Kinh tế Việt Nam tăng vượt mong đợi, NHNN can thiệp thành công ‘cứu’ tiền Đồng
© AFP 2023 / Manan Vatsyayana
Đăng ký
Từng là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh hàng đầu thế giới, Việt Nam đang lấy lại đà phục hồi đáng kinh ngạc hậu Covid-19 với tốc độ vượt cả dự báo cũng như mong đợi của nhiều thể chế tài chính, ngân hàng, chuyên gia kinh tế quốc tế hàng đầu.
Không chỉ dự báo GDP Việt Nam tăng trưởng mạnh nhất Đông Nam Á, Ngân hàng ADB còn khẳng định, kinh tế Việt Nam phục hồi nhanh hơn cả dự kiến.
Cùng với đó, ADB đánh giá Việt Nam duy trì thành công chính sách tiền tệ. Ngân hàng Nhà nước cũng bắt đầu kiểm soát tác động của việc tăng giá đồng USD bằng cách bán khoảng 7 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm 2022 để ổn định tỷ giá hối đoái, giúp tiền đồng(VND) giảm giá ở mức 2% so với USDvà đồng tiền quốc gia của Việt Nam hiện ổn định hơn so với các đồng tiền khác ở Đông Nam Á.
Kinh tế Việt Nam phục hồi vượt cả mong đợi
Kinh tế Việt Nam phục hồi nhanh hơn dự kiến – đây là khẳng định mới nhất theo ấn bản cập nhật báo cáo kinh tế mới được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố ngày 21 tháng 9.
Phát biểu tại cuộc họp báo công bố báo cáo cập nhật, ông Andrew Jeffries, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam cho biết, GDP Việt Nam sẽ tăng trưởng vào khoảng 6,5% trong năm nay (2022) và 6,7% vào năm sau (2023).
Điều đáng nói, với mức tăng trưởng GDP này, theo các chuyên gia của ADB, Việt Nam là quốc gia có tăng trưởng kinh tế mạnh nhất Đông Nam Á.
“Nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi nhanh hơn dự kiến trong nửa đầu năm 2022, và tiếp tục tăng trưởng trong bối cảnh toàn cầu có nhiều thách thức”, - Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam cho hay.
Ông Andrew Jeffries lý giải, Việt Nam đạt được đà phục hồi mạnh mẽ và tăng trưởng ấn tượng là nhờ các cân đối kinh tế mạnh, được hỗ trợ bởi sự phục hồi nhanh hơn dự kiến của ngành sản xuất chế biến chế tạo và dịch vụ.
“Xu hướng này tiếp tục duy trì trong nửa cuối năm 2022, do giải ngân vốn FDI mạnh mẽ”, - ông Andrew Jeffries cho biết thêm.
Việt Nam tiếp tục tăng trưởng trong bối cảnh thế giới nhiều bất ổn
Trong báo cáo cập nhật của mình, dù giữ nguyên dự báo tăng trưởng, tuy nhiên, ADB cho rằng, nền kinh tế Việt Nam vẫn tăng trưởng tốt trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn.
Theo các nghiên cứu của ADB, chuỗi cung ứng lương thực thực phẩm toàn cầu được khôi phục, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp trong năm nay, tuy nhiên chi phí đầu vào cao vẫn sẽ kìm hãm sự phục hồi của ngành nông nghiệp (chẳng hạn như giá phân bón hay thức ăn chăn nuôi – PV).
Bên cạnh đó, nhu cầu trên thị trường thế giới giảm làm chậm đà tăng trưởng ngành chế biến chế tạo. Trong tháng 8, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) giảm nhẹ từ mức 54 trong tháng 6 xuống 52,7.
Mặc dù vậy, triển vọng của ngành chế biến chế tạo vẫn khả quan do đầu tư trực tiếp nước ngoài mạnh mẽ vào lĩnh vực này.
Thực tế, ngày hôm qua, ADB cũng đã cắt giảm dự báo tăng trưởng các nền kinh tế đang phát triển ở khu vực châu Á trong năm 2022 và 2023, trong bối cảnh một loạt thách thức gia tăng gồm chính sách tiền tệ ngày càng thắt chặt, ảnh hưởng củaxung đột Nga-Ukraina và chính sách phong toả chống Covid-19 ở Trung Quốc.
