Biến số ở phương Tây là lý do Việt Nam không nên ngủ quên trên chiến thắng
© Fotolia / Jeayesy
Đăng ký
Ngân hàng HSBC đánh giá cao các thành tựu kinh tế đáng kinh ngạc của Việt Nam năm 2022 tuy nhiên lưu ý rằng, Việt Nam không nên ngủ quên trên chiến thắng vì ẩn dưới con số tăng trưởng đẹp đẽ này vẫn còn nhiều thách thức.
Theo giới chuyên gia, Việt Nam đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi nhu cầu dao động của các nước phương Tây.
Việt Nam không nên ngủ quên trên chiến thắng
Ngân hàng HSBC vừa công bố báo cáo Vietnam at a glance, trong đó nhận định, Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở châu Á công bố số liệu năm 2022 với những con số ấn tượng cho một năm đầy thách thức.
HSBC điểm lại, kinh tế Việt Nam trong quý 4 tăng trưởng 5,9% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả này đưa tăng trưởng của cả năm 2022 lên 8,0%, đánh dấu mức tăng trưởng cao nhất của Việt Nam kể từ năm 1997.
Mặc dù vậy, báo cáo của HSBC cũng lưu ý, Việt Nam cần có sự thận trọng nhất định, không nên ngủ quên trên chiến thắng do bối cảnh còn nhiều thách thức.
“Việt Nam không nên ngủ quên trên chiến thắng vì ẩn dưới con số tăng trưởng đẹp đẽ này, những yếu tố thuận lợi của Việt Nam đang giảm dần”, theo HSBC.
Cụ thể, HSBC phân tích, sự phục hồi của ngành du lịch Việt Nam đã và đang chậm so với các nước khác trong khu vực. Điển hình, trong năm 2022, Việt Nam đón khoảng 3,6 triệu lượt khách, đạt 70% chỉ tiêu đặt ra từ đầu năm.
“Tuy nhiên, mức này chỉ bằng 20% so với năm 2019, thấp hơn mức 28% của Singapore và mức 25% của Thái Lan”, HSBC nêu rõ.
Ảnh hưởng của các nước phương Tây
Cạnh đó, tình hình sản xuất có phần ảm đạm của Việt Nam, theo HSBC, là hình ảnh phản chiếu của lĩnh vực bên ngoài đang yếu đi.
“Việt Nam đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi nhu cầu dao động của các nước phương Tây”, ngân hàng thẳng thắn.
HSBC chỉ rõ, xuất khẩu sụt giảm 14,0% trong tháng 12 so với cùng kỳ năm trước, sự suy yếu diễn ra trên diện rộng ở các ngành hàng chính, đặc biệt là điện tử. Trái lại, nhập khẩu cũng giảm mạnh 8,1% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu là ở nhập khẩu các mặt hàng liên quan đến công nghệ.
Điều này có thể được hiểu là Việt nam đang ở thế “đứng mũi chịu sào” bị ảnh hưởng từ chu kỳ công nghệ toàn cầu đang “hạ nhiệt” với bản chất hoạt động sản xuất hàng điện tử đòi hỏi nhập khẩu nhiều.
Cùng với đó, triển vọng sản xuất của Việt Nam đang bắt đầu nhìn thấy thách thức với bằng chứng là chỉ số PMI mới nhất tiếp tục lao dốc xuống 46,4 trong tháng 12, mức thấp nhất trong vòng 1,5 năm qua.
Lợi thế về cán cân thương mại nói chung của Việt Nam lại một lần nữa thu hẹp do tình hình xuất khẩu chậm lại và nhập khẩu năng lượng tăng cao trong nửa đầu năm 2022. Điều đó dẫn đến mức thặng dư thương mại thấp, chỉ đạt 4,1 tỷ USD (1% GDP) trong năm 2022.
25 Tháng Mười Hai 2022, 16:01
Tốc độ phục hồi VND
Với mức thặng dư thương mại thấp này nhiều khả năng sẽ không bù đắp được cho thâm hụt trong thu nhập chính và dịch vụ.
“Việt Nam nhiều khả năng sẽ chứng kiến thâm hụt nhẹ tài khoản vãng lai năm thứ hai liên tiếp, khả năng rơi vào khoảng 1,4% GDP, ảnh hưởng đến tốc độ phục hồi đồng VND”, HSBC lưu ý.
Nhóm phân tích cho biết, đồng VND đã chịu áp lực giảm giá lớn trước đồng USD mạnh, khiến tài khoản vãng lai suy yếu và làm suy giảm lợi thế về chênh lệch lợi suất.
