giải pháp trong trung hạn và dài hạn.
“Môi trường vĩ mô cần làm gì? Thể chế cần làm gì? Hạ tầng, công nghệ cần làm gì? Đào tạo con người cần làm gì?”, Thủ tướng nêu câu hỏi hướng đến mục tiêu làm sao để thị trường phát triển ổn định, an toàn, hiệu quả và bền vững.
Về cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát thị trường, người đứng đầu Chính phủ cho rằng, cần trả lời những câu hỏi như tại sao vẫn còn và vẫn để xảy ra các trường hợp thao túng thị trường chứng khoán, vi phạm quy định pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp?
“Phải chăng do công tác kiểm tra, giám sát còn yếu, chưa nghiêm hay sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng còn chưa chặt chẽ? Hay do hành vi vi phạm quá tinh vi, phức tạp khó phát hiện? Giải pháp cụ thể là gì, thuộc trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân nào?”, Thủ tướng thẳng thắn ra đề bài.
Không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế
Về thông tin thị trường, tính công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Vì sao các chủ thể tham gia thị trường vẫn chưa tuân thủ tốt các quy định về công bố, bảo đảm tính chính xác của thông tin? Trách nhiệm của cơ quan quản lý, kiểm tra, giám sát, kiểm toán ở đâu? Nguyên nhân và giải pháp cụ thể là gì để khắc phục sớm được tình trạng này?
Thủ tướng nhấn mạnh cần có cơ chế, chính sách, biện pháp gì để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể, nhà đầu tư, doanh nghiệp tham gia thị trường?
Về công tác thông tin, truyền thông, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đặt câu hỏi "Chúng ta đã thực sự làm tốt công tác này chưa? Còn yếu kém ở khâu nào? Cấp nào? Ngành nào? Tại sao vẫn còn tình trạng tràn lan tin đồn sai sự thật, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến tâm lý của nhà đầu tư, doanh nghiệp? Phương pháp tiếp cận, cách giải quyết vấn đề và giải pháp truyền thông hiệu quả là gì?".
Lãnh đạo Chính phủ cho biết, ngay sau Hội nghị này, Chính phủ sẽ ban hành Nghị quyết về các nhiệm vụ và giải pháp để ổn định và phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ, các cơ quan liên quan ghi chép đầy đủ, tổng hợp toàn diện, tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện và trình ban hành sau Hội nghị này.
Đặc biệt, phát biểu tại Hội nghị hôm nay, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh quan điểm, không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế.
“Quan trọng là chúng ta không hình sự hóa các quan hệ dân sự, các hoạt động kinh tế. Bài phát biểu của anh Tuyến (Bộ Công an – PV) đã thể hiện tinh thần này”, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định.
Bộ Công an nói về “tội phạm ẩn” trên thị trường tài chính tiền tệ
Tại Hội nghị, các đại biểu sẽ nghe báo cáo của Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an và ý kiến của đại diện một số doanh nghiệp, tổ chức tín dụng, ý kiến của các tổ chức quốc tế, Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam và một số chuyên gia, nhà nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực này.
Trong đó, Thiếu tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an đánh giá, thị trường chứng khoán trái phiếu doanh nghiệp là kênh huy động vốn hiệu quả của nền kinh tế.
4 Tháng Tư 2022, 22:18
Những năm qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ, quy mô giao dịch ngày càng tăng. Tuy nhiên song hành với đó là sự xuất hiện của những hành vi thiếu minh bạch trên thị trường với nhiều thủ đoạn tinh vi phức tạp.
Bộ Công an phân loại các hành vi vào một số hành vi phổ biến. Thứ nhất là việc chấp hành không đúng quy định của pháp luật về công bố các thông tin liên quan đến thị trường và giao dịch.
“Theo Báo cáo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, chỉ riêng trong năm 2021 đã có 38 đoàn thanh tra kiểm tra và ban hành 471 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền trên 20 tỷ đồng”, Thiếu tướng Lê Văn Tuyến nói.
Phân tích các hành vi vi phạm, theo đại diện Bộ Công an, thì chủ yếu tập trung vào các hành vi như công bố thông tin không đúng sự thật, thao túng giá chứng khoán và các hành vi này chưa đến mức xử lý hình sự.
Đặc biệt là hành vi mua bán cổ phiếu không báo cáo, không công bố thông tin trước khi giao dịch của các cổ động lớn, cổ đông nội bộ và người có liên quan cổ đông nội bộ vẫn diễn ra có chiều hướng gia tăng phức tạp, gây thiếu niềm tin cho các nhà đầu tư, ảnh hưởng trực tiếp đến các giao dịch, đặt ra những vấn đề thiếu minh bạch trên thị trường chứng khoán.
“Những hành vi này tác động đến tâm lý, niềm tin của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoản, ảnh hưởng môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam và tiềm ẩn những vấn đề phức tạp”, Thiếu tướng Lê Văn Tuyến bày tỏ.
Thứ hai là tình trạng cung cấp, đưa thông tin sai lệch thất thiệt trên các trạng xã hội và lôi kéo các nhóm đầu tư, nhóm tư vấn mua bán gây thiệt hại cho nhà đầu tư có chiều hướng gia tăng. Bộ Công an khẳng định, lợi dụng thị trường chứng khoán phát triển, số lượng nhà đầu tư gia tăng, các hội nhóm chứng khoán lập nhiều nhóm kín tư vấn lôi kéo nhà đầu tư tham gia mua bán cổ phiếu nhằm trục lợi.
Trong năm 2021 và đầu năm 2022 trên thị trường đã xuất hiện nhiều thông tin thất thiệt gây ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán cũng như một số thông tin không lành mạnh gây ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán.