Đáng chú ý, theo Báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á (Asian Development Outlook) của ADB, kinh tế châu Á chỉ tăng trưởng quanh mốc 4,9%, trong đó, Trung Quốc sẽ chỉ tăng trưởng 3,3% trong năm nay, sụt giảm nhiều so với mốc dự báo 4% hồi tháng 7 và 5% hồi tháng 4/2022.
Khu vực Đông Nam Á và Trung Á được ADB nâng triển vọng tăng trưởng kinh tế, với mức tăng dự báo của năm 2022 của hai khu vực tương ứng lần lượt là 5,1% và 3,9%.
Còn riêng đối với Việt Nam, ADB giữ nguyên các dự báo tăng trưởng cao nhất khu vực ASEAN trước đó lần lượt là 6,5% cho năm 2022 và 6,7% cho năm 2023. Mức GDP của Việt Nam cũng được định chế này đánh giá cao hơn so với mức chung ở Đông Nam Á là 5,1% (2022) và 5% (2023).
Trở lại với báo cáo cập nhật về Việt Nam, ADB cho biết, di chuyển trong nước trở lại hoàn toàn bình thường và việc dỡ bỏ các hạn chế đi lại do đại dịch COVID-19 đối với khách nước ngoài sẽ thúc đẩy du lịch phục hồi mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2022, là động lực tăng trưởng cho ngành dịch vụ.
Định chế tài chính này đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng ngành dịch vụ của Việt Nam từ mức 5,5% trước đó lên 6,6% cho năm 2022, nhưng vẫn thấp hơn mức tăng trưởng dịch vụ 7,3% trong năm 2019 trước khi xuất hiện đại dịch Covid-19.
Tỷ giá USD/VND: Ngân hàng Nhà nước điều hành chính sách tiền tệ thành công
Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và ngân hàng trung ương các nước tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ đang gây suy giảm nhu cầu trên toàn cầu và khiến các thị trường tài chính biến động mạnh, theo chuyên gia của ADB.
Cùng với dó, do nhu cầu trên thị trường thế giới yếu hơn nên xuất khẩu có thể chậm lại.
“Tiền đồng giảm giá làm giá trị hàng nhập khẩu đắt hơn hàng xuất khẩu, dự kiến dẫn đến thâm hụt thương mại trong năm 2022”, - ADB lưu ý.
Mặc dù vậy, các chuyên gia của ADB đánh giá cao chính sách tiền tệ và động thái của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam.
“Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã duy trì thành công chính sách tiền tệ mở rộng nhưng linh hoạt, tạo điều kiện cho vay vốn với chi phí thấp đồng thời kiềm chế lạm phát”, - ADB nhận xét.
Theo định chế này, NHNN đã giữ nguyên các mức lãi suất chính sách kể từ lần cắt giảm cuối cùng vào tháng 10/2020; mở rộng tín dụng, ước tính tăng 15,9% đến tháng 6 so với cùng kỳ năm ngoái.
ADB cho rằng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng thận trọng giám sát tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro cao (như bất động sản và vốn cổ phần).
Nhằm giảm bớt áp lực lạm phát và hỗ trợ tiền đồng, NHNN đã hút vốn khả dụng dư thừa, ước tính khoảng 100 nghìn tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2022, bằng cách bán tín phiếu Ngân hàng Nhà nước thông qua nghiệp vụ thị trường mở, góp phần làm chậm mức tăng tổng phương tiện thanh toán xuống 9,2% so với 14,2% trong 6 tháng đầu năm 2021.
“Ngân hàng Nhà nước bắt đầu kiểm soát tác động của việc tăng giá đồng USD bằng cách bán khoảng 7 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm 2022 để ổn định tỷ giá hối đoái, giúp tiền đồng giảm giá ở mức 2% so với USD, khiến cho tiền đồng ổn định hơn so với các đồng tiền khác ở Đông Nam Á”, - ADB khẳng định.
Tuy vậy, định chế này phân tích, chính sách tiền tệ mở rộng, ví dụ như hỗ trợ lãi suất, tái cơ cấu nợ và gia hạn nợ theo quy định mà không điều chỉnh nhóm nợ có thể làm trì hoãn việc phân loại các khoản vay khó đòi – dự báo ở mức 5% trên tổng dư nợ trong năm 2022.
