Đổi mới ngoại giao của ông Trump tạo lợi thế cho vai trò của Trung Quốc ở Châu Á - Thái Bình Dương

© Sputnik / Stringer / Chuyển đến kho ảnhDonald Trump
Donald Trump - Sputnik Việt Nam, 1920, 13.08.2025
Đăng ký
Đã một tháng nay nước Mỹ chứng kiến việc sa thải hàng loạt nhân viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Động thái này cùng với những biện pháp khác mà Tổng thống Trump thi hành trong chính sách đối ngoại có thể làm giảm vai trò của Hoa Kỳ tại Châu Á - Thái Bình Dương đồng thời củng cố vị thế của Trung Quốc ở khu vực này.

Rúng động cơ quan ngoại giao

Vốn được tính đến ngay từ đầu nhiệm kỳ Tổng thống của Donald Trump, các biện pháp cắt giảm nhân sự của đội quân công chức đã được triển khai tại Bộ Ngoại giao hồi tháng trước. Diện sa thải gồm hơn 1.300 nhân viên. Ê-kip chính quyền của Nhà Trắng giải thích biện pháp này là nhằm tinh giản bộ máy hành chính ở cấp Liên bang, từ đó chấm dứt "việc sử dụng tiền thuế của người dân một cách phi lý". Ngân sách của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã cắt giảm một nửa.
Donald Trump - Sputnik Việt Nam, 1920, 13.08.2025
Tổng thống Trump phá vỡ kế hoạch của EU về Ukraina trước cuộc gặp với ông Putin
Mối quan tâm chăm lo tương tự về tiền thuế của người dân Mỹ cũng được dùng để lý giải cho việc đóng cửa Cơ quan Hỗ trợ Phát triển Quốc tế USAID. Ngoài ra, ê-kip của Trump đã giải thể hơn 300 cơ quan hoặc phòng ban thuộc Bộ Ngoại giao, trong đó có cả những bộ phận chuyên trách về nhân quyền, ngoại giao kinh tế và biến đổi khí hậu. Văn phòng Các vấn đề Đa phương ở Đông Á đã bị xoá bỏ, đồng nghĩa với việc thanh lý đơn vị phụ trách thiết lập quan hệ với 10 nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Hiển nhiên những biện pháp như vậy của Nhà Trắng không thể làm giới các nhà ngoại giao Mỹ vui mừng. Hiệp hội Dịch vụ Đối ngoại Hoa Kỳ đã ra tuyên bố: «Trong vòng chưa đầy sáu tháng, Hoa Kỳ đã mất ít nhất 20% nhân sự ngoại giao do đóng cửa các cơ sở và cưỡng chế thôi việc. Thực tế mất mát kinh nghiệm ngoại giao vào thời điểm quan trọng này đối với thế giới là đòn giáng thảm khốc vào lợi ích quốc gia của chúng ta».
Các kênh truyền hình Mỹ chiếu cảnh những nhân viên bị sa thải rơi lệ rời khỏi tòa nhà của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

Người Mỹ không cần đồng minh nữa

Các quan sát viên nước ngoài nhận xét rằng chính quyền Trump muốn từ bỏ nghĩa vụ ràng buộc gắn với hàng loạt nước trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Ví dụ, Lầu Năm Góc đang nghiên cứu xem nên chăng cần đóng tàu ngầm hạt nhân cho Australia như đã lên kế hoạch khi ký kết các văn kiện thành lập liên minh Australia-Anh-Hoa Kỳ (AUKUS).
Tổng thống Nga và Tổng thống Hoa Kỳ gặp nhau tại Alaska. Ảnh được tạo ra bởi AI - Sputnik Việt Nam, 1920, 13.08.2025
Đã rõ địa điểm gặp mặt giữa Putin và Trump tại Alaska
Chính sách áp thuế quan đối ứng cưỡng ép của Tổng thống Trump đã giáng đòn mạnh vào quan hệ của Hoa Kỳ với Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và các nước ASEAN. Bằng cách biến cán cân thương mại thành vũ khí, Hoa Kỳ đang thúc đẩy các đối tác tới đa phương hóa và từ bỏ quan hệ đối tác thương mại với nước Mỹ. Không quá phô trương hành động của mình, Nhà Trắng cắt giảm viện trợ cho các nước châu Á. Báo cáo do Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ công bố mới đây lưu ý rằng tân nội các đã rút 80 tỷ USD khỏi các chương trình viện trợ đa phương. Trong số các chương trình mà chính quyền Trump cắt giảm có việc chấm dứt tài trợ cho Đại học Fulbright và những dự án giáo dục đào tạo tương tự ở Việt Nam.

Trung Quốc lợi dụng tình hình như thế nào

Chính sách của Tổng thống Donald Trump dựa trên cơ sở khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết" đang dẫn đến thu hẹp không gian mà người Mỹ có thể hành động hiện nay ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Đã ngừng phát sóng «Đài Á Châu Tự Do» và cắt giảm thời lượng phát sóng của «Đài Tiếng nói Hoa Kỳ», trong khi Trung Quốc lập tức bổ sung thêm 80 tần số truyền thông mới vào các chương trình phát sóng ra nước ngoài.
Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN gần đây, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio hăm dọa các nước châu Á bằng mức thuế quan. Cùng lúc, phái đoàn Trung Quốc và các thành viên ASEAN đã nhất trí trình lên ban lãnh đạo nước mình một hiệp định cập nhật về thương mại tự do, bao gồm cả kỹ thuật số và nền kinh tế xanh. Các bên đã thông qua kế hoạch hành động 5 năm nhằm tăng cường hợp tác. Họ cũng đồng ý thúc đẩy các cuộc đàm phán về hoàn thiện Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên ở Biển Đông vào năm 2026. Có thể nhắc tới những thỏa thuận được ký kết gần đây giữa Trung Quốc và ASEAN nhằm mở rộng hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp và dịch vụ kỹ thuật số.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump  - Sputnik Việt Nam, 1920, 12.08.2025
Chuyên gia chỉ ra các quốc gia hưởng lợi từ "Tuyến đường Trump"
Do động thái cắt giảm nhân sự mà ê-kip Trump tiến hành tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, bây giờ Trung Quốc đã vươn lên vị trí nhất thế giới về quy mô của cơ quan chuyên trách đối ngoại, bao gồm 274 Đại sứ quán tại 176 quốc gia.
Nghe có vẻ kỳ quặc, nhưng Nhà Trắng không cho rằng Hoa Kỳ đang mất dần vị thế ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Chính quyền Trump diễn giải việc Trung Quốc củng cố quan hệ với ASEAN là Hoa Kỳ đang tự giải thoát mình khỏi những ràng buộc trách nhiệm đa phương. Ê-kip của Tổng thống Trump tin rằng nước Mỹ sẽ trở nên hùng cường hơn nếu không bị hạn chế bởi các cam kết đa phương như vậy.
Hay phải chăng là đằng sau tất cả những thay đổi ngoại giao do ông Trump thực hiện chứa đựng nhận thức khá cay đắng rằng Hoa Kỳ đã cạn kiệt sức lực để thực hiện những cam kết nhận lấy trước kia? Ít nhất là ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала