https://kevesko.vn/20250507/40-nam-doi-moi-viet-nam-chua-tung-tang-truong-10-36012566.html
40 năm Đổi mới, Việt Nam chưa từng tăng trưởng 10%
40 năm Đổi mới, Việt Nam chưa từng tăng trưởng 10%
Sputnik Việt Nam
Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao. 07.05.2025, Sputnik Việt Nam
2025-05-07T23:03+0700
2025-05-07T23:03+0700
2025-05-07T23:03+0700
việt nam
đổi mới
kinh tế
tăng trưởng kinh tế
chính trị
thông tin
thế giới
đông nam á
đông bắc á
https://cdn.img.kevesko.vn/img/07e9/05/07/36012806_0:61:777:498_1920x0_80_0_0_ccbb3a2b353746ddc802441e7a634fd5.jpg
Tuy nhiên, Việt Nam chưa từng tăng trưởng đến 10% kể từ khi thống kê hiện đại được theo dõi chặt chẽ sau Đổi mới (1986) dù đã có lúc đã tăng tiệm cận 10% như các năm 1995 (9,54%) và 1996 (9,34%).Tăng trưởng 2 con số: Không chỉ là tham vọngMô hình tăng trưởng hiện tại của Việt Nam, vốn dựa nhiều vào khai thác tài nguyên, tăng đầu tư công và sử dụng lao động giá rẻ, đang dần cạn kiệt dư địa. Để đạt tăng trưởng hai con số trong kỷ nguyên mới, Việt Nam cần thiết lập một mô hình tăng trưởng mới, tập trung vào chất lượng, hiệu suất sử dụng các nguồn lực và năng suất lao động. Mô hình này phải lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và giá trị gia tăng cao làm trung tâm.Tại hội thảo hôm nay do Viện Kinh tế tổ chức, TS. Đặng Xuân Thanh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nhấn mạnh, mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn tới không chỉ là tham vọng, mà còn là đòi hỏi thực tiễn, nhằm thu hẹp nhanh khoảng cách phát triển với các quốc gia đi trước hóa giải nguy cơ tụt hậu; tăng cường năng lực nội sinh, sức chống chịu, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ; tạo dựng vị thế xứng đáng của Việt Nam trên trường quốc tế.Trình bày tham luận đầu tiên TS. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, đưa ra ba kịch bản tăng trưởng. Đơn giản, nhẹ nhàng nhất là tiếp tục tăng trưởng trung bình trên 6% như những năm qua, thì đến 2045 thu nhập đầu người chỉ khoảng hơn 15.000 USD. Kịch bản cao hơn là tăng trưởng bình quân mỗi năm 7%, thì đến năm 2025, thu nhập đầu người khoảng 19.300 USD, gần chạm ngưỡng dưới của thu nhập cao. Cả hai kịch bản này, tới năm 2045, Việt Nam sẽ lớn mạnh hơn một số nước Đông Nam Á, nhưng vẫn thua các nước Đông Bắc Á.Còn nếu tăng trưởng bình quân được 10% thì đến dịp 100 năm của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, thu nhập đầu người sẽ lên tới 33.000 USD, bước vào nhóm nước phát triển Đông Bắc Á.Theo vị chuyên gia, thách thức số 1 của Việt Nam chính là bài toán tăng trưởng năng suất trong bối cảnh đảm bảo chất lượng lao động và già hoá dân số. Nhìn lại lịch sử từ năm 1960 đến nay, tăng trưởng hai con số là không hề hiếm ở khu vực Đông Bắc Á nhưng lại rất hiếm với các nước Đông Nam Á. Nhưng đấy là tăng trưởng cao ở một vài năm cụ thể. Còn để tăng trưởng 10%/năm một cách liên tục thì trong khu vực là “gần như chưa có tiền lệ”. Đó là bởi quy luật một nền kinh tế khi đạt mức thu nhập càng cao thì tốc độ tăng trưởng càng chậm lại.Nhìn vào lịch sử tăng trưởng của các nước ở thời điểm có cùng mức thu nhập bình quân đầu người với Việt Nam hiện nay, khoảng 4.000 USD, thì chỉ có Singapore và Hàn Quốc là tiếp tục duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế 10%.Trong tham luận của mình, ông cũng lưu ý