Thứ ba do tình hình dịch bệnh trong thời gian vừa qua kéo dài, dòng tiền nhàn rỗi chưa được đầu tư vào hoạt động sản xuất, kinh doanh nhiều nhà đầu tư tập trung chứng khoán gây tiềm ẩn gia tăng nợ xấu và an toàn an ninh tiền tệ. Đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, việc phát hành trái phiếu các doanh nghiệp để hỗ trợ các doanh nghiệp huy động vốn phục vụ sản xuất kinh doanh giảm sự phụ thuộc vào việc cung ứng vốn của cho kinh tế từ kênh chính ngân hàng.
Đây là quan điểm xuyên suốt được Đảng, Nhà nước và Chính phủ tập trung chỉ đạo qua đó cũng giúp cho các doanh nghiệp huy động được nguồn vốn để sản xuất kinh doanh, định hướng các nhà đầu tư vào các khoản đầu tư trung và dài hạn giảm bớt rủi ro của các ngân hàng thương mại trong việc huy động vốn ngắn hạn, để cho vay vốn trung và dài hạn, nâng cao tính công khai minh bạch trên thị trường.
Tuy nhiên, theo Bộ Công an, thời gian qua, trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp nổi lên một số vấn đề tiềm ẩn rủi ro gây nguy cơ liên quan đến an ninh tiền lệ như việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp tài sản đảm bảo tỉ lệ thấp.
“Khảo sát thì số lượng này chiếm khoảng 50,9%”, ông Tuyến nêu.
Tình trạng doanh nghiệp có vốn chủ sở hữu nhỏ, kết quả sản xuất kinh doanh thấp, thua lỗ nhưng vẫn phát hành khối lượng lớn trái phiếu doanh nghiệp với mục đích huy động vốn cho công ty mình; phát hành trái phiếu doanh nghiệp nhưng sử dụng sai mục đích, mức lãi suất trái phiếu cao khiến doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ mất khả năng thanh toán cũng như là vỡ nợ.
Ngoài ra, quá trình phát hành trái phiếu doanh nghiệp phát sinh các hành vi vi phạm không minh bạch trong thực hiện nghĩa vụ báo cáo công khai thông tin liên quan đến việc cung cấp dịch vụ tư vấn phát hành cũng như nhân viên môi giới không có chứng chỉ hành nghề.
“Tội phạm trên lĩnh vực tài chính tiền tệ được coi là tội phạm ẩn diễn ra thời gian dài, khi bị phát hiện gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế và cũng gây khó khăn trong quá trình phát hiện điều tra xử lý của các cơ quan chức năng”, đại diện Bộ Công an khẳng định.
Thiếu tướng Tuyến cũng nhấn mạnh, thời gian qua với chức năng được giao, Bộ Công an đã phối hợp với các bộ ngành liên qua tập chung chỉ đạo công an các địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để đảm bảo an ninh tài chính an ninh kinh tế, nhất là trên lĩnh vực thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp.
Qua đó, chủ động phát hiện những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp để kịp thời tham mưu Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sửa đổi bổ sung một số văn bản cho phù hợp để hạn chế những sơ hở, bất cập trên lĩnh vực này.
Đồng thời Bộ Công an tập trung chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, công an địa phương điều tra làm rõ những vi phạm trên thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp, xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm, góp phần minh bạch, củng cố niềm tin cho nhà đầu tư.
Sẽ tăng khung hình phạt?
Trước những biến động của thị trường tài chính tiền tệ, sự điều chỉnh chính sách của các nền kinh tế các nước cũng như vấn đề nội tại của thị trường vốn Việt Nam, để đảm bảo an toàn minh bạch thị trường, giám sát thị trường chứng khoán, cơ quan chức năng cần tiếp tục triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ, trong đó Bộ Công an đề xuất, kiến nghị một số vấn đề chủ yếu.
Thứ nhất, Bộ Công an đề nghị Bộ Tài chính tập trung rà soát đề xuất sửa đổi bổ sung những quy định vướng mắc bất cập trên các lĩnh vực về thị trường chứng khoán.
“Trước mắt sửa đổi bổ sung Nghị định 156 xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực chứng khoán theo hướng tăng khung hình phạt, mở rộng các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này”, Bộ Công an nhấn mạnh.
Thứ hai sửa đổi bổ sung Nghị định 153 ngày 31/12/2020 về hoạt động chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ nhằm hạn chế rủi ro trên thị trường chứng khoán. Sửa đổi bổ sung Luật Chứng khoán 2019 theo hướng có chế tài giám sát hoạt động mở tài khoản của các nhà đầu tư mở nhiều tài khoản ở nhiều công ty chứng khoán khác nhau cũng như là việc kiểm tra thông tin của các nhà đầu tư khi mở tài khoản.
28 Tháng Mười Hai 2021, 22:31
Bộ Công an cũng đề nghị các bộ, ngành tăng cường phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nâng cao hiệu quả hệ thống cảnh báo cảnh báo sớm trên lĩnh vực ngân hàng, tài chính chủ động phát hiện rủi ro tiềm ẩn, kip thời có biện pháp phòng ngừa khắc phục lỗ hổng.
Tăng cường công tác truyền thông trên thị trường chứng khoán và trái phiếu, nhất là việc phổ biến chính sách chào bán trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường, khuyến nghị những vấn đề rủi ro cho nhà đầu tư, doanh nghiệp trong quá trình phát hành để đảm bảo minh bạch thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp
Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo công an các địa phương tăng cường các biện pháp để chủ động phát hiện sai phạm, thiếu sót, bất cập, để kịp thời kiến nghị sửa đổi bổ sung và đấu tảnh xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp để tạo môi trường minh bạch, ổn định, phát triển.
