Chánh án Lê Minh Trí nói gì về vụ người bố bắn tài xế ở Vĩnh Long?
© Ảnh : Bùi Doãn Tấn-TTXVN
Đăng ký
Dẫn ví dụ vụ việc đau lòng ở Vĩnh Long khi người bố đã phải tự tìm tài xế tông chết con gái mình để đòi công lý, cử tri đặt câu hỏi về tình trạng “trên nóng dưới lạnh” và việc thực thi Quy định số 132 của Bộ Chính trị.
Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí cho rằng, nếu nói các địa phương không biết sợ, không làm là không đúng. Các địa phương vẫn điều tra, truy tố và vẫn thanh tra, kiểm tra bình thường. Quy định của Đảng và quy định pháp luật ngày càng chặt chẽ, những ai thực hiện không nghiêm sẽ bị xử lý.
Cử tri chất vấn việc thực thi Quy định số 132
Ngày 29/6, tại buổi tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV do Tổ Đại biểu Quốc hội đơn vị số 3 TP.HCM tổ chức, nhiều vấn đề lớn về cải cách tư pháp, hình phạt tử hình và thực thi Quy định số 132 của Bộ Chính trị đã được cử tri nêu ra, đặc biệt là bức xúc quanh vụ việc nữ sinh lớp 9 tử vong do tai nạn giao thông ở Vĩnh Long và hệ quả đau lòng từ sự bức xúc của gia đình nạn nhân.
Buổi tiếp xúc diễn ra với sự tham gia của ông Lê Minh Trí, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TAND Tối cao; ông Lê Thanh Phong, Chánh án TAND TP.HCM; và ông Nguyễn Tri Thức, Thứ trưởng Bộ Y tế.
Phát biểu tại hội nghị, cử tri Đặng Văn Rành (quận 11) phản ánh về tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” trong công tác điều tra, truy tố, xét xử ở một số địa phương hiện nay.
Cử tri nhấn mạnh việc Quy định số 132 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực tư pháp đã được ban hành, nhưng nhiều nơi chưa thực hiện một cách đầy đủ và nghiêm túc.
Lấy ví dụ cụ thể, ông Rành đề cập vụ tai nạn giao thông xảy ra tại huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long, khiến một nữ sinh lớp 9 thiệt mạng.
Gia đình nạn nhân, cụ thể là ông N.V.P – cha của em, đã nhiều lần gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan chức năng, nhưng đều không nhận được phản hồi thỏa đáng. Quá bức xúc và không còn cách nào khác nên ông đã phải tự tìm đến nhà rồi nổ súng bắn người được cho là gây ra tai nạn, dẫn đến một vụ án nghiêm trọng khác phát sinh.
“Nếu thực hiện Quy định số 132 tốt và khi người dân khiếu nại được giải quyết thoả đáng thì không xảy ra vụ việc như thế”, ông Rành chất vấn.
Không nên nóng vội quy kết địa phương không làm
Đáp lại ý kiến của cử tri, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí cho biết, khái niệm “trên nóng, dưới lạnh” tuy vẫn được nhắc đến, nhưng thực tế hiện nay đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhờ những nỗ lực liên tục của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, cũng như hệ thống các ban chỉ đạo ở các tỉnh, thành phố trên cả nước.
“Chuyện 'trên nóng, dưới lạnh' đã được nói tới nhiều năm. Nhưng những năm gần đây thì không còn 'lạnh' lắm đâu”, ông nói.
Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng đã thực hiện hơn 10 năm nay, Ban chỉ đạo các tỉnh, thành vẫn làm và có nhiều chuyển biến.
“Vấn đề ‘trên nóng, dưới lạnh' những năm gần đây đã chuyển biến tích cực so với trước”, Chánh án Lê Minh Trí nhấn mạnh.
Các địa phương vẫn đang làm tốt nhiệm vụ, vẫn điều tra, truy tố, xét xử, thanh tra, kiểm tra như bình thường.
“Nếu nói các địa phương không biết sợ, không làm là không đúng”, ông lưu ý.