về bộ máy công vụ. Kinh nghiệm của các quốc gia thành công là đội cũ công chức phải là những người kinh bang tế thế, những người tự hào vì được đóng góp cho sự phát triển của đất nước.Muốn thực hiện mục tiêu tăng trưởng thách thức hai con số giai đoạn tới, Nhà nước cần trở thành trụ cột kiến tạo phát triển chứ không phải cản trở. Nhà nước ấy phải có năng lực chính sách, năng lực hành chính ở mức cao. Phải trọng dụng nhân tài, vận hành bộ máy hành chính chuyên nghiệp, kèm theo trách nhiệm giải trình với cấp trên và xã hội. Còn nếu không xây dựng được một bộ máy nhà nước như vậy thì dù Đảng có đưa ra các mục tiêu rất tham vọng, bộ máy thực thi vẫn là “nút thắt của nút thắt”.Cải cách thể chếTS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, cho rằng điều kiện tiên quyết để đạt tăng trưởng hai con số là đầu tư xã hội/GDP phải đạt tối thiểu 40%, hiệu quả đầu tư phải tăng, ICOR hiện nay phải giảm từ 6 xuống thấp hơn hoặc bằng 4.Ông khuyến nghị cần theo đuổi chính sách tài khóa mở rộng; nếu bội chi giới hạn là không quá 5%, thì tiết kiệm của chính phủ phải đạt ít nhất 3% bằng cách giảm, tiết kiệm chi thường xuyên. Tuy nhiên, đây cũng là một thách thức trong bối cảnh có chủ trương miễn phí một số dịch vụ công thiết yếu như khám chữa bệnh, học phí phổ thông.Vị chuyên gia dẫn lại chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về vai trò của Nhà nước trong điều tiết vĩ mô, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, bảo đảm cơ chế thị trường vận hành hiệu quả, đồng thời bảo đảm công bằng xã hội. TS. Cung nhấn mạnh việc tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, “năng lực quản lý nhà nước đến đâu thì mở cho đầu tư đến đó”; bãi bỏ các thủ tục hành chính mang tính xin–cho, không rõ ràng, tùy tiện trong diễn giải và áp dụng; tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp được tự do kinh doanh, đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ pháp luật.PGS.TS Lê Bộ Lĩnh, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, kiến nghị xây dựng Chiến lược quốc gia thúc đẩy Khoa học - Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số cho thời kỳ tăng trưởng nhanh và bền vững (giai đoạn 2026-2045).Ví dụ dễ thấy nhất là Đài Loan tập trung vào ngành công nghiệp chip điện tử. Họ hướng các khoản đầu tư vào một công ty duy nhất (TSMC). Kim ngạch xuất khẩu chip điện tử của công ty này lên tới khoảng 184 tỷ đô la, nắm giữ 55% thị trường gia công chip điện tử toàn cầu. Ngoài ra, Việt Nam cũng cần đột phá về thể chế, luật pháp thông thoáng, minh bạch.TS. Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học Hành chính, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, nhấn mạnh 6 giải pháp đột phá về nhân lực và nhân tài: cải cách và chấn hưng giáo dục; nâng cao chất lượng đào tạo; ưu tiên phát triển nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực chiến lược; xây dựng chế độ công vụ mới; hoàn thiện thể chế; và ứng dụng công nghệ số, AI trong phát triển nguồn nhân lực.Chưa từng chạm mốc 2 con sốPGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho biết, trong suốt 40 năm qua, chỉ có hai năm Việt Nam đạt mức tăng trưởng 9,3% (năm 1996) và 9,5% (năm 1995), chưa từng chạm mốc hai con số. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng bình quân lại có xu hướng giảm rõ rệt theo từng chu kỳ 10 năm.