Kinh doanh tiền ảo ở Việt Nam là phạm pháp
© Depositphotos.com / Bermix666
Đăng ký
Việt Nam chưa thừa nhận tiền ảo, không coi tiền ảo là tiền và cũng chưa coi tiền kỹ thuật số là tài sản. Do đó, về mặt pháp luật, Việt Nam không coi tiền ảo là hàng hoá hay tiền tệ để kinh doanh mua bán.
Để kiểm soát tiền ảo và ngăn chặn các hoạt động giao dịch bất hợp pháp, rửa tiền qua tiền ảo, theo chuyên gia, Việt Nam cần phải có định nghĩa đầy đủ tiền ảo là gì và cơ chế quản lý các loại tiền kỹ thuật số phổ biến của thị trường thế giới hiện nay.
Nguy cơ rửa tiền qua tiền ảo ở Việt Nam là rất lớn
Những ngày qua tại nghị trường Quốc hội, nhiều đại biểu lo ngại hiện ở Việt Nam tổn tại thị trường ngầm về tiền ảo, nguy cơ rửa tiền qua tiền ảo là rất lớn.
Những năm gần đây, tài sản ảo, tiền ảo xuất hiện ngày càng nhiều trong hoạt động giao dịch, đầu tư tài chính online tại Việt Nam. Điều đáng nói là, mặc dù các loại hình tiền ảo này không được pháp luật Việt Nam công nhận nhưng thực tế giao dịch trên thị trường ngầm vẫn diễn ra và có nguy cơ tội phạm thông qua đây để rửa tiền và thực hiện các hành vi tội phạm khác.
Trước việc thực tế nhiều người tham gia vào các hoạt động của các sàn tiền ảo để lại nhiều hệ luỵ nhưng các giao dịch này lại chưa được công nhận về pháp lý, theo Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP. Hà Nội chia sẻ trước đó tại nghị trường Quốc hội, hiện cơ quan này đang điều tra các vụ án lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, rửa tiền lên đến hàng nghìn tỷ đồng mà chủ mưu cầm đầu, tổ chức các hoạt động phạm tội là người nước ngoài và thuê rất nhiều người nước khác, trong đó có người Việt Nam và trụ sở, địa điểm, công cụ, phương tiện, thiết bị phạm tội đều ở nước ngoài.
Tướng Nguyễn Hải Trung cũng đánh giá, hiện tiền ảo, tiền số chưa được công nhận về pháp lý nhưng thực tế đang có thị trường ngầm và phần lớn tội phạm lừa đảo đều thông qua tiền ảo để rửa tiền. Do đó, ông đề nghị dự luật Phòng chống rửa tiền cần quy định để cấm, quản, xử lý giao dịch tiền ảo.
Nhận định về việc chơi, hoạt động kinh doanh tiền ảo tại Việt Nam, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Giảng viên cao cấp Quản trị tài chính quốc tế, Học viện Tài chính nhấn mạnh rằng, ‘hoạt động kinh doanh tiền ảo ở Việt Nam là phạm pháp’.
Mấy năm trở lại đây, hoạt động mua bán tiền ảo ở Việt Nam ngày một phát triển rầm rộ. Theo vị chuyên gia bày tỏ quan điểm với VOV, cho dù, các cơ quan chức năng đã có các đợt truy quét làm giảm thiểu các hoạt động kinh doanh tiền ảo, tuy nhiên, vẫn còn nhiều cá nhân và tổ chức đứng ra lập các app cũng như trang web kinh doanh tiền ảo. Thậm chí lập các sàn kinh doanh tiền ảo. Từ đó, làm cho hoạt động kinh doanh mua bán tiền ảo trở lên rầm rộ và khó quản lý ở Việt Nam.
Đối với lo ngại hoạt động rửa tiền qua tiền ảo, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhắc lại rằng, trước hết, cần phải hiểu, tiền ảo là đồng tiền không có chủ thể phát hành một cách rõ ràng.
Thứ hai, là đồng tiền dễ dàng luân chuyển qua mạng internet giữa các quốc gia trên thế giới mà không thông qua bất kỳ ngân hàng, hay tổ chức tài chính nào.
“Vì vậy, tiền ảo được tất cả quốc gia trên thế giới đánh giá là một trong những phương thức chuyển tiền, rửa tiền nguy hiểm bậc nhất”, ông Thịnh nói.
Đồng thời, theo ông, nó cũng có thể là phương thức tài trợ cho các hoạt động phi pháp, các hoạt động khủng bố trên thế giới một cách phổ biến nhất.
“Chính vì lẽ đó cần phải quản lý, theo dõi các hoạt động rửa tiền, kinh doanh tiền ảo để từ đó phòng chống rửa tiền, trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng của nhiều quốc gia trên thế giới”, chuyên gia lưu ý.
Hầu hết các nước trên thế giới không coi tiền ảo là tiền tệ
Giảng viên cao cấp Quản trị tài chính quốc tế, Học viện Tài chính cho biết, ở Việt Nam chưa có bất kỳ tổ chức, hay cơ quan có thẩm quyền nào cho phép hoạt động kinh doanh tiền ảo.
Tuy nhiên, rõ ràng, chúng ta vẫn thấy các cá nhân, tổ chức mua bán, kinh doanh với nhau. Từ đó, họ hoàn toàn có thể chuyển lượng tiền tương đối lớn từ Việt Nam ra nước ngoài thông qua hoạt động mua bán kinh doanh tiền ảo. Họ cũng không cần qua một ngân hàng, hay một tổ chức gì mà chỉ cần kinh doanh trên mạng xã hội với nhau.
Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, việc đưa các khái niệm và cách thức quản lý thế nào và coi nó là cái gì là điều chúng ta cần phải quan tâm trong thời gian tới.
Xét về kinh nghiệm quốc tế, ông Thịnh phân tích, hiện trên thế giới chỉ có một quốc gia là El Salvador công nhận tiền ảo là tiền.
Còn lại tất cả Chính phủ và quốc gia trên thế giới không coi tiền ảo là tiền mà chỉ coi đó là một tài sản ảo để một nhóm người trong xã hội có thể kinh doanh, mang lại lợi nhuận mà không phải nộp thuế cho nhà nước.
Chính việc chỉ coi nó là tài sản ảo nên nhà nước không quản lý. Việc lên, xuống của đồng tiền này thất thường và nằm ngoài sự quản lý của Nhà nước. Nhưng Nhà nước cần quản lý thu thuế khi nó phát sinh doanh thu trong kinh doanh tài sản ảo.
Ông Thịnh dẫn chứng ngay cả nước Mỹ - một quốc gia tương đối thoải mái, rộng rãi về mặt tài chính họ chỉ lập một sàn để cho phép các nhà đầu tư mua bán, kinh doanh trên đó và tuân theo các quy định về quản lý tài sản ảo.
Ở Mỹ họ không tham gia vào việc hình thành, quản lý, điều phối hoạt động thị trường tiền ảo này.
Kinh doanh tiền ảo ở Việt Nam là phạm pháp
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh khẳng định, hiện nay hoạt động kinh doanh tiền ảo ở Việt Nam là phạm pháp.
“Trước hết, Việt Nam không coi tiền ảo là tiền, và cũng chưa coi nó là tài sản. Vì thế, về mặt luật pháp không coi nó là hàng hóa hay tiền tệ để kinh doanh mua bán”, ông Thịnh nhắc lại.
Điều thứ hai, theo vị chuyên gia, nếu nói về hoạt động kinh doanh tiền ảo, lập sàn hay mua bán tiền ảo nó có liên quan đến hoạt động chuyển từ tiền Việt Nam ra các ngoại tệ khác để mua bán, kinh doanh kể cả trên mạng xã hội.
“Bởi, đồng tiền Việt Nam không mua bán được. Và rõ ràng, khi chuyển đồng Việt Nam ra các ngoại tệ không theo đúng pháp lệnh về ngoại hối của Việt Nam là đã vi phạm luật pháp”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh phân tích.
Vì ở đó, pháp lệnh ngoại hối yêu cầu tất cả các cá nhân, tổ chức khi mua bán kinh doanh các đồng tiền ngoại quốc đều phải thông qua các cơ quan được Ngân hàng Nhà nước cấp phép bằng văn bản.
Giảng viên Học viện Tài chính nêu rõ, hoạt động kinh doanh không đúng luật, thì mức phạt của Ngân hàng Nhà nước cũng rất nặng.
Ông lấy ví dụ, cách đây vài năm, có người đi bán 100 USD đã bị phạt trên 90 triệu đồng. Như vậy, việc kinh doanh tiền ảo bắt buộc phải đổi từ đồng Việt Nam ra ngoại tệ và nếu đã như thế không người này, người khác đều phải đổi tiền chui lủi và đó là vi phạm pháp luật.
“Do đó, hoàn toàn chúng ta có thể có các biện pháp quản lý, xử lý đối với người kinh doanh tiền ảo, hoặc tổ chức sàn, doanh nghiệp mua bán tiền ảo”, ông Thịnh tin tưởng.
Không để bất cứ ai kinh doanh ngoài pháp luật
Bàn về giải pháp kiểm soát tiền ảo và ngăn chặn các hành vi rửa tiền thông qua giao dịch tiền ảo, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh bày tỏ, ông cùng nhiều chuyên gia khác đã đóng góp, sửa đổi cho Luật Phòng chống rửa tiền và tập hợp ý kiến của nhiều người.
Bản thân ông cũng theo dõi tiền ảo này từ khi nó xuất hiện và cho rằng, để quản lý về tiền ảo, ở Việt Nam, trước hết phải có định nghĩa về tiền ảo đầy đủ và cơ chế quản lý. Nếu không quản lý được về mặt giá trị, hay giá trị khác thì phải quản lý bằng thuế.
“Bởi, chúng ta không thể để bất cứ một cá nhân nào kinh doanh ngoài pháp luật”, ông Thịnh nói.
3 Tháng Tám 2022, 17:38
Còn đồng tiền ảo này lên xuống thế nào, có giá trị hay không là việc của thị trường. Theo chuyên gia, cũng chính vì lẽ đó buộc chúng ta phải theo dõi, quản lý họ kinh doanh bao nhiêu, như thế nào từ đó hạn chế được việc mua bán, chuyển tiền trong quá trình chuyển hóa từ đồng Việt Nam sang các đồng tiền ảo.
“Từ đó, có thể quản lý được các dòng chảy các loại tiền ảo ra vào thị trường Việt Nam, giúp ngăn ngừa tốt hơn việc rửa tiền”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nêu ý kiến.
