Làm sao để Việt Nam không trở thành bãi rác công nghệ?
© Ảnh : TTXVN - An Văn Đăng
Đăng ký
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đầu tư cho khoa học công nghệ không thể ưu tiên giá rẻ như Luật Đấu thầu, nhằm tránh mắc bẫy công nghệ lạc hậu, biến Việt Nam trở thành bãi rác công nghệ.
Theo Tổng Bí thư, Việt Nam phải đi tắt đón đầu trong khoa học công nghệ, không thể cứ lũi cũi đi sau thế giới, phải luôn biết mình đang ở đâu.
Tránh mắc bẫy công nghệ lạc hậu, giá rẻ
Ngày 15/2, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Tại buổi thảo luận, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị ban hành cuối năm 2024 (về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia), song để nghị quyết đi vào cuộc sống thì còn nhiều khó khăn.
Theo ông, nếu để chờ sửa một số luật, đặc biệt là Luật Khoa học công nghệ, thì nhanh nhất cũng phải đến thời điểm giữa hoặc cuối năm, tức là cả năm 2025 sẽ không thể triển khai Nghị quyết 57.
Những nội dung đã có trong Nghị quyết 57 nhưng chưa thể thể chế bằng pháp luật, cần phải có văn bản khẩn trương để đưa nghị quyết vào cuộc sống. Do đó, rất cần nghị quyết của Quốc hội để tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy, khuyến khích.
Quốc hội thảo luận về cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận
© Ảnh : TTXVN - An Văn Đăng
Người đứng đầu Đảng chỉ rõ, phạm vi của những vấn đề chưa thể thể chế bằng pháp luật là quá lớn, còn nhiều khó khăn, điểm nghẽn. Nghị quyết này của Quốc hội nhằm giải quyết những vấn đề cấp bách đó.
Đây cũng phù hợp với tính chất bất thường của kỳ họp, với mục tiêu khẩn trương tháo gỡ các vướng mắc, trên tinh thần là quy định những cái chung, không đi vào chi tiết, “vừa chạy vừa xếp hàng” để làm.
Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, giá trị của khoa học công nghệ thì ai cũng thấy, nhưng tại sao lại không phát triển được. Lý do là vì còn quá nhiều vấn đề, kể cả sửa Luật Khoa học công nghệ cũng chưa đủ để khoa học công nghệ phát triển.
Ông dẫn chứng, như ở Luật Đấu thầu, nếu đấu thầu để mua đồ rẻ cho khoa học công nghệ, cứ tìm mua đồ rẻ thì Việt Nam sẽ thành bãi rác công nghệ.
“Nếu bây giờ chúng ta đấu thầu, họ chắc sẽ tặng không cho ta luôn 5G, vì họ đã 20G, nhưng như thế là lạc hậu. Do đó, chúng ta phải đi tắt đón đầu trong khoa học công nghệ, không thể lũi cũi đi sau thế giới. Chúng ta phải luôn biết mình đang ở đâu. Đầu tư cho khoa học công nghệ không thể ưu tiên giá rẻ như quy định của Luật Đấu thầu, phải thoát ra, gỡ ở điểm này”, - ông nói.
Không phải chỉ lo “thu nhiều, thu triệt để”
Phát biểu tại tổ, Tổng Bí thư cũng nêu một số bất cập trong vấn đề đầu tư công, đầu tư tư, hợp tác công - công, công - tư và cho rằng, hiện các vấn đề này vẫn chưa được thực hiện hiệu quả.
Ngoài ra, việc vừa qua Chính phủ miễn, giảm thuế và kết quả lại giúp tăng thu là một kinh nghiệm quản lý rất đáng quan tâm.
"Hôm trước họp Chính phủ, nghe Thủ tướng nói tôi rất xúc động. Chúng ta miễn, giảm thuế khuyến khích người dân doanh nghiệp phát triển, giảm lãi cho vay. Lãi 5-7% thì người ta không sản xuất kinh doanh, xã hội không phát triển được. Hạ lãi vay thì nhiều người tham gia sản xuất kinh doanh, nhiều người vay hơn và ngân hàng thu về được nhiều lợi nhuận hơn", - Tổng Bí thư chia sẻ.
Do đó, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ, cần phải tính toán đến chính sách khuyến khích, chứ không chỉ là để “thu nhiều, thu triệt để”.
Tổng Bí thư Tô Lâm, đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội phát biểu tại tổ
© Ảnh : TTXVN - An Văn Đăng
Bên cạnh đó, ông cũng nhấn mạnh, nghiên cứu khoa học đòi hỏi phải có thời gian, chấp nhận có sự mạo hiểm.
"Nghiên cứu khoa học công nghệ là một miền đất hoang vu, mạo hiểm nhưng ai trúng thì sẽ thắng lớn. Còn thênh thang ai cũng đến được thì dễ quá", - Tổng Bí thư lưu ý.
Ông cho biết, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã nhìn thấy các vấn đề và nêu rõ quan điểm, đề ra các chính sách ưu tiên.
Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị thể chế hóa Nghị quyết 57 trên tinh thần tháo gỡ và khuyến khích phát triển khoa học công nghệ, không nên nhìn nhận quá phức tạp các vấn đề khiến không có nghị quyết của Quốc hội, lại thất bại.
Ông cũng tán thành thí điểm nghị quyết của Quốc hội trong 5 năm, sau đó tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện thể chế, trong đó có Luật Khoa học công nghệ để đồng bộ thể chế cho lĩnh vực này.