Ông băn khoăn, với việc giảm tốc độ tăng trưởng đó nhưng Việt Nam lại đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số. Vậy đâu là cơ sở để đảm bảo nền kinh tế có thể nhanh chóng đảo ngược xu thế hiện tại và tạo 'thần kỳ' trong giai đoạn được dự báo khó khăn, khó lường và nhiều rủi ro hơn.Chuyên gia lưu ý, mục tiêu không chỉ là tốc độ mà còn là chất lượng tăng trưởng. Mục tiêu tăng trưởng hai con số đặt ra trong bối cảnh các cuộc chiến xảy ra tại nhiều khu vực, trong khi Việt Nam là nền kinh tế mở, rủi ro rất lớn. Triển vọng của mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu đang bị thách thức bởi xu hướng bảo hộ mậu dịch.Trong khi đó, 3 động lực tăng trưởng bao gồm đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu thì đầu tư nhìn chung tăng trưởng không thấp nhưng lại có nhiều vấn đề. Đó là, đầu tư tư nhân không chỉ hạn chế về quy mô mà còn mất cân đối về cơ cấu; đầu tư công tăng "chật vật"; vòng quay tiền tệ chậm...Theo đó, doanh nghiệp không thể nào theo kiểu cũ, mà lực lượng doanh nghiệp cho tương lai cần được nâng tầm chất lượng và ưu tiên tối đa, tạo điều kiện tối đa.Một chính sách khác, là đổi mới theo phương pháp xin - cho, tức là cá nhân hoặc địa phương nào có sáng kiến thì làm đơn xin được đổi mới, không quy trách nhiệm cho họ. Theo ông, quan trọng, tư duy cải cách phải từ trên xuống, như vậy mới triệt để được.
https://kevesko.vn/20250427/song-gio-bat-ngo-voi-nen-kinh-te-viet-nam-35820335.html
https://kevesko.vn/20250423/quy-mo-kinh-te-viet-nam-co-the-dat-hon-1-ngan-ty-do-la-nam-2035-35745943.html
https://kevesko.vn/20250421/hon-22-trieu-lao-dong-viet-nam-bi-lang-phi-nguy-co-tro-thanh-ganh-nang-cua-nen-kinh-te-35694227.html
https://kevesko.vn/20250328/quy-mo-nen-kinh-te-viet-nam-dung-thu-33-the-gioi-35262270.html
đông nam á
đông bắc á
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
tin thời sự
vn_VN
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
việt nam, đổi mới, kinh tế, tăng trưởng kinh tế, chính trị, thông tin, thế giới, đông nam á, đông bắc á
việt nam, đổi mới, kinh tế, tăng trưởng kinh tế, chính trị, thông tin, thế giới, đông nam á, đông bắc á
Tuy nhiên, Việt Nam chưa từng tăng trưởng đến 10% kể từ khi thống kê hiện đại được theo dõi chặt chẽ sau Đổi mới (1986) dù đã có lúc đã tăng tiệm cận 10% như các năm 1995 (9,54%) và 1996 (9,34%).
Tăng trưởng 2 con số: Không chỉ là tham vọng
Mô hình tăng trưởng hiện tại của Việt Nam, vốn dựa nhiều vào khai thác tài nguyên, tăng đầu tư công và sử dụng lao động giá rẻ, đang dần cạn kiệt dư địa. Để đạt tăng trưởng hai con số trong kỷ nguyên mới,
Việt Nam cần thiết lập một mô hình tăng trưởng mới, tập trung vào chất lượng, hiệu suất sử dụng các nguồn lực và năng suất lao động. Mô hình này phải lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và giá trị gia tăng cao làm trung tâm.
Tại hội thảo hôm nay do Viện Kinh tế tổ chức, TS. Đặng Xuân Thanh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nhấn mạnh, mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn tới không chỉ là tham vọng, mà còn là đòi hỏi thực tiễn, nhằm thu hẹp nhanh khoảng cách phát triển với các quốc gia đi trước hóa giải nguy cơ tụt hậu; tăng cường năng lực nội sinh, sức chống chịu, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ; tạo dựng vị thế xứng đáng của Việt Nam trên trường quốc tế.
Trình bày tham luận đầu tiên TS. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, đưa ra ba kịch bản tăng trưởng. Đơn giản, nhẹ nhàng nhất là tiếp tục tăng trưởng trung bình trên 6% như những năm qua, thì đến 2045 thu nhập đầu người chỉ khoảng hơn 15.000 USD. Kịch bản cao hơn là tăng trưởng bình quân mỗi năm 7%, thì đến năm 2025, thu nhập đầu người khoảng 19.300 USD, gần chạm ngưỡng dưới của thu nhập cao. Cả hai kịch bản này, tới năm 2045, Việt Nam sẽ lớn mạnh hơn một số nước Đông Nam Á, nhưng vẫn thua các nước Đông Bắc Á.
Còn nếu tăng trưởng bình quân được 10% thì đến dịp 100 năm của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, thu nhập đầu người sẽ lên tới 33.000 USD, bước vào nhóm nước phát triển Đông Bắc Á.
Theo vị chuyên gia, thách thức số 1 của Việt Nam chính là bài toán tăng trưởng năng suất trong bối cảnh đảm bảo chất lượng lao động và già hoá dân số. Nhìn lại lịch sử từ năm 1960 đến nay, tăng trưởng hai con số là không hề hiếm ở khu vực Đông Bắc Á nhưng lại rất hiếm với các nước Đông Nam Á. Nhưng đấy là
tăng trưởng cao ở một vài năm cụ thể. Còn để tăng trưởng 10%/năm một cách liên tục thì trong khu vực là “gần như chưa có tiền lệ”. Đó là bởi quy luật một nền kinh tế khi đạt mức thu nhập càng cao thì tốc độ tăng trưởng càng chậm lại.
Nhìn vào lịch sử tăng trưởng của các nước ở thời điểm có cùng mức thu nhập bình quân đầu người với Việt Nam hiện nay, khoảng 4.000 USD, thì chỉ có Singapore và Hàn Quốc là tiếp tục duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế 10%.
“Tất cả cho thấy mục tiêu chúng ta đặt ra là cực kỳ tham vọng, mà nếu không có những thay đổi khác biệt một cách cơ bản so với những gì đang làm hiện nay, thì Việt Nam sẽ chỉ tiếp tục chìm đắm trong mô hình Đông Nam Á chứ chưa thể như Đông Bắc Á”, ông lưu ý.
Trong tham luận của mình, ông cũng lưu ý về bộ máy công vụ. Kinh nghiệm của các quốc gia thành công là đội cũ công chức phải là những người kinh bang tế thế, những người tự hào vì được đóng góp cho sự phát triển của đất nước.
“Đây là điều Nhật Bản làm được, Hàn Quốc, Đài Loan đã làm được. Trung Quốc ở chừng mực cao hơn Việt Nam rất nhiều đã làm được, còn chúng ta đến thời điểm này thì chưa”, ông thẳng thắn.
Muốn thực hiện mục tiêu tăng trưởng thách thức hai con số giai đoạn tới, Nhà nước cần trở thành trụ cột kiến tạo phát triển chứ không phải cản trở. Nhà nước ấy phải có năng lực chính sách, năng lực hành chính ở mức cao. Phải trọng dụng nhân tài, vận hành bộ máy hành chính chuyên nghiệp, kèm theo trách nhiệm giải trình với cấp trên và xã hội. Còn nếu không xây dựng được một bộ máy nhà nước như vậy thì dù Đảng có đưa ra các mục tiêu rất tham vọng, bộ máy thực thi vẫn là “nút thắt của nút thắt”.
TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, cho rằng điều kiện tiên quyết để đạt tăng trưởng hai con số là đầu tư xã hội/GDP phải đạt tối thiểu 40%, hiệu quả đầu tư phải tăng, ICOR hiện nay phải giảm từ 6 xuống thấp hơn hoặc bằng 4.
Ông khuyến nghị cần theo đuổi chính sách tài khóa mở rộng; nếu bội chi giới hạn là không quá 5%, thì tiết kiệm của chính phủ phải đạt ít nhất 3% bằng cách giảm, tiết kiệm chi thường xuyên. Tuy nhiên, đây cũng là một thách thức trong bối cảnh có chủ trương miễn phí một số dịch vụ công thiết yếu như khám chữa bệnh, học phí phổ thông.
