SCO trên đường tới thế giới đa cực
13:34 02.09.2025 (Đã cập nhật: 15:20 03.09.2025)
© AP Photo / Rafiq Maqbool
Đăng ký
Các nước thuộc Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) đang không chỉ tạo ra một hệ thống an ninh khu vực mới, mà còn cả một không gian kinh tế hội nhập mới.
Hội nghị thượng đỉnh quy mô nhất từ trước đến nay của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) diễn ra ngày 31/8 – 1/9, tại Thiên Tân, Trung Quốc, đã đặt ra những mục tiêu chiến lược sâu rộng và đang khiến giới chính trị phương Tây phải toát mồ hôi lạnh. Hơn 20 nguyên thủ quốc gia tham dự, cùng với nhiều đại diện của các tổ chức quốc tế khác nhau.
"SCO đã trở thành một thế lực quan trọng góp phần xây dựng một loại hình quan hệ quốc tế mới"
Các nhà lãnh đạo của cấu trúc được gọi là Nam Bán cầu đang đặt ra cho mình nhiệm vụ tìm kiếm sự đồng thuận giữa các quốc gia thành viên của tổ chức, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực cùng quan tâm, và xây dựng chiến lược phát triển cho hiệp hội trong thập kỷ tới.
“Chúng ta thực sự đang thấy một sự thay đổi dần dần trong trật tự thế giới mà phương Tây là trung tâm. Đồng thời, trật tự thế giới mới đang hình thành sẽ không dựa trên sự sai khiến của kẻ mạnh, mà dựa trên các nguyên tắc tin tưởng lẫn nhau, bình đẳng, tôn trọng sự đa dạng văn hóa không chỉ bằng lời nói mà bằng hành động, cũng như khát vọng phát triển. Tất cả những điều này đang rất thu hút và rất hấp dẫn đối với hầu hết các quốc gia mà phương Tây gọi là "thế giới thứ ba” không có khả năng lãnh đạo trên trường thế giới”, - PGS-TS quan hệ quốc tế Hoàng Giang bình luận với Sputnik.
Theo nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, "SCO đã trở thành một thế lực quan trọng góp phần xây dựng một loại hình quan hệ quốc tế mới".
“Rõ ràng là phương Tây và Mỹ, sa lầy trong chủ nghĩa vị kỷ và chủ nghĩa ái kỷ, không còn đủ năng lực thống trị thế giới và tiếp tục chính sách thực dân mới. Một liên minh toàn cầu mới đang được hình thành, liên minh này đang chủ động và đã khá thành công trong việc chống lại sự bá quyền của phương Tây. Chắc chắn rằng, liên minh toàn cầu mới này sẽ mang tới sự ổn định hơn, công bằng hơn trên trường quốc tế”, - PGS-TS Hoàng Giang bình luận tiếp.
“Chúng ta đang chứng kiến sự hình thành một trật tự thế giới mới. Và Nga rõ ràng đang dẫn đầu như Liên Xô thời sau Thế chiến thứ Hai. Phương Tây đang suy yếu sớm muộn gì cũng sẽ phải thừa nhận thực tế này để tránh một cuộc đối đầu quân sự toàn cầu”, - nhà báo quốc tế Trần Hoàng phát biểu với Sputnik.
Hội nghị thượng đỉnh SCO tại Thiên Tân cho thấy rằng các bên tham gia, bất chấp một số mâu thuẫn nội bộ nhất định, vẫn có thể đối thoại mang tính xây dựng vì sự ổn định chiến lược trong tương lai. Điều này đã được chứng minh, trước hết, bằng sự hiện diện của các nhà lãnh đạo Ấn Độ và Pakistan tại hội nghị thượng đỉnh; bằng sự xích lại gần nhau hơn giữa Ấn Độ và Trung Quốc, mặc dù có mâu thuẫn về vấn đề biên giới. Các quốc gia Nam Bán cầu thể hiện rõ ràng rằng: mỗi quốc gia đều có khả năng vượt qua những mâu thuẫn, xung đột để đạt được những thỏa hiệp hợp lý, để đàm phán những vấn đề khó khăn nhất nhằm đạt được hòa bình và có cơ hội phát triển.
