Việt Nam xoay sở đối phó với thép Trung Quốc

© Ảnh : Freepik/OnlyyouqjNhững ống thép
Những ống thép - Sputnik Việt Nam, 1920, 15.07.2024
Đăng ký
Ngành thép Việt có nguy cơ bị mất thị trường nội địa do thép nhập khẩu từ Trung Quốc, trong bối cảnh nước này đang dẫn đầu về nhập khẩu thép vào Việt Nam, gây áp lực lớn lên ngành thép nội địa.
Trong bối cảnh đó, việc tăng cường các biện pháp phòng vệ thương mại trở nên cấp thiết để bảo vệ các nhà sản xuất thép trong nước khỏi bị tổn thương bởi hành vi bán phá giá của các nhà sản xuất Trung Quốc.

Nguy cơ từ thép nhập khẩu Trung Quốc

Báo Đầu tư dẫn báo cáo của Tổng Cục Hải quan cho biết, trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 8,2 triệu tấn thép (tăng 48% so với cùng kỳ năm 2023) với tổng giá trị gần 6 tỷ USD (tăng 25,4% so với cùng kỳ). Số nhập khẩu sản phẩm từ sắt thép đạt hơn 3,03 tỷ USD, tăng 24,8%.
Hiệp hội thép Việt Nam ghi nhận, Việt Nam hiện đứng thứ 12 thế giới, đồng thời dẫn đầu khu vực ASEAN về sản xuất thép với quy mô sản xuất có thể lên tới 30 triệu tấn trong năm nay 2024.
Dù vậy, ngành thép đang gặp nhiều khó khăn do sự sụt giảm của thị trường bất động sản, giá nguyên liệu tăng, tồn kho lớn… Đặc biệt, ngành thép Việt có nguy cơ bị mất thị trường nội địa do thép nhập khẩu từ Trung Quốc, trong bối cảnh nước này đang dẫn đầu về nhập khẩu thép vào Việt Nam.
Sản phẩm tôn mạ sẽ phải chịu mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp lần lượt là 199,43% và 39,05%. - Sputnik Việt Nam, 1920, 15.06.2024
Việt Nam điều tra chống bán phá giá thép mạ từ Trung Quốc, Hàn Quốc
Năm 2023, lượng sắt thép của Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam đạt 8,2 triệu tấn, tương đương hơn 5,6 tỷ USD, chiếm 62% trong tổng lượng và 54% tổng kim ngạch nhập khẩu sắt thép của Việt Nam.
Trong 5 tháng đầu năm nay, Trung Quốc đã xuất khẩu 45 triệu tấn thép, tăng 25% so với cùng kỳ năm ngoái. Thép Trung Quốc ồ ạt đổ vào thị trường Việt Nam. Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2024, nhập khẩu thép đã lên tới hơn 5,4 triệu tấn, tăng 42% so với năm trước. Trong đó, Việt Nam nhập khẩu 3,7 triệu tấn thép từ Trung Quốc, chiếm 68% tổng lượng nhập khẩu.
Trung Quốc là nước dẫn đầu thế giới về sản xuất và xuất khẩu thép, với khoảng 500 nhà máy thép các loại, có tổng công suất ước đạt 1,17 tỷ tấn thép/năm vào năm 2023. Do nguồn cung thép lớn hơn nhiều so với nhu cầu nội địa, các nhà sản xuất thép Trung Quốc đã bán phá giá thép ra nước ngoài. Việt Nam là một trong những nước bị ảnh hưởng lớn bởi làn sóng xuất khẩu thép của Trung Quốc.
Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu, xu hướng nhập khẩu thép Trung Quốc tăng mạnh vừa qua là do kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, thị trường bất động sản nguội lạnh, dẫn đến nhu cầu tiêu thụ sắt thép yếu đi. Điều này buộc Trung Quốc gia tăng xuất khẩu thép ra nước ngoài. Do Trung Quốc là ông lớn về sản xuất thép của thế giới nên chỉ cần họ thay đổi chiến lược, tăng xuất khẩu ra nước ngoài cũng gây nhiều áp lực lên các nước khác, trong đó có Việt Nam.
Sản xuất thép tại nhà máy Hòa Phát Việt Nam - Sputnik Việt Nam, 1920, 11.03.2024
Bên bờ vực phá sản, một loạt doanh nghiệp thép Việt Nam kêu cứu
Chẳng hạn, với sản phẩm thép không gỉ mà Việt Nam đang áp thuế chống bán phá giá, Việt Nam là 1 trong 10 quốc gia xuất khẩu thép không gỉ lớn nhất của Trung Quốc. Thị trường Việt mỗi năm tiêu thụ khoảng 250.000 tấn thép không gỉ, trong đó các doanh nghiệp nội địa bán ra khoảng hơn 115.000 tấn (khoảng 45%), nhập khẩu 135.000 tấn (khoảng 55%). Trong khi đó, công suất của 4 nhà sản xuất hàng đầu Việt Nam hơn 800.000 tấn/năm, cao hơn 3 lần so với tổng tiêu thụ nội địa.
Thép không gỉ Trung Quốc đang chịu hơn 102 lệnh áp thuế phòng vệ thương mại trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Nhưng Trung Quốc vẫn duy trì được thị phần xuất khẩu thép nói chung và thép không gỉ nói riêng. Nếu Việt Nam dỡ bỏ thuế chống bán phá giá, rất khó để ngăn chặn làn sóng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Bảo vệ ngành thép trong nước