Vị chuyên gia dẫn lại chỉ đạo của
Tổng Bí thư Tô Lâm về vai trò của Nhà nước trong điều tiết vĩ mô, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, bảo đảm cơ chế thị trường vận hành hiệu quả, đồng thời bảo đảm công bằng xã hội. TS. Cung nhấn mạnh việc tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, “năng lực quản lý nhà nước đến đâu thì mở cho đầu tư đến đó”; bãi bỏ các thủ tục hành chính mang tính xin–cho, không rõ ràng, tùy tiện trong diễn giải và áp dụng; tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp được tự do kinh doanh, đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ pháp luật.
PGS.TS Lê Bộ Lĩnh, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, kiến nghị xây dựng Chiến lược quốc gia thúc đẩy Khoa học - Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số cho thời kỳ tăng trưởng nhanh và bền vững (giai đoạn 2026-2045).
Ví dụ dễ thấy nhất là Đài Loan tập trung vào ngành công nghiệp chip điện tử. Họ hướng các khoản đầu tư vào một công ty duy nhất (TSMC). Kim ngạch xuất khẩu chip điện tử của công ty này lên tới khoảng 184 tỷ đô la, nắm giữ 55% thị trường gia công chip điện tử toàn cầu. Ngoài ra, Việt Nam cũng cần đột phá về thể chế, luật pháp thông thoáng, minh bạch.
TS. Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học Hành chính, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, nhấn mạnh 6 giải pháp đột phá về nhân lực và nhân tài: cải cách và chấn hưng giáo dục; nâng cao chất lượng đào tạo; ưu tiên phát triển nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực chiến lược; xây dựng chế độ công vụ mới; hoàn thiện thể chế; và ứng dụng công nghệ số, AI trong phát triển nguồn nhân lực.
Chưa từng chạm mốc 2 con số
PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho biết, trong suốt 40 năm qua, chỉ có hai năm Việt Nam đạt mức tăng trưởng 9,3% (năm 1996) và 9,5% (năm 1995), chưa từng chạm mốc hai con số. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng bình quân lại có xu hướng giảm rõ rệt theo từng chu kỳ 10 năm.
Ông băn khoăn, với việc giảm tốc độ tăng trưởng đó nhưng Việt Nam lại đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số. Vậy đâu là cơ sở để đảm bảo nền kinh tế có thể nhanh chóng đảo ngược xu thế hiện tại và tạo 'thần kỳ' trong giai đoạn được dự báo khó khăn, khó lường và nhiều rủi ro hơn.
Chuyên gia lưu ý, mục tiêu không chỉ là tốc độ mà còn là chất lượng tăng trưởng. Mục tiêu tăng trưởng hai con số đặt ra trong bối cảnh các cuộc chiến xảy ra tại nhiều khu vực, trong khi Việt Nam là nền kinh tế mở, rủi ro rất lớn. Triển vọng của mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu đang bị thách thức bởi xu hướng bảo hộ mậu dịch.
Trong khi đó, 3 động lực tăng trưởng bao gồm đầu tư, tiêu dùng và
xuất khẩu thì đầu tư nhìn chung tăng trưởng không thấp nhưng lại có nhiều vấn đề. Đó là, đầu tư tư nhân không chỉ hạn chế về quy mô mà còn mất cân đối về cơ cấu; đầu tư công tăng "chật vật"; vòng quay tiền tệ chậm...
“Tuy nhiên, thời cơ đang mở ra chưa từng thấy nên quyết không thể bỏ lỡ”, PGS.TS Trần Đình Thiên khuyến nghị, để phát triển, Việt Nam phải dốc sức, chấp nhận đánh đổi, tạo năng lực mới và tái cấu trúc sâu nền kinh tế.
Theo đó, doanh nghiệp không thể nào theo kiểu cũ, mà lực lượng doanh nghiệp cho tương lai cần được nâng tầm chất lượng và ưu tiên tối đa, tạo điều kiện tối đa.
Một chính sách khác, là đổi mới theo phương pháp xin - cho, tức là cá nhân hoặc địa phương nào có sáng kiến thì làm đơn xin được đổi mới, không quy trách nhiệm cho họ. Theo ông, quan trọng, tư duy cải cách phải từ trên xuống, như vậy mới triệt để được.