Để bảo vệ đồng nội tệ, NHNN đã bán bớt ngoại tệ dự trữ, dự trữ ngoại tệ vốn đã giảm mạnh 20% tính tới quý 3/2022 so với thời điểm đạt đỉnh vào cuối năm 2021. Việc điều chỉnh tỷ giá đồng USD gần đây cùng với thanh khoản USD được cải thiện đã giúp đồng VND bớt áp lực hơn một chút. Mặc dù vậy, việc tăng giá đồng VND nhiều khả năng sẽ là một quá trình từ từ từng bước một.
Về tình hình lạm phát, HSBC cho rằng, dù lạm phát chính của năm đã tương đối thấp ở mức 3,2%, nhưng Việt Nam tiếp tục chứng kiến áp lực lạm phát mạnh lên.
Tháng 12 là tháng thứ ba liên tiếp lạm phát vượt mức trần 4% của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Không chỉ lạm phát cơ bản tăng lên 5% so với cùng kỳ năm trước mà Việt Nam còn chứng kiến giá nguyên liệu thô tăng lên.
“Điều này có nghĩa là Ngân hàng Nhà nước nhiều khả năng sẽ tiếp tục chu kỳ thắt chặt”, HSBC dự báo.
Là ngân hàng trung ương cuối cùng ở ASEAN có động thái điều chỉnh, Ngân hàng Nhà nước đã chủ động bắt kịp xu hướng chung, tăng lãi suất 200 điểm cơ sở trong năm 2022.
“Trong khi chúng tôi kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước thắt chặt tiền tệ chậm lại khi Fed được dự báo sẽ giảm tốc và biến động ngoại tệ được xoa dịu, chu kỳ tăng lãi suất sẽ còn tiếp tục. Chúng tôi kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ nâng lãi suất tái cấp vốn 0,5 điểm cơ bản trong quý 1/2023 và quý 2/2023, nâng lãi suất tái cấp vốn lên 7,0% vào giữa năm 2023”, ngân hàng chỉ rõ.
Standard Chartered: Việt Nam sẽ tăng trưởng mạnh mẽ
Trong báo cáo “Việt Nam tiếp tục mức tăng trưởng cao” của Standard Chartered, ngân hàng này dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng GDP đạt 7,2% trong năm 2023 và 6,7% trong năm 2024, tiếp nối đà hồi phục tăng trưởng trên 8% của năm 2022.
“Chúng tôi vẫn tin vào tiềm năng phát triển mạnh mẽ của Việt Nam trong trung hạn”, ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế phụ trách Thái Lan và Việt Nam, Ngân hàng Standard Chartered khẳng định.
Các chỉ số vĩ mô tuy có chậm lại trong quý IV/2022, song vẫn duy trì mạnh mẽ. Doanh số bán lẻ tăng trưởng tốt trong nửa cuối năm 2022 cho thấy sự cải thiện của hoạt động trong nước.
Nhóm phân tích của Standard Chartered cho biết, cán cân thương mai có thể được cải thiện; xuất khẩu có thể sẽ đối mặt với các thách thức toàn cầu; nhập khẩu có nguy cơ giảm.
Vốn FDI giải ngân tiếp tục tăng, nhưng triển vọng sẽ phụ thuộc vào nền kinh tế toàn cầu.
Việt Nam sẽ tăng dự trữ ngoại hối
“Lạm phát có thể là mối đe dọa đối với sự phục hồi liên tục của Việt Nam”, Standard Chartered cảnh báo.
Theo đó, lạm phát được dự đoán sẽ tăng trong suốt cả năm 2023, đạt khoảng 6% vào những tháng cuối năm và trung bình 5,5% trong cả năm 2023 và 2024 (so với mức 3,2% năm 2022).
Cùng với đó, thâm hụt tài khóa của Việt Nam có thể kéo dài và là nguồn gốc của lạm phát.
Standard Chartered kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) sẽ tăng lãi suất thêm 100 điểm cơ bản trong quý I/2023 và giữ nguyên cho đến cuối năm 2024 nhằm duy trì sự ổn định.
Theo Standard Chartered, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục thận trọng với lạm phát, sự suy yếu của đồng Việt Nam (VND) và rủi ro bất ổn tài chính phát sinh từ các khoản cho vay rủi ro trong lĩnh vực bất động sản.
“NHNN có thể ưu tiên giữ ổn định VND, miễn là nó không ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh thương mại”, ông Tim cho biết.
Theo các chuyên gia, VND đã phục hồi mạnh trong những tuần gần đây, tuy nhiên, tốc độ tăng giá của VND có thể sẽ chậm lại do ảnh hưởng của nhiều khó khăn còn hiện hữu.
“Việc bổ sung dự trữ ngoại hối có thể sẽ là ưu tiên chính của Ngân hàng Nhà nước”, Standard Chartered lưu ý.
Sự cải thiện của cán cân vãng lai và sự phục hồi du lịch có thể sẽ hỗ trợ cho VND. Tỷ giá USD-VND được dự báo đạt 23.400 vào cuối năm 2023 và 23.000 vào cuối năm 2024.