“Những hình ảnh tiếp xúc và trò chuyện của ba nhà lãnh đạo Nga- Trung Quốc và Ấn Độ tại Thiên Tân trước mặt giới truyền thông thể hiện rất rõ rằng: Liên minh Trung –Nga - Ấn đã trở thành hiện thực. Giới chuyên gia gọi liên minh chống lại bá quyền thế giới của phương Tây này là Liên minh Rồng – Gấu – Voi, là “cơn ác mộng” của giới tinh hoa Anglo-Saxon”, - nhà báo quốc tế Trần Hoàng phát biểu với Sputnik.
SCO và SCO+ quyết tâm bảo vệ lợi ích chính đáng của mình
Tuyên bố Thiên Tân và Chiến lược Phát triển SCO cập nhật đến năm 2035 được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh SCO ngày 1/9/2025. Những văn kiện này là lộ trình hợp tác giữa các quốc gia thành viên trong tương lai gần và dài hạn. Những điểm chính của Tuyên bố Thiên Tân ngày 1/9/2025:
Xác nhận chính sách hướng tới một thế giới đa cực, từ bỏ đối đầu khối và ủng hộ cải cách Liên Hợp Quốc để các nước đang phát triển có đại diện nhiều hơn trong tổ chức này.
Phê duyệt Chiến lược Phát triển SCO đến năm 2035, ghi nhận các nguyên tắc về chủ quyền, nguyên tắc không can thiệp và cái gọi là "Tinh thần Thượng Hải".
Đã ký kết các thỏa thuận về Trung tâm Chống Đe dọa và Trung tâm Chống Ma túy đã được ký kết; ủng hộ Chiến dịch "Mạng nhện" và chiến dịch "Vì một Thế giới Không Ma túy".
Lên án các vụ tấn công khủng bố ở Pahalgam, trên tàu "Jaffar Express" và ở Khuzdar; khẳng định việc áp dụng "tiêu chuẩn kép" trong cuộc chiến chống khủng bố là không thể chấp nhận.
Lên án gay gắt các cuộc không kích của Mỹ và Israel vào Iran, coi chúng là hung hăng và vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc; khẳng định tầm quan trọng của Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Ủng hộ việc thành lập Afghanistan như một quốc gia trung lập và hòa bình với một chính phủ bao trùm.
Khẳng định sự ủng hộ Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân và quyền sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, không chấp nhận chạy đua vũ trang trong không gian vũ trụ và các hạn chế đơn phương trong lĩnh vực hạt nhân.
Khẳng định việc bảo vệ an ninh thông tin quốc tế, ủng hộ Công ước Liên hợp quốc về Chống Tội phạm Mạng và quyền quản lý chủ quyền Internet của các quốc gia.
Ủng hộ sáng kiến "Một Vành đai, Một Con đường" của Trung Quốc và việc liên kết với EAEU (Liên minh Kinh tế Á -Âu; lên án các biện pháp kinh tế đơn phương; thông qua Tuyên bố về Hệ thống Thương mại Đa phương.
Ủng hộ phát triển nền kinh tế số, thanh toán bằng tiền tệ quốc gia và việc thành lập Ngân hàng Phát triển SCO.
Và một số tuyên bố liên quan tới hợp tác trong khuôn khổ SCO trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế hiện đại.
Ngay sau Thượng đỉnh SCO cũng đã diễn ra cuộc họp theo định dạng “SCO+” nhằm mục đích làm sâu sắc thêm đối thoại chiến lược của tổ chức với các đối tác đối thoại, các nước quan sát viên cũng như các nước được phía Trung Quốc mời. Hơn 30 quốc gia và các hiệp hội đa phương đã tham gia SCO+.