“Nỗ lực giữ tỷ giá hối đoái ổn định để hỗ trợ xuất nhập khẩu cũng có thể gây áp lực cho dự trữ ngoại hối”, - ADB nhắc lại rằng, nhu cầu hàng hóa trên thị trường thế giới giảm, lạm phát và các điều kiện tài chính thắt chặt, sẽ khiến cán cân vãng lai của Việt Nam trong năm 2022 được dự báo sẽ thâm hụt 1,5% GDP, năm 2023 là 1,7% GDP.
Nợ công của Việt Nam ra sao?
Cũng theo Ngân hàng Phát triển châu Á, mặc dù căng thẳng về địa-chính trị toàn cầu và các điều kiện tài chính thắt chặt tiếp tục hạn chế dòng vốn FDI chảy vào trong năm 2022, nhưng giải ngân vốn FDI sẽ tăng mạnh do các nhà đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục tin tưởng, đồng thời hoạt động kinh doanh tại Việt Nam trở nên dễ dàng hơn.
Ngoài ra, việc Chính phủ quyết liệt thúc đẩy giải ngân đầu tư công, gồm cả thực hiện Chương trình Phục hồi và Phát triển Kinh tế, sẽ bù đắp xuất khẩu giảm sút do ảnh hưởng của nhu cầu trên thị trường thế giới đang yếu đi.
ADB chỉ rõ, bội chi ngân sách dự báo sẽ tăng lên mức 4% GDP trong năm nay do tiếp tục thực hiện các biện pháp kiểm soát giá cả, cắt giảm thuế, hỗ trợ ngân sách theo mục tiêu, chi tiêu cho an sinh xã hội, y tế và tiêm chủng Covid-19.
Tuy nhiên, nợ công của Việt Nam được kiểm soát tốt nên còn đủ dư địa tài khóa. Theo ước tính, nợ công ở mức 43,1% GDP trong năm 2021, thấp hơn so với mức luật định 60%. Nợ nước ngoài của quốc gia được dự báo là 38,4% GDP, nằm trong giới hạn luật định là 45,0%.
“Vị thế tài khóa vững chắc và nợ công thấp đã hỗ trợ đáng kể cho sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ của Việt Nam”, - ADB cho biết.
Định chế này cũng nhận xét, chính sách tiền tệ thận trọng của Việt Nam và việc thực hiện hiệu quả các biện pháp kiểm soát giá xăng dầu, điện, thực phẩm, y tế và giáo dục sẽ góp phần kiềm chế lạm phát ở mức 3,8% trong năm 2022 và 4,0% trong năm 2023.
Đầu tư tăng, lạm phát được kiểm soát và các điều kiện tài khóa và tiền tệ mở rộng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tiêu dùng trong nước, đẩy mạnh phục hồi kinh tế đang diễn ra trong năm 2022...
Về các lưu ý đối với Việt Nam, nhóm chuyên gia của ADB cho rằng, rủi ro đối với triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn ở mức cao. Suy thoái kinh tế toàn cầu có thể tác động đến xuất khẩu nặng nề hơn so với dự báo. Hay dịch COVID-19 có thể tái bùng phát trong bối cảnh hệ thống y tế chưa đủ sẵn sàng do nhiều nhân viên y tế gần đây xin nghỉ việc và tình trạng thiếu thuốc men, thiết bị y tế. Lao động thiếu hụt sẽ cản trở sự phục hồi nhanh chóng của khu vực dịch vụ và các lĩnh vực xuất khẩu sử dụng nhiều lao động trong năm 2022.
Theo ADB, việc chậm giải ngân đầu tư công và các khoản chi xã hội so với kế hoạch, đặc biệt là chậm thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế so với mục tiêu của Chính phủ đề ra có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng trong năm nay và năm sau.
Cùng những phân tích, dự báo được nêu ra, cũng như đánh giá của Moody’s, Ngân hàng Thế giới, HSBC…các chuyên gia của ADB tin tưởng vào triển vọng phục hồi và tăng trưởng lạc quan của nền kinh tế khi Việt Nam sẽ tiếp tục là quốc gia đạt tăng trưởng GDP mạnh nhất trong khu vực Đông Nam Á trong 2 năm 2022 và kể cả 2023 tới đây.