Về Quy định số 132, ông Trí khẳng định đây là một quy định quan trọng của Đảng, do đó toàn bộ hệ thống chính trị, không riêng ngành tòa án hay công an, phải có trách nhiệm thực hiện nghiêm túc. Nếu có đơn vị, địa phương nào thực hiện chưa đầy đủ, chưa nghiêm, thì sẽ bị xử lý theo quy định nội bộ của Đảng và pháp luật hiện hành.
Liên quan đến tỉnh Vĩnh Long, ông Trí bác bỏ ý kiến cho rằng “cả tỉnh không thực hiện Quy định 132” là không đúng. Theo ông, việc triển khai đã được thực hiện trên phạm vi toàn quốc, và nếu địa phương nào có sai sót thì cần cụ thể hóa, xác định trách nhiệm rõ ràng chứ không thể khái quát.
“Chúng ta không nên sốt ruột rồi lại nói rằng địa phương này, địa phương kia không làm. Luật pháp đã có, quy định của Đảng cũng ngày càng chặt chẽ. Ai không thực hiện nghiêm thì chắc chắn sẽ bị xử lý”, báo Pháp luật TP.HCM dẫn lời Chánh án Lê Minh Trí nêu rõ.
Lo ngại bỏ án tử hình
Ngoài vấn đề về thực thi Quy định 132, cử tri còn bày tỏ lo ngại trước thông tin Quốc hội đã thông qua việc bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, bao gồm: tham ô tài sản, nhận hối lộ, vận chuyển trái phép chất ma túy…
“Luật pháp càng nghiêm thì tội phạm càng giảm. Trường hợp bỏ hình phạt tử hình ở các tội vận chuyển trái phép chất ma tuý, tham nhũng... thì biện pháp nào sẽ kéo giảm tội phạm?”, cử tri Đặng Văn Rành đặt câu hỏi.
Trả lời, Chánh án Lê Minh Trí cho biết, hiện đa số các nước trên thế giới hiện nay đã không còn áp dụng hình phạt tử hình với tinh thần bảo vệ quyền con người ở mức cao nhất.
Việt Nam cũng đang từng bước hội nhập và cải cách tư pháp theo hướng nhân đạo, nhưng vẫn bảo đảm tính răn đe bằng các khung hình phạt kinh tế mạnh hơn.
“Còn về hình sự, nếu ai sai thì mình xử lý, ví dụ như tội phạm về kinh tế thì tăng mức xử lý về tiền”, Chánh án cho biết.
Ông Trí cho hay, trong bối cảnh sửa đổi hệ thống pháp luật, từ ngày 1/7/2025, hệ thống tòa án sẽ gồm 3 cấp: Tòa án Tối cao, Tòa án cấp tỉnh và Tòa án khu vực, bỏ mô hình tòa án cấp cao như hiện hành. Ngoài ra, việc thành lập các tòa án chuyên biệt như tòa tài chính, tòa hành chính vẫn đang trong quá trình nghiên cứu để triển khai trong tương lai gần.
Từ 1/7, chỉ còn 10 tội danh có thể bị tuyên án tử hình. Theo đó, Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự, vừa được Quốc hội thông qua, đã bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, như đã nêu. Theo đó, người phạm các tội này sẽ chỉ chịu mức án cao nhất là tù chung thân.
Đối với các trường hợp đã bị tuyên án tử hình nhưng chưa thi hành án, Chánh án TAND Tối cao sẽ ra quyết định chuyển hình phạt từ tử hình sang tù chung thân theo điều khoản chuyển tiếp.
Tính đến hiện tại, chỉ còn 10 tội danh giữ lại mức phạt tử hình, bao gồm:
Phản bội Tổ quốc
Bạo loạn
Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân
Giết người
Hiếp dâm người dưới 16 tuổi
Sản xuất trái phép chất ma túy
Mua bán trái phép chất ma túy
Khủng bố
Chống loài người
Tội phạm chiến tranh
Chánh án TAND Tối cao cho rằng, những phần sai phạm vẫn bị xét xử theo quy định, nhưng nếu người phạm tội đã tích cực đã khắc phục hậu quả thì nên có chính sách để họ còn làm lại, nếu người đó có năng lực sẽ có cơ hội tiếp tục đóng góp cho xã hội.