Theo Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov, kết quả chính của các hội nghị thượng đỉnh SCO và SCO+ là sự quyết tâm của các nước vào việc bảo vệ lợi ích chính đáng của mình.
"Sự quyết tâm này, sự cương quyết bảo vệ lợi ích chính đáng của mình được thể hiện rất rõ. Đây có lẽ là kết quả chính của cả hội nghị thượng đỉnh SCO và hội nghị thượng đỉnh SCO+", - ông Lavrov nói, trả lời phỏng vấn của Pavel Zarubin, phóng viên của kênh truyền hình Rosiya 1.
“Thượng đỉnh Thiên Tân tuyên bố thẳng rằng, SCO đang trên con đường hướng tới xây dựng một trật tự thế giới mới. Khi Chủ tịch Tập Cận Bình đề xuất ý tưởng xây dựng một trật tự thế giới mới trên nền tảng SCO, một trật tự công bằng hơn nhiều so với trật tự do phương Tây toàn cầu xây dựng và tuyên truyền lâu nay, thì Tổng thống Vladimir Putin ngay lập tức phát triển ý tưởng này luôn. Tổng thống Nga đã nói: "SCO có thể đóng vai trò dẫn đầu trong nỗ lực hình thành một hệ thống quản trị toàn cầu công bằng và bình đẳng hơn trên thế giới, dựa trên tính ưu việt của luật pháp quốc tế và các điều khoản cốt lõi của Hiến chương Liên Hợp Quốc. Nó sẽ thực sự cân bằng và sẽ tính đến lợi ích của nhiều quốc gia nhất có thể, sẽ đảm bảo cơ hội cho sự phát triển bền vững và an ninh của họ", - PGS-TS quan hệ quốc tế Hoàng Giang.
“Cũng trong khuôn khổ Thượng đỉnh SCO tại Thiên Tân, việc SCO quyết định thành lập "Ngân hàng Phát triển SCO" chứng tỏ rằng, các nước SCO đang không chỉ tạo ra một hệ thống an ninh khu vực mới, mà còn cả một không gian kinh tế hội nhập mới.
Tôi cho rằng, đây là một bước mạnh mẽ trong tiến trình chống lại hệ thống đô la - cỗ máy mạnh nhất thế giới trong việc gây ra sự bất bình đẳng mà Mỹ và phương Tây đã vũ khí hóa nó thông qua các lệnh trừng phạt đơn phương và bất hợp pháp”, - TS kinh tế Lê Hòa nói với Sputnik.
Không phải tự nhiên mà Tổng thống Putin trong bài phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng nguyên thủ quốc gia SCO tại Thiên Tân đã nói về sự kết thúc của thế giới cũ, của trật tự thế giới cũ. Á –Âu đang chống lại Châu Âu-Đại Tây Dương. Châu Âu – Đại Tây Dương là giai đoạn đã qua, giai đoạn hiện tại là Đại Âu - Á. Điều này giới chuyên gia đã nói tới trong những năm gần đây, nhưng chính tại Thượng đỉnh SCO nó được tuyên bố công khai.
“SCO đóng góp to lớn vào việc củng cố bầu không khí hợp tác và tin cậy lẫn nhau trên toàn bộ lục địa Á-Âu, qua đó tạo ra các điều kiện tiên quyết về chính trị và kinh tế-xã hội cho việc hình thành một hệ thống ổn định, an ninh và phát triển hòa bình mới ở Á-Âu – một hệ thống sẽ thay thế các mô hình lấy châu Âu làm trung tâm và châu Âu-Đại Tây Dương đã lỗi thời và sẽ tính đến lợi ích của nhiều quốc gia nhất có thể, sẽ thực sự cân bằng, có nghĩa là sẽ không cho phép quốc gia nào đảm bảo an ninh của mình bằng cách gây tổn hại đến an ninh của quốc gia khác”, - Tổng thống Vladimir Putin phát biểu tại Thượng đỉnh Thiên Tân.