Hiện, Việt Nam đang áp dụng 12/28 vụ phòng vệ thương mại với các sản phẩm thép, chiếm 46% tổng các vụ phòng vệ thương mại đã từng tiến hành đối với tất cả các loại sản phẩm ở Việt Nam.
Các vụ việc chống bán phá giá sản phẩm này được Chính phủ và Hiệp hội Thép Việt Nam ủng hộ để bảo vệ ngành sản xuất trong nước khỏi bị tổn thương bởi hành vi bán phá giá của các nhà sản xuất, xuất khẩu nước ngoài.
Trong đó, Trung Quốc luôn là nước bị cáo buộc bán phá giá trong tất cả các vụ kiện chống bán phá giá thép cán nguội, tôn mạ màu, mạ kẽm hay thép không gỉ trước đây.
Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam Phạm Công Thảo, WTO có công cụ để hạn chế tình trạng cạnh tranh không lành mạnh như bán phá giá trên thị trường hay thép nhập khẩu làm ảnh hưởng và tổn hại đến ngành công nghiệp thép trong nước.
Công nhân lắp ráp kết cấu thép ở ngoại ô TP. HCM - Sputnik Việt Nam, 1920, 05.08.2022
Mỹ đang ám chỉ thép Việt Nam là hàng Trung Quốc “trá hình”?
Nền công nghiệp sản xuất thép của Việt Nam còn khá trẻ, năng lực cạnh tranh còn hạn chế. Khi thép nhập khẩu tràn vào thị trường, bán phá giá làm tổn hại đến ngành công nghiệp sản xuất thép Việt Nam, kìm hãm sự phát triển của ngành thép, các doanh nghiệp cần có giải pháp bảo vệ lợi ích chính đáng, hợp pháp của mình.
“Thời gian qua, Chính phủ cũng đã có các chính sách hỗ trợ cho ngành thép. Đặc biệt là các chính sách về phòng vệ thương mại. Chúng ta cũng đã có một số biện pháp phòng vệ thương mại như phôi thép, thép xây dựng, thép không gỉ, tôn mạ màu… gần đây, các doanh nghiệp cũng đặt vấn đề cần áp dụng phòng vệ thương mại với một số sản phẩm mới và tiếp tục duy trì phòng vệ thương mại đối với một số sản phẩm như thép không gỉ”, - báo Đầu tư dẫn lời ông Phạm Công Thảo.
Về phần mình, TS. Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI), cho biết trong phần lớn các vụ việc phòng vệ thương mại, các doanh nghiệp đứng đơn kiện yêu cầu áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, đặc biệt là biện pháp chống bán phá giá, đã có sự chuẩn bị bài bản, có những công cụ, bằng chứng đáp ứng được các yêu cầu theo pháp luật.
“Theo sự theo dõi của chúng tôi, tất cả các vụ việc phòng vệ thương mại đối với thép thì chưa có vụ nào bị từ chối áp dụng biện pháp thương mại cả”, - bà Trang cho biết.
PGS.TS Phan Đăng Tuất, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, cho rằng thép là sản phẩm thuộc nhóm siêu trường, siêu trọng. Nếu có thể tự chủ sản xuất trong nước sẽ giúp ổn định thị trường và nền kinh tế. Doanh nghiệp nội địa có lợi thế ở gần thị trường hơn, nếu bị bán phá giá sẽ mất đi lợi thế này. Việc điều tra chống bán phá giá thép sẽ giúp nền kinh tế thị trường trở nên minh bạch và tích cực hơn.
Ông Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), cho rằng việc bán phá giá thép khiến các doanh nghiệp nội địa gặp khó khăn lớn, nguồn thu giảm, ảnh hưởng công ăn việc làm của người dân.
Hoạt động sản xuất phôi thép tại Công ty TNHH Khoảng sản Luyện kim Việt - Trung - Sputnik Việt Nam, 1920, 01.03.2022
Việt Nam có thể thành công xưởng sản xuất thép mới của thế giới thay thế Trung Quốc?
Do đó, việc điều tra chống bán phá giá sẽ bảo vệ sản xuất trong nước. Các biện pháp phòng vệ thương mại còn giúp loại bỏ hành vi cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu, tạo môi trường cạnh tranh công bằng trên thị trường.
Theo ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, ngành thép là ngành đầu vào cực kỳ quan trọng trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng - an ninh.
Bản thân sự phát triển của ngành thép cũng là một ngành kinh tế. Tất cả các nước đều nhìn nhận như nhau về vai trò của ngành thép. Thế nên, thép cũng là nguyên nhân của các chính sách phòng vệ và bảo hộ thương mại nhằm bảo vệ sản xuất trong nước.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала