Trump tuyên bố áp thuế 20% hàng Việt Nam: Gió đổi chiều
15:48 03.07.2025 (Đã cập nhật: 15:55 03.07.2025)
© AI
Đăng ký
Tối 2/7 theo giờ Việt Nam, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ công bố hai nước đã đạt được một thỏa thuận thương mại khung.
Trong đó, phần lớn hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ sẽ chịu mức thuế 20%, trong khi hàng trung chuyển từ nước thứ ba qua Việt Nam sẽ bị áp thuế 40%. Thỏa thuận ngay lập tức thu hút sự chú ý của giới chuyên gia, thị trường và cộng đồng doanh nghiệp. Họ cho rằng, 20% là kết quả chấp nhận được và có thể coi là đã thành công.
Việt Nam – Mỹ đạt thỏa thuận thương mại khung
Trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Hoa Kỳ và Việt Nam đã đạt được một “thỏa thuận thương mại khung”. Theo đó, phần lớn hàng hóa do Việt Nam sản xuất sẽ chịu mức thuế quan 20% khi xuất khẩu sang Mỹ. Riêng hàng trung chuyển từ nước thứ ba sẽ phải chịu mức thuế cao hơn, lên tới 40%.
Đáp lại, Việt Nam cam kết mở cửa hoàn toàn thị trường cho hàng hóa Mỹ, trong đó có ô tô động cơ lớn với mức thuế nhập khẩu 0%. Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Việt Nam thông báo Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Donald Trump để thảo luận về quan hệ song phương và nội dung thỏa thuận.
Hai nhà lãnh đạo nhất trí rằng việc thống nhất Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng là bước tiến quan trọng trong quan hệ hai nước. Tổng thống Trump đánh giá cao cam kết của Việt Nam trong việc tạo điều kiện tiếp cận thị trường cho hàng hóa Mỹ, đặc biệt là xe phân khối lớn, và khẳng định Mỹ sẽ giảm đáng kể thuế đối ứng với nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam.
Doanh nghiệp và Kinh doanh dẫn bình luận của TS. Hồ Quốc Tuấn, giảng viên cao cấp tại Đại học Bristol (Anh) về diễn biến mới, cho rằng đây là kết quả tích cực trong bối cảnh một tháng trước, phía Mỹ từng nêu đích danh Việt Nam là nước trung chuyển và có nguy cơ bị áp thuế rất cao.
Hai tuần trở lại đây lại có những quan điểm bi quan do một số bài báo quốc tế nhìn nhận Việt Nam sẽ bị đánh thuế đối ứng nặng nhất ASEAN, dẫn đến một số lo sợ mức thuế gần 30%.
“Vì vậy 20% là một con số không xấu”, ông Tuấn nhận định.
Theo ông, phản ứng tích cực của thị trường chứng khoán Mỹ là tín hiệu đáng chú ý. Cổ phiếu của Nike, thương hiệu gia công nhiều tại Việt Nam đã tăng mạnh sau thông tin thỏa thuận, cho thấy nhà đầu tư Mỹ có góc nhìn tích cực. Tuy nhiên, vị chuyên gia cũng nhấn mạnh đây mới là thông tin sơ bộ. Hiện chưa rõ 20% sẽ áp dụng cho tất cả hàng không phải trung chuyển hay có ngoại lệ nào tốt hơn hoặc tệ hơn? Sử dụng cơ sở nào, tỷ lệ bao nhiêu, có phân biệt nơi xuất xứ để xác định hàng trung chuyển không.
Bên cạnh thuế đối ứng, ông cũng cảnh báo về các loại thuế khác Mỹ có thể đang hoặc sẽ áp dụng và kêu gọi Chính phủ hỗ trợ doanh nghiệp:
“Nếu VND yếu đi và làm triệt tiêu bớt tác động thuế quan thì sẽ rất rủi ro bởi nguy cơ bị gắn mác thao túng tiền tệ. Vì vậy, Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí để giảm thiểu tác động tiêu cực từ thuế quan”.
Về khả năng ảnh hưởng tới dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI), TS. Hồ Quốc Tuấn cho rằng cần đặt trong bối cảnh so sánh với các quốc gia cạnh tranh:
“Kể cả chênh lệch 10% thì có đáng để họ bỏ Việt Nam sang các nước đó không? Câu chuyện không chỉ là thuế quan, còn nhiều thứ nữa”, ông lưu ý.
Về các ngành xuất khẩu, ông cho rằng nhóm ngành hiện chịu thuế gần 20% sẽ ít chịu tác động, thậm chí hưởng lợi, trong khi những ngành vốn chịu thuế rất thấp mà bị tăng lên 20% sẽ gặp khó khăn.
“Chấp nhận được”
Đánh giá về mức thuế 20%, PGS.TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng đây là con số “chấp nhận được”, dù cao hơn kỳ vọng cá nhân ông là 10 – 15%.
Theo ông, nếu Mỹ áp dụng thuế quan theo tỷ lệ nội địa hóa, đây sẽ là động lực để phát triển công nghiệp phụ trợ và nâng cao năng lực sản xuất trong nước:
“Nếu Mỹ áp các mức thuế quan khác nhau theo tỷ lệ nội địa hóa thì sẽ là tin tích cực đối với mục tiêu tăng trưởng hai con số. Doanh nghiệp FDI xuất khẩu sẽ phải tìm cách tăng tỷ lệ nội địa hóa như phát triển công nghiệp phụ trợ và nguồn nguyên liệu ngay tại Việt Nam để tránh thuế”, VnBusiness dẫn lời PGS.TS Phạm Thế Anh nói.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích khách hàng cá nhân tại Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho rằng thỏa thuận là tín hiệu tích cực ban đầu, nhưng cần theo dõi mức thuế cụ thể từng ngành.
“Nếu khung thuế thực tế rơi vào khoảng 20% thì đây vẫn là tín hiệu tích cực, dù cao hơn kỳ vọng ban đầu của chúng tôi là 10-15%. Điều này vẫn giúp hàng hóa Việt Nam giữ được lợi thế cạnh tranh so với Trung Quốc, thậm chí một số nước trong khu vực”.
Liên quan đến mức thuế 40% cho hàng trung chuyển, ông Minh lưu ý cần chờ định nghĩa cụ thể và cách xác định hàng hoá trung chuyển. Ông cũng cho rằng phản ứng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ không quá tiêu cực.
“Tương tự như các sự kiện khác, tác động của thuế quan sẽ giảm dần theo thời gian khi doanh nghiệp và nhà đầu tư có thời gian thích nghi. Vì vậy, nhà đầu tư không nên bán tháo; nhịp điều chỉnh, nếu có, có thể được xem là cơ hội mua vào”, ông Minh nói với báo Tuổi trẻ.
Tuy nhiên, ông khuyến nghị nên hạn chế nắm giữ cổ phiếu các ngành chịu tác động trực tiếp từ thuế quan như dệt may, thủy sản, đồ gỗ xuất khẩu và nhóm hưởng lợi từ FDI như bất động sản khu công nghiệp, cho tới khi Mỹ công bố quyết định cuối cùng.
Doanh nghiệp xoay sở
Đại diện các doanh nghiệp xuất khẩu cũng đã có những phản hồi đầu tiên. Bà Lê Hằng, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng nếu mức thuế đối ứng vượt 10%, ngành thủy sản sẽ rất khó khăn:
“Ngoài thuế đối ứng, ngành tôm còn chịu thêm thuế chống bán phá giá, gây ra tình trạng thuế chồng thuế”, bà cảnh báo.
Trong khi đó, ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10 cho hay, doanh nghiệp đã chủ động chuẩn bị cho kịch bản thuế cao. Theo ông Việt, doanh nghiệp tập trung tăng năng suất lao động qua đào tạo và đầu tư thiết bị hiện đại.
“Đồng thời, chúng tôi đang đa dạng hóa nguồn cung ứng nguyên phụ liệu, ưu tiên mua vải có nguồn gốc bông từ Mỹ. Khi chứng minh được sản phẩm làm từ vải nguồn gốc từ Mỹ thì là điểm cộng trong việc giảm mức thuế nhập khẩu nếu thuế đối ứng tăng trong thời gian tới”, lãnh đạo May 10 nói.
Có thể thấy, thỏa thuận thương mại khung giữa Mỹ và Việt Nam được đánh giá là kết quả tích cực trong bối cảnh nhiều lo ngại trước đó. Tuy nhiên, phần lớn chuyên gia đều cho rằng còn nhiều chi tiết mấu chốt cần làm rõ. Các mức thuế cụ thể, cách xác định xuất xứ hàng hóa, mức phân biệt đối với hàng trung chuyển và cơ chế áp thuế theo tỷ lệ nội địa hóa sẽ quyết định mức độ ảnh hưởng thực sự đối với doanh nghiệp Việt Nam.
Theo Bloomberg và CNBC, sau thông báo của Tổng thống Trump, thị trường chứng khoán Mỹ đã phản ứng tích cực. Trong phiên giao dịch ngày 2/7, chỉ số S&P 500 tăng 0,47% lên mức kỷ lục mới 6.227 điểm, còn Nasdaq Composite cũng lập đỉnh mới với mức tăng 0,94% lên 20.393 điểm.
Nhiều cổ phiếu của các doanh nghiệp Mỹ như Nike, Apple, các hãng giày dép, những công ty có chuỗi cung ứng liên quan đến Việt Nam đều ghi nhận mức tăng trở lại sau thông tin về thỏa thuận thuế quan.